Tüfek
Tüfek, hafif ateşli bir silahtır. Omuza dayanarak, elde veya kucakta kullanılır. Kullanıldığı yerlere göre piyade tüfeği, su altı tüfeği, av tüfeği gibi adlar alır. Mekanizma, kundak, dipçik ve namlu olmak üzere dört ana parçadan meydana gelir. Mekanizma ateşlemeyi ve kovanı dışarı atmayı sağlar. Kundağın muhafaza ettiği namlu mermiye yön vermeye, dipçik ise tüfeğin omuza dayanarak tepkisini hafifletmeye yarar. Çeşitli tüfekler bulunur.
16. yüzyılın sonlarında kullanılmaya başlanan tüfek ilk zamanlar ağızdan doldurulan, yivsiz ve ağır bir yapıya sahipti. Ateşleme dışarıdan yapılıyordu. Bu sebeple ancak savunmada kullanılabilmekteydi. Zamanla hem savunmada, hem de taarruzda kullanılmaya başlandı. Dışarıdan ateşlemenin mahzurlarını gidermek için birbirine çarpan iki demirin çıkardığı kıvılcımla ateşlenen çakmaklı tüfekler yapıldı. Daha sonraları aynı çalışma sisteminde çakmak taşı kullanılarak daha iyi bir ateşleme mekanizması elde edildi. Buna rağmen ateş hız ve gücü hâlâ yetersizdi. Bu gayeyle tüfeklerde pek çok değişiklikler kaydedildi. Doldurmanın ağız yerine kuyruktan yapılması, namluya helezonik yiv yapılması, madenî kovanlı fişeklerin kullanılması, iğne ve kapsül sistemine geçilmesi belli başlı gelişmelerdir. Fişek hazneleri ve mekanizma sistemlerinin tüfeklerde kullanılmasıyla mermilerin art arda ateşlenmesi mümkün oldu. Buna göre 1900'lere doğru yapılan Alman Mauser ve Fransız Lebel tüfekleriyle 2000 m menzile erişildi. I. Dünya Savaşı'nda piyade tüfeklerinin yerini Makineli tüfekler aldı. II. Dünya Savaşı'nda ise tüfek artık otomatik silahlarla bir bütün haline geldi. Otomatik ve yarı otomatik tüfeklerde, atışın otomatik olarak yapılmasını sağlamak için ilk atışta meydana gelen barut gazından faydalanılır.
Osmanlı ordusunda tüfekçi denen ve savaşta önemli rol oynayan ordu birlikleri bulunurdu. Silahların bakım ve tamiratına çok önem verildiğinden, başlarında tüfekçibaşı bulunan, bu işlerle ilgili birlikler de vardı. Kanuni Sultan Süleyman zamanında tüfek imalatına ağırlık verildi. 19. yüzyılın sonlarına doğru eldeki tüfekler Avrupa'ya göre geri kaldığından Sultan II. Abdülhamid'in gayretleriyle daha modern Alman Mauser tüfekleri alındı. I. Dünya Savaşı'nda, Osmanlılar pek çok çeşitte tüfek kullandı. Daha öncekilerine ilave olarak 1930'ların sonunda Türk Silah Fabrikalarında, Alman Mauser tüfeği kalitesinde tüfekler imal edildi.
Tüfekler, hala savaşlarda belirli görevler için muharip sınıfların yanlarında devamlı bulundurdukları silahlardır. Ayrıca tüfeğe dürbün takılarak hedefi daha yakına getirip isabet ihtimalinin artması, tüfeğe bomba takılarak (Tüfek bombası) bombaatar haline getirilmesi ve özel dürbünlerle gece bile hedefi görüp ateş edebilmek bu konudaki önemli gelişmelerdir. Piyade tüfeği dışındaki diğer av ve su altı tüfekleri de zamanla pek çok değişikliğe uğradı. Av tüfeklerinin tek ve çifte denen çift namlulu olanları vardır. Kullanıldığı yere göre kısa menzilli, uzun menzilli gibi değişik özelliklere sahiptir. Su altı tüfekleriyse su altında avlanırken tüfeğe naylon iple bağlı zıpkını atmaya yarar. Bunlar deniz içinde bilhassa balıkların avlanmasında kullanılır.
Ülkelerine göre tüfekler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Almanya: Alman tüfekleri çoğu kişiye göre dünyanın en marifetli tüfeklerindendir. Özellikle Mauser ve Heckler & Koch Almanların en tanınmış tüfek üreticileridir. Alman tüfeklerine örnek olarak G36, Kar98k ve G3 gösterilebilir
- ABD: ABD dünyada ilk elle taşınabilen otomatik tüfek M1918 Browning'in ve ilk yarı otomatik tüfek M1 Garand'ın anavatanıdır. Fakat II. Dünya Savaşı'ndan sonra ürettikleri M16 ve M4 gibi tüfekler beklenen başarıyı yakalayamadı. İkisinin de üretim sayısı 8.000.000'u aşmadı.
- Birleşik Krallık: İngiliz yapımı tüfek sayısı azdır. Fakat İngilizler kaliteli ve fazla bakım istemeyen tüfekler yaparlar. İngiliz tüfeklerine örnek olarak L1 tüfek, SA-80 ve Lee-Enfield örnek verilebilir.
- Rusya: Rus tüfekleri kaliteli, sağlam ve uzun ömürlü olur. Ayrıca çok uzun süre hizmette kalabilir. Örnek olarak Mosin-Nagant 1891 yılında Rus İmparatorluğu'nda hizmete girmiş ve 1998'de yani 107 sene sonra Irak'ta hizmet dışı edilmiştir. Ayrıca RPD, AK-47 ve AKM kaliteli 60 yıldan uzun bir süredir kullanılan tüfeklerdir. AK-47'nin üretim sayısı 100 milyonu geçmiştir.
- Türkiye: Osmanlı İmparatorluğu'nda ve Türkiye'nin ilk yıllarında Alman yapımı Gewehr 98 (Mavzer) ve Rus yapımı Mosin-Nagant sıklıkla kullanılmıştır. 1950 yılında Türkiye'nin Kore Savaşı'na katılmasıyla Türk Silahlı Kuvvetleri'nin envanterine Amerikan yapımı M1 Garand tüfeği eklenmiştir. M1'ler 1980'li yıllara kadar kullanılmış, daha sonra ise sadece sembolik olarak Türk askerleri tarafından geçit törenlerinde kullanılmaya başlanmıştır. Yakın zamanlardan beri Türkiye, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyacını karşılamak amacıyla yerli tüfek tasarımı yapmaktadır. Türkiye'nin 2014[1] yılında ürettiği MPT-76, yerli piyade tüfeklerinden biridir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
AK-47. 1949'dan beri kullanılıyor. StG 44 temel alınarak geliştirilmiştir. -
M240, bir genel maksat makineli silahıdır. -
İngiliz yapımı bir alaybozan tüfeği. -
M1918 Browning, II. Dünya Savaşı'nda Amerika Birleşik Devletleri tarafından kullanılan bir otomatik tüfek. -
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "TSK'nın ilk yerli tüfeği 'Mehmetçik' şubatta kışlalara dağıtılacak". Bugün gazetesi haberi. 31.01.2014. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2014.
