Kontent qismiga oʻtish

Fattoh Shodiyev

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Fattoh Qayumovich Shodiyev
Tavalludi 15-aprel 1953-yil (1953-04-15) (71 yosh)
Jizzax, Oʻzbekiston SSR, SSSR
Fuqaroligi Qozogʻiston
Turmush oʻrtogʻi Gulnara Shodiyeva
Otasi Abdulqayum Shodiyev
Onasi Raʼno Shodiyeva
Mukofotlari

Shodiyev Fattoh Qayumovich (1953-yil 15-aprel, Jizzax viloyati, Oʻzbekiston SSR) – yirik tadbirkor, milliarder, millati – oʻzbek. Alijon Ibragimovning hamkori. Eurasian National Resources Corporation (ENRC) hamraisi[1].

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shodiyev 1953-yil 15-aprelda O‘zbekiston SSR Jizzax shahrida tugʻilgan.

„Sirdaryo haqiqati“ gazetasida muharrir boʻlgan. 1976-yilda Moskva davlat xalqaro munosabatlar institutining (MGIMO) xalqaro huquq fakultetini imtiyozli diplom bilan tamomlagan[2]. Keyinchalik u Rossiya Tashqi ishlar vazirligi Diplomatik akademiyasida siyosat fanlari boʻyicha nomzodlik dissertatsiyasini himoya qildi va siyosat fanlari doktori ilmiy darajasini oldi. Shodiyev Yaponiya tarixi, siyosati va iqtisodiyotiga oid 30 dan ortiq ilmiy nashrlar muallifidir[3].

1976-yildan Yaponiyaning Tokio shahridagi SSSR Savdo vakolatxonasi maslahatchisi, SSSR Tashqi savdo vazirligida Rossiya-Yaponiya iqtisodiy aloqalari boʻyicha bosh mutaxassis boʻlib ishlagan[4].

1989-yilda Shodiyev Qozogʻistondagi bir qator togʻ-kon kompaniyalarining aksiyadoriga aylandi, keyinchalik ular Yevroosiyo tabiiy resurslar korporatsiyasiga (ENRC; hozirda Eurasian Resources Group) birlashtirildi.

1994–1995-yillarda Yevroosiyo banki va Yevrosiyo sugʻurta kompaniyasi asos soldi[5].

2009-yilda Qozogʻistonda joylashgan Yevroosiyo sanoat kompaniyasiga asos soldi.

Oʻzbek, rus, yapon va ingliz tillarini yaxshi biladi[6].

Tadbirkorlik faoliyati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eurasian Natural Resources Corporation

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1989-yilda Aleksandr Mashkevich va Alijon Ibragimov bilan birgalikda bir qator togʻ-kon korxonalarining aksiyadori boʻldi, keyinchalik ular Qozogʻistonning togʻ-kon va metall kompaniyasi Yevrosiyo tabiiy resurslar korporatsiyasiga (ENRC) birlashtirildi.

2007-yilga kelib ENRC ferroxrom, aluminiy va temir rudasi boʻyicha dunyodagi yetakchi ishlab chiqaruvchilardan biriga aylandi[7]. 2007-yil dekabr oyida ENRC oʻz kapitalining taxminan 18 foizini London fond birjasida joylashtirdi va IPOda 1,364 milliard funt sterling (2,6 milliard dollar) toʻpladi[8][9]. Oʻsha paytda kompaniyaning kapitallashuvi 6,8 milliard funt sterlingni (13,7 milliard dollar) tashkil etgan[10].

2008–2013-yillarda kompaniya Rossiya, Xitoy, Afrika va Braziliyadagi aktivlarni sotib oldi. 2013-yil noyabr oyida kompaniya London fond birjasini tark etdi[11].

Yevrosiyo banki

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1994-yilda Aleksandr Mashkevich va Alijon Ibragimov bilan yaqin Yevroosiyo bankining asoschisi boʻldi. Yevroosiyo banki kichik va oʻrta biznesga chakana bank xizmatlarini koʻrsatadi, Qozogʻistonda 17 ta filial va 114 boʻlimlarga xizmat koʻrsatadi. 2019-yil sentyabr dizayni Moody’s bankka milliy va valyutadagi uzoq muddatli depozitlar boʻyicha B2 reytingini berdi.

2019-yil sentyabr oyida Moody’s ushbu bankka milliy va xorijiy valyutadagi uzoq muddatli depozitlar boʻyicha B2 reytingini berdi[12][13].

Yevroosiyo sugʻurta kompaniyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1995-yilda Aleksandr Mashkevich va Alijon Ibragimov bilan birgalikda „Yevroosiyo“ sugʻurta kompaniyasiga asos soldi[14][15].

2019-yil 1-iyul holatiga koʻra, kompaniya Qozogʻistondagi kiruvchi qayta sugʻurtalashning umumiy hajmining 88 foizini va chet eldan kelib tushgan qayta sugʻurtalashning umumiy hajmining qariyb 99 foizini tashkil etadi[16].

Yevroosiyo sanoat kompaniyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2009-yilda Aleksandr Mashkevich va Alijon Ibragimov bilan birgalikda Qozogʻistonda koʻchmas mulk sohasida bir qator aktivlarni boshqaradigan Yevroosiyo sanoat xolding kompaniyasiga asos solgan.

Fondi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1996-yilda Fattoh Qayumovich Oʻzbekiston, Qozogʻiston, Rossiya va Ukrainada faoliyat yurituvchi „Xalqaro Shodiyev fondi“ xayriya tashkilotiga asos solgan[17][18]. Fondning Oʻzbekistondagi vakolatxonasi 2017-yilning 6-sentyabr kuni Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligida roʻyxatdan oʻtkazildi[19]. Qayd etilishicha, Shodiyev xalqaro fondining bosh ofisi Lixtenshteyn knyazligida joylashgan boʻlib, asosiy maqsadi ilmiy, tibbiy, ijtimoiy, madaniy va taʼlim sohalarida loyihalarni qoʻllab-quvvatlash va homiylik qilish hisoblanadi.

Forbesda

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Forbes jurnali maʼlumotlariga koʻra, 2019-yil mart holatiga koʻra, Shodiyev 2,1 milliard dollarlik boylikka ega boʻlgan dunyodagi mingta eng badavlat tadbirkorlardan biri hisoblanadi[20].

Mukofotlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shodiyev 2005-yil „davlat oldidagi xizmatlari, mamlakatning ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy rivojlanishiga qoʻshgan katta hissasi uchun“ uchun Qozogʻistonning Kurmet ordeni bilan[21][22], 2011-yil „Qozogʻiston taraqqiyotiga qoʻshgan hissasi va faol ishlab chiqarish, ilmiy va ijtimoiy-madaniy faoliyati uchun“ Qozogʻistonning III darajali „Baris“ ordeni bilan[23][24], 2019-yil 27-dekabr „madaniyat va sanʼat sohasidagi ulkan xizmatlari, koʻp yillik samarali faoliyati uchun“ Rossiyaning Doʻstlik ordeni bilan[25][26][27] va 2020-yil 3-noyabr Yaponiyaning 3-darajali Quyosh ordeni bilan taqdirlangan[28].

Oilasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oilali, 3 ta farzandi bor[29]. Oʻgʻli – Shodiyev Sobir Fattohovich, taniqli oʻzbek yozuvchisi Gʻafur Gʻulomning avlodiga uylangan[30]. Qizlari – Munisa va Nafisa. Munisa Shodiyeva Eurasian National Resources Corporation (ENRC)da muhim lavozimda ishlaydi.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ ENRC, 2010-10-29da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2014-05-14
  2. ↑ „Мечты узбекского студента: Патох Шодиев рассказал, чему научился в МГИМО“ (ru). Sputnik Узбекистан. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  3. ↑ „Шодиев Фаттах Каюмович“ (ru). fund.mgimo.ru. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  4. ↑ „В Узбекистане начнет работать фонд миллиардера Фаттоха Шодиева“ (ru) (deadlink). Коммерсант.Уз (2017-yil 8-sentyabr). 2020-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  5. ↑ Biografia.kz | Biznes | Neftyaniki | Shodiev Patox, 2014-05-14da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2014-05-14
  6. ↑ „Our Founder“ (en). International Chodiev Foundation. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  7. ↑ „Казахстанский ENRC ставит на ферросплавы“ (ru). Курсив. 2020-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  8. ↑ „Очевидно, проведение IPO ENRC стало очень выгодной сделкой для "Казахмыса"“ (ru). Газета «Панорама». Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  9. ↑ „ENRC completes $3 billion IPO with offering on the Main Market of the London Stock Exchange | Experience“ (en). JonesDay.com. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  10. ↑ „Subscribe to read“ (en). Financial Times. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  11. ↑ „ENRC осуществила делистинг c Лондонской фондовой биржи“ (de). Finanz.ru (2013-yil 25-noyabr). 2020-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  12. ↑ „Moody's: Долгосрочные рейтинги Евразийского банка имеют стабильный прогноз“. www.forbes.kz (2019-yil 18-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  13. ↑ „Евразийский банк продолжит сотрудничество только с рейтинговым агентством Moody’s — Eurasian Bank“. eubank.kz. 2020-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  14. ↑ „СК "Евразия"“. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  15. ↑ „СК "Евразия"“.
  16. ↑ „Казахстанский рынок страхования по сбору премий занял 77-е место в мире“ (ru). Курсив - деловые новости Казахстана. 2021-yil 10-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  17. ↑ „Home Page“ (en). International Chodiev Foundation. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  18. ↑ „Главная | Mejdunarodniy Fond Shodieva“. internationalchodievfoundation.ru. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  19. ↑ Yangiliklar
  20. ↑ „Patokh Chodiev“ (en). Forbes. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  21. ↑ Сивакова И.В. Пенсионное обеспечение за особые заслуги перед государством // Право и политика. — 2016-05. — Т. 5, вып. 5. — С. 632—641. — ISSN 1811-9018. — DOI:10.7256/1811-9018.2016.5.18681.
  22. ↑ „Общество «Россия−Япония» поздравляет со славным юбилеем Фаттаха Каюмовича Шодиева — Общество «Россия-Япония»“ (ru). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  23. ↑ „Накануне 20-летия Независимости страны Глава государства Нурсултан Назарбаев вручил в Акорде государственные награды Республики Казахстан и юбилейные медали «Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 20 жыл». — Официальный сайт Президента Республики Казахстан“. Akorda.kz. 2020-yil 30-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  24. ↑ „Вручены государственные награды - Номад - 15.12.2011“.
  25. ↑ Ukaz Prezidenta Rossiyskoy Federatsii ot 27 dekabrya 2019 goda № 622 „O nagrajdenii gosudarstvennimi nagradami Rossiyskoy Federatsii“
  26. ↑ „Путин наградил Фаттаха Шодиева орденом Дружбы“ (ru). Sputnik Узбекистан. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  27. ↑ „Путин высоко оценил заслуги Фаттаха Шодиева“. http://www.uz24.uz/. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.[sayt ishlamaydi]
  28. ↑ Aleksandr Shoxin i Anatoliy Artamonov udostoeni yaponskix ordenov Vosxodyaщego solnsa
  29. ↑ Affiliirovannie litsa „Yevraziyskaya finansovo-promishlennaya kompaniya“[sayt ishlamaydi]
  30. ↑ Biografiya 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Fattoh_Shodiyev&oldid=5130240" dan olindi