Erich Leinsdorf

Leinsdorf in 1967.

Leinsdorf dirigeer die Tsjeggiese Filharmoniese Orkes, Dvořáksaal, Praag, Tsjeggië, 23 Junie 1988

Erich Leinsdorf (gebore Erich Landauer; 4 Februarie 1912 - 11 September 1993) was 'n Oostenryks-gebore Amerikaanse dirigent. Hy het saam met van die voorste orkeste en operageselskappe in die Verenigde State en Europa opgetree en 'n reputasie gehad vir sy presiese standaarde en sy opvlieënde humeur. Hy het ook boeke en essays oor musikale onderwerpe geskryf.

Biografie

Leinsdorf is gebore uit 'n Joodse gesin in Wene, en het teen 5-jarige ouderdom musiek aan 'n plaaslike skool begin studeer. Hy het tjello en komposisie studeer. In sy tienerjare het Leinsdorf as klavierbegeleier vir sangers gewerk. Hy het dirigeerstudies aan die Mozarteum in Salzburg onderneem, en later aan die Universiteit van Wene en die Weense Akademie vir Musiek. Van 1934 tot 1937 het hy gewerk as assistent van die bekende dirigente Bruno Walter en Arturo Toscanini tydens die Salzburg-fees.

In November 1937 het Leinsdorf na die Verenigde State gereis ten einde 'n pos as assistent-dirigent by die Metropolitan Opera in New York City te neem, welke slegs 'n paar maande voor die Anschluss van Maart 1938, toe Oostenryk deur Nazi-Duitsland oorgeneem is, plaasgevind het. Hy kon met die hulp van 'n jong verteenwoordiger uit Texas, die toekomstige president Lyndon B. Johnson, in die Verenigde State bly, en het in 1942 'n genaturaliseerde Amerikaanse burger geword.

Terwyl hy by die Met betrokke was, was Leinsdorf veral bekend vir sy opvoerings van Wagner se musiek; na die skielike dood van Artur Bodanzky in 1939 is hy aangewys as die Met se "hoof van Duitse repertorium". Teen die lente van 1943 was die kandidate wat beskou is as potensiële opvolgers vir Artur Rodzinski as musiekdirekteur van Cleveland Simfonieorkes Vladimir Golschmann van die St. Louis Simfonieorkes, Albert Stoessel van die Juilliard Skool en die New York Oratorio Society, George Szell van die Metropolitan Operageselskap, en Leinsdorf, ook van die Met.

Gegewe Leinsdorf se jeugdige ouderdom (31) en beperkte ervaring met uitvoerings buite die opera, het vrae ontstaan oor sy kapasiteit vir die werk. Leinsdorf is egter aangewys deur 'n stemming wat deur die orkes se direksie geneem is en het in 1943 sodoende die ensemble se derde musiekdirekteur geword. Van die belangrikste verwikkelinge tydens Leinsdorf se eerste jaar in Cleveland was sy voorneme om die hele seisoen vooraf te beplan sodat die orkes sy konserte voor die tyd kon adverteer en daardeur sodoende 'n breër gehoor bereik; sy begeerte dat die orkes die hele jaar deur speel - alhoewel die gevolge van die Tweede Wêreldoorlog uitvoering van die moontlikheid bemoeilik het; en laastens, die suksesvolle onderhandeling van 'n weeklikse radio-uitsending op Sondagaande - waardeur die Cleveland-orkes regdeur die Verenigde State, dele van Mexiko en deur middel van 'n kort golf-uitsending in Europa, Suid-Amerika en die Suidelike Stille Oseaan gehoor kon word. Dalk nog belangriker, gegewe Amerikaanse betrokkenheid by die oorlog, was dat konserte opgeneem kon word en in oorsese Amerikaanse militêre sones uitgesaai kon word.

Ongelukkig was Leinsdorf se termyn as musiekdirekteur van korte duur. In Oktober 1943 het hy 'n brief ontvang waarin hy in kennis gestel is dat sy oproep-status verander het - hoewel hy twyfelagtig gebly het of hy opgeroep sou word weens sy menigte gesondheidsprobleme. Later in die maand het hy egter sy oproepkennisgewing ontvang en aan die pers gesê: "Ek is van voorneme om die opdragte van my regering te gehoorsaam." Leinsdorf se naderende vertrek het die Musical Arts Association met 'n groot probleem gelaat: Die Cleveland-orkes het 'n nuwe musiekdirekteur nodig gehad.

Alhoewel Leinsdorf se tyd in die weermag kort was - hy is eervol ontslaan in September 1944 - het die orkes reeds sy plaasvervanger in die oog gehad. In November 1944 het George Szell, wat saam met Leinsdorf by die Met was, sy debuut by die Severance-saal gemaak tot kritiese lof. Leinsdorf was nog steeds onder kontrak, maar hy het baie van sy mag as musiekdirekteur verloor - en het kompromieë aangegaan oor 'n hele aantal kwessies soos bv. die inhoud van uitvoerings. Hy het na die podium by die Severance-saal teruggekeer vir die laaste opvoering van die seisoen. Terwyl die openbare mening ten gunste van Szell verskuif het, het Leinsdorf sy bedanking ingedien. Na Szell se dood in 1970 het Leinsdorf egter gereeld in die 1980's die Cleveland-orkes as gasdirigent gelei.

Leinsdorf was van 1947 tot 1955 die hoofdirigent van die Rochester Filharmoniese Orkes. Hy het wanhopig geraak oor wat hy beskou het as Rochester se ingekeerde musiekkultuur, en het opgemerk dat "Rochester die beste vermomde doodloopstraat ter wêreld is!" Vervolgens was hy kortstondig hoof van die New York City Opera, voordat hy weer sy verbintenis met die Met hervat het. In 1962 is hy benoem as musiekdirekteur van die Boston Simfonieorkes. Sy tyd in Boston het baie opnames vir RCA opgelewer, maar is ook gekenmerk deur kontroversie, aangesien hy af en toe met musici en administrateurs slaags geraak het.

Op 22 November 1963, tydens 'n konsert met die Boston Simfonieorkes, moes Leinsdorf die sluipmoord van President John F. Kennedy in Dallas, Texas aan 'n geskokte gehoor bekend maak. Hy en die orkes het die nuus opgevolg met 'n uitvoering van die Dodemars uit Beethoven se Derde simfonie.

In 1969 het Leinsdorf Boston verlaat. Hy het die volgende twee dekades voortgegaan om as gasdirigent van operas en orkeste op te tree, veral saam met die Metropolitan Opera en die New York Filharmoniese Orkes. Hy was ook van 1978 tot 1980 hoofdirigent van die Deutsches Symphonie-Orchester Berlin (Berlynse Radio-simfonieorkes). Hy het op 81-jarige ouderdom aan kanker beswyk in Zürich, Switserland.

Leinsdorf is ook bekend vir sy verwerkings van orkestrale konsertsuites van musiek uit die groot operas. Dit sluit Claude Debussy se Pelléas et Mélisande, Richard Wagner se Parsifal en Richard Strauss se Die Frau ohne Schatten in.

Opnames

Leinsdorf het gedurende sy loopbaan verskeie opnames gemaak, insluitende 78-opm plate vir Columbia Records saam met die Cleveland Simfonieorkes. Hy het 'n aantal opnames saam met die Los Angeles Filharmoniese Orkes vir Capitol Records en later vir Sheffield Labs gemaak. Hy het in the 1950's 'n reeks stereofoniese opera opnames in Rome gemaak, beginnende met Puccini se Tosca met Zinka Milanov, Jussi Björling, en Leonard Warren vir RCA Victor. Hy het voortgegaan om opnames vir RCA Victor te maak as musiekdirekteur van die Boston Simfonieorkes. Hy het later bykomende opera opnames gemaak, insluitende die volledige stereo opname van Erich Wolfgang Korngold se Die tote Stadt met Carol Neblett en René Kollo. Leinsdorf het die BSO gedirigeer tydens die pianis Arthur Rubinstein se tweede volledige opname van Beethoven se klavierconcertos, Brahms se Eerste klavierconcerto, en Tsjaikofski se Eerste Klavierconcerto.

DVD

Leinsdorf dirigeer op video die Weense Simfonieorkes in Johann Strauß: Famous Works. Dit is beskikbaar op Silverline Classics in Dolby Digital, 2003.

Televisie

Leinsdorf het gereeld saam met die BSO verskyn op plaaslike uitsendings van WGBH-TV. Op 17 Augustus 1967 het Leinsdorf die Boston Simfonieorkes gelei in 'n spesiale televisie-uitsending in kleur op NBC, in die dae toe 'n kommersiële netwerk periodiek 'n vollengte klassieke opvoering sou uitsaai. Die program, getiteld An Evening at Tanglewood, het die violis Itzhak Perlman as solis ingesluit.

Aanhalings

Drie werke wat dirigeer die moeite werd maak is Wagner se opera Siegfried, die [Beethoven] Negende, en Die Rite van Lente

Ladies and gentlemen, we have a press report over the wires – we hope that it is unconfirmed, but we have to doubt it – that the President of the United States has been the victim of an assassination. [gasps from audience] We will play the Funeral March from Beethoven's Third Symphony.

Bibliografie

• Leinsdorf, Erich (1976). Cadenza: A Musical Career. Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-395-24401-3.
• Leinsdorf, Erich (1981). The Composer's Advocate: A Radical Orthodoxy for Musicians. New Haven: Yale University Press. ISBN 0-300-02427-4.
• Leinsdorf, Erich (1997). Erich Leinsdorf on Music. Portland, OR: Amadeus Press. ISBN 1-57467-028-X.
• Rosenberg, Donald. The Cleveland Orchestra Story: Second to None. Cleveland, Gray & Company, 2000.

Eksterne skakels

• Erich Leinsdorf by AllMusic
• Twee onderhoude met Erich Leinsdorf deur Bruce Duffie, 19 Maart 1983, en 15 Desember 1986
• Oral History Interview with Erich Leinsdorf, from the Lyndon Baines Johnson Library