ITS-IVb
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Konstruktor | |
| Typ | |
| Konstrukcja |
drewniana |
| Załoga |
2 |
| Historia | |
| Data oblotu |
30 lipca 1935 |
| Wycofanie ze służby |
1939 |
| Liczba egz. |
1 |
| Dane techniczne | |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
20 m |
| Wydłużenie |
16,5 |
| Długość |
8,42 m |
| Wysokość |
1,4 m |
| Powierzchnia nośna |
24,3 m² |
| Profil skrzydła |
Bobek 6 (Gö 655) |
| Masa | |
| Własna |
255 kg |
| Użyteczna |
177 kg |
| Startowa |
432 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość minimalna |
48 km/h |
| Prędkość ekonomiczna |
63 km/h |
| Prędkość optymalna |
73 km/h |
| Doskonałość maks. |
22,5 przy 73 km/h |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
ITS-IVb – polski dwumiejscowy szybowiec doświadczalny opracowany w Instytucie Techniki Szybownictwa w latach trzydziestych XX wieku.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Inżynier Adam Nowotny, kierownik techniczny Instytutu Techniki Szybownictwa, w 1934 roku przystąpił do opracowania projektu dwumiejscowego szybowca przeznaczonego do lotów pomiarowych i nauki pilotażu bez widoczności oraz do lotów wyczynowych[1]. Po jego śmierci dokończeniem projektu zajął się inż. Franciszek Kotowski, który kontynuował prace. Opracowany projekt otrzymał oznaczenie ITS-IVb[2]. Z uwagi na przewidywane użycie szybowca do badań obciążeń konstrukcji zrezygnowano z podparcia skrzydła zastrzałami, zostały zastąpione taśmami podtrzymującymi i nośnymi[1].
Prototyp został zbudowany w Warsztatach Szybowcowych ZASPL w 1935 roku, otrzymał numer fabryczny 158 i rejestracyjny SP-257[3]. Szybowiec został oblatany przez Franciszka Kotowskiego 30 lipca 1935 roku na lotnisku w Skniłowie[1]. Oblot nastąpił na holu za samolotem RWD-8, szybowiec wykazał się dobrymi właściwościami lotnymi, ale wymagał zmian konstrukcyjnych lotek i ich wyważenia[3].
ITS-IVb był prezentowany podczas III Krajowych Zawodów Szybowcowych, które odbyły się we wrześniu i październiku 1935 roku w Ustjanowej[4]. Szybowiec początkowo był użytkowany na lądowisku w Bezmiechowej, gdzie wykonywał na nim loty Piotr Mynarski[2]. W trakcie eksploatacji stwierdzono, że szybowiec nie spełnia przyjętych założeń i jest nieprzydatny do lotów pomiarowych, wyczynowych i treningowych. Został przekazany do szkoły szybowcowej w Ustjanowej, gdzie był eksploatowany do wybuchu II wojny światowej[3]. Dalsze losy tej konstrukcji nie są znane.
Konstrukcja
[edytuj | edytuj kod]Dwumiejscowy szybowiec doświadczalny w układzie górnopłatu.
Kadłub o konstrukcji półskorupowej o przekroju owalnym, kryty sklejką. Statecznik pionowy stanowił integralną część kadłuba. Z przodu kadłuba był zamontowany hak do startów z lin gumowych i lotów na holu. Kabina załogi zamknięta z miejscami w układzie tandem, pilot zajmował pierwsze miejsce a obserwator drugie. Wejście do kabiny obserwatora przez drzwi w lewej części kadłuba, była ona wyposażona też w składany stolik i dwa okna po bokach kadłuba[1]. Obie kabiny wyposażone w komplet przyrządów sterowniczych, ale tablica przyrządów była tylko w kabinie pilota. Za kabiną obserwatora znajdowała się dodatkowa przestrzeń o kubaturze 0,75 m3 na przyrządy pomiarowe[2]. Nad kadłubem był umieszczony kozioł zbudowany z trzech rur stalowych[3].
Płat dwudzielny, jednodźwigarowy z dźwigarkiem pomocniczym, o obrysie prostokątno-trapezowym. Zastosowano profil Bobek 6 (Gö 655)[2] konstrukcji inż. Augusta Bobka-Zdaniewskiego. Usztywniony dwoma taśmami nośnymi biegnącymi do kadłuba i jedną podtrzymującą biegnącą do kozła nad kadłubem[1], które spełniały tolę tonsometrów[5]. W miejscu mocowania taśm dźwigar główny został wzmocniony poprzez dodanie dodatkowych dźwigarów. Powierzchnia płata do dźwigara kryta sklejką, dalej płótnem[3]. Wyposażony w lotki szczelinowe o wychyleniu 12° w dół i 32° w górę[1].
Usterzenie poziome niedzielone. Stateczniki kryte sklejką, powierzchnie sterowe płótnem[3]. Napęd sterów linkowy[1].
Podwozie jednotorowe z amortyzowaną drewnianą płozą podkadłubową i stalową płozą ogonową[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Wiadomości techniczne I.T.S. I.T.S.-IVb - szybowiec do pomiarów i nauki ślepego pilotażu. „Skrzydlata Polska”. 10/1935, s. 277-278, październik 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- ↑ a b c d Jerzy B. Cynk: Polish aircraft 1893-1939. London: Putman & Company, 1971, s. 700-703. ISBN 0-370-00085-4. OCLC 831346721.
- ↑ a b c d e f g Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976, s. 404-405. OCLC 830596725.
- ↑ Zawody szybowcowe w Ustjanowej. „Skrzydlata Polska”. 11/1935, s. 299, listopad 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- ↑ Feliks Pawłowicz. Szybowiec dwumiejscowy ITS-ICb. „Skrzydlata Polska”. 38/1958, s. 8, 17 września 1958. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
