İçeriğe atla

Satay

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Satay Kebabı
Alternatif isimSaté
Ülke(ler)
BölgesiGüneydoğu Asya, Surinam, Hollanda ve Fransa
TürüKebap
Servis şekliSıcak
Servis türüSokak yemeği
Ana malzemelerTavuk eti, sığır eti, alternatif olarak tofu, soya soslu ve baharatlı yer fıstığı sosu ve salatalık
ÇeşitleriSate Ambal,Babat, Sate Burung Ayam-ayaman, Sate Hati, Sate Kikil, Sate Makassar,Sate Babat, Sate Burung Ayam-ayaman, Sate Hati, Sate Kikil, Sate Makassar,Sate Ampet, Sate Babat, Sate Burung Ayam-ayaman, Sate Hati, Sate Kikil, Sate Makassar, Sate Buntel, Sate Lembut, Sate Manis, Sate Maranggi, Sate Matang, Sate Sapi, Sate Susu

Satay (Fransızca: Saté), baharatlar kullanılarak ızgarada pişirilen bir Endonezya, Tayland ve Vietnam usulü kebap yemeğidir. Özel sos ile servis edilir. Satay kebabı, dilimlenmiş tavuk, koyun eti, sığır eti, domuz eti, balık, diğer et veya tofudan oluşabilir. Hindistan cevizi hurma yaprakları daha orijinal olmasına rağmen, bambu şişler sıklıkla kullanılır. Odun veya odun kömürü üzerinde ızgara yapılarak çeşitli baharatlarla servis edilir. Sate çeşitli soslarla servis edilir, ancak en çok soya ve fıstık sosu kullanılır. Bu nedenle fıstık sosuna genellikle satay sosu denir. Satay kebabı, Endonezya'nın Java adasına aittir.[1][2][2][3][3] Endonezya'nın milli yemeğidir. Güneydoğu Asya'da, özellikle Endonezya, Malezya, Singapur, Tayland ve Vietnam'da da popülerdir.[4][5]

Thai satay'ın ana özelliklerinden biri domuz eti ve Tay usulü fıstık sosu seçimidir.[6] Endonezya usulü tatlı soya sosu (kecap manis) ve krupuk (karides cipsi) ile servis edilir. Sri Lanka'da yerel Malay grubunun etkisi sonucu bu yemek yerel beslenmenin bir parçası haline geldi. Satay, Endonezya'da bir incelik olarak kabul edilir. Endonezya'nın zengin mutfağı birçok satay çeşidine sahiptir ve sokak yemeği olarak popülerdir. Bu yiyecek panayırlarında, sokak çadır restoranlarında veya pahalı restoranlarda, özel geleneksel tatillerde elde edilebilir.

Bu yemeğe yakın yemek örnekleri arasında Japonya'da yakitori, Çin'de kǎoròu chuàn, Türkiye'de şiş kebap, Güney Afrika'da Sosatie ve Kafkasya'da tika kebabı sayılabilir. 2011 yılında CNN Go tarafından yapılan bir ankette en lezzetli 50 yiyecek arasında 11. sırada yer aldı.[7]

Menşei

[değiştir | kaynağı değiştir]

Java'dan Malay Takımadaları'ndaki çevre bölgelere yayıldı ve sonuç olarak birçok değişikliğe uğradı. 19. yüzyılın sonunda satay, Malacca Boğazı'ndan komşu Malezya, Singapur ve Tayland'a geçti.[8] Sate'nin Malay göçmenler tarafından şimdi Sosatie olarak adlandırılan Güney Afrika'ya yayıldığına inanılmaktadır. Satay kebabı; Malezya, Tayland ve Endonezya'nın haricinde Hollanda, Surinam ve Fransa'da da popüler bir yiyecektir.

Hazırlık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ağırlıklı olarak kullanılan et ürünleri tavuk, kuzu, keçi, koyun, dana eti, geyik eti, tavşan eti, balık, karides,domuz eti ve deniz ürünleri olarak kalamardır.[9] Bazıları ayrıca kaplumbağa, timsah, at, kertenkele ve yılan eti gibi daha egzotik et türleri kullanır. Köfteler, kızartma sırasında yanmamaları için önceden suya batırılır. Bu çubuklara göre 3-4 adet vardır. Safranda marine edilen etler özel bir sarı renk alır. Bir diğer popüler marinasyon türü, soya sosu ve hindistan cevizi yağı karışımıdır. Şişlere aktarılan etler terbiyelenir, marine edilir ve kömürlü fırında ızgara yapılır. Soya sosu ve baharatlı fıstık sosu, garnitür olarak krupuk (yengeç keki), soğan dilimleri, havuç ve salatalık ile servis edilebilir.

Türler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Satay'ın anavatanı Endonezya'dır, hemen hemen tüm bölgelerde yaygındır ve ülkenin en ünlü ulusal yemeği olarak kabul edilir. Ülkedeki bazı restoranlar kendi satenlerini sunuyor. Ponorogo, Sate Blora, Sate Khas Senayan restoranları buna örnek olabilir.

Kanatlı etli çeşitleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sate Ambal, Sate Ayam, Sate Banjar, Sate Blora, Sate Kulit, Sate Madura, Sate Ponorogo Sate Taichan

Kırmızı etli türleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sate Ampet, Sate Babat, Sate Burung Ayam-ayaman, Sate Hati, Sate Kikil, Sate Makassar, Sate Buntel, Sate Lembut, Sate Manis, Sate Maranggi, Sate Matang, Sate Sapi, Sate Susu

Domuz etli türleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sate Babi

Deniz ürünlü türleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sate ikan tuhuk, Sate Bandeng, Sate Belut, Sate Kerang, Sate Udang</br>

Diğer Türler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ampet, Sate Babat, Sate Burung Ayam-ayaman, Sate Hati, Sate Kikil, Sate Makassar

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Consumers love succulent Satay, Peanut ingredients for global success" (PDF). USA Peanuts. s. 1. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2014. 
  2. ^ a b Felicity Cloake (30 Ocak 2014). "How to cook the perfect chicken satay". The Guardian. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2014. 
  3. ^ a b "Satay Washington DC". satay.com. 9 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2014. 
  4. ^ "Grilled Beef Satay". Food Reference.com. 15 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2010. 
  5. ^ Alan, Davidson (2006). The Oxford Companion to Food (2. bas.). Oxford: OUP. ISBN 9780191018251. OCLC 862049879. 
  6. ^ "Peanut butter and satay sauce – recipe". The Guardian. 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017. 
  7. ^ CNN Go [1] 11 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Your pick: World's 50 most delicious foods, 7 September 2011. Retrieved 11 October 2011
  8. ^ David Joachim; Andrew Schloss (2010). Mastering the Grill: The Owner's Manual for Outdoor Cooking. Chronicle Books. s. 116. ISBN 9780811878357. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020. 
  9. ^ "What is Satay Food and Its Origin". Satay Ria (İngilizce). 11 Aralık 2013. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 

Genel

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. Resepsiyon Diplomatik KBRI Athena 19 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Endonezya) 13 Eylül 2013). — Yunanistan'daki Endonezya Büyükelçiliği resmi sitesi.
  2. Tim Cheung Seçiminiz: Dünyanın en iyi 50 yiyeceği 11 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İng.). CNN (7 Eylül 2011). - Site CNN.
  3. Maryati. Sensasi sate kobra 13 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (indon.). Antara (23 Eylül 2013). — Endonezya bilgi ajansı "Antara"nın sitesi.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Satay&oldid=33002318" sayfasından alınmıştır