Asam format
|
Umum |
||
|---|---|---|
| Ngaran | Asam format | |
| Rumus kimia | CH2O2 | |
| Beurat rumus | 46.03 uma | |
| Sinonim | asam métanoat, asam aminat, asam hidrogén karboksilat | |
| Nomer CAS | 64-18-6 | |
|
Paripolah fase |
||
| Titik lééh | 281.5 K (8.4 °C) | |
| Titik golak | 373.9 K (100.8 °C) | |
| Titik tripel | 281.4 K (8.3 °C) 0.0236 bar |
|
| Dénsiti cair | 1.22 ×103 kg/m3 | |
|
Pasipatan asam-basa |
||
| pKa | 3.75 | |
|
Térmokimia cair |
||
| ΔfH0liquid | -425.1 kJ/mol | |
| S0cair | 131.8 J/mol·K | |
| ΔfusH | 12.7 kJ/mol | |
| ΔfusS | 45.1 J/mol·K | |
| Cp | 99.0 J/mol·K | |
|
Térmokimia gas |
||
| ΔfH0gas | -378.6 kJ/mol | |
| S0gas | 248.7 J/mol·K | |
| ΔvapH | 22.7 kJ/mol | |
| Cp | 45.7 J/mol·K | |
|
Kasalametan | ||
| Pangaruh akut | Korosif. Keuna ku uap kentel atawa leyuranana bisa ngabalukarkeun kaduruk. | |
| Pangaruh kronis | Mun mindeng keuna bisa ngabalukarkeun réaksi alérgi. Kasangka mutagén, bisa ngabalukarkeun karuksakan ati jeung ginjal. | |
| Flash point | 69 °C | |
| Autoignition temperature | 601 °C | |
| Explosive limits | 18-57% | |
|
Émbaran séjén | ||
| Pasipatan | NIST WebBook | |
| MSDS | Hazardous Chemical Database Archived 2005-10-25 di Wayback Machine | |
|
Unit SI sabisana dipaké. Mun teu disebutkeun béda, dina kaayaan baku. | ||
Asam format (sacara sistematis disebut asam métanoat) mangrupa asam karboksilat pangbasajanna. Rumusna CH2O2 atawa HCOOH.
Di alam, asam format aya dina peurah panyeureud gegeremet ordo Hymenoptera, kaasup nyiruan jeung sireum. Ngaran asalna dicokot tina kecap basa Latin pikeun sireum, formica, nu nujul ka isolasina nu munggaran ku cara distilasi awak sireum. Sanyawa kimia kawas uyah hasil tina nétralisasi asam format jeung hiji basa, atawa hiji éster nu diturunkeun ti asam format, disebut format (atawa métanoat). Ion format rumusna HCOO-.
Sajarah
[édit | édit sumber]Geus ti abad ka-15 kénéh, sababaraha urang alkémis jeung naturalis geus awas yén sayang sireum ngaluarkeun bau haseum. Nu munggaran ngadadarkeun éxtraxi zat ieu (ku cara distilasi sireum paéh) nyaéta naturalis Inggris John Ray, taun 1671. Munggaran disintésis tina asam hidrosianat ku kimiawan Prancis Joseph Gay-Lussac. Taun 1855, kimiawan Prancis séjénna, Marcellin Berthelot, ngembangkeun sintésisna tina karbon monoxida nu sarua jeung nu kiwari dipaké.
Dina industri kimia, asam format dianggap sanyawa kimia nu teu nguntungkeun industri. Tapi, ahir taun 1960-an, asam format jadi hasil gigir industri asam asetat. ku sabab kamangpaatanana pikeun pangawét (preservatif) jeung antibaktéri parab ternak, kiwari malah geus dijieun dina industri nu mandiri.
Pasipatan
[édit | édit sumber]Asam format puyar na cai sarta mangrupa pangleyur organik pangpolarna, tapi bisa puyar ogé dina hidrokarbon. Dina hidrokarbon jeung fase uap, wujudna lain dina molekul tunggal, tapi dimér nu kabeungkeut ku hidrogén. Dina fase gas, beungkeut hidrogén ieu ngabalukarkeun panyimpangan tina hukum gas idéal. Asam format padet jeung cair ngawangun jaringan molekul-molekul asam format nu kabeungkeut hidrogén.
Asam format mibanda pasipatan kimia nu sarupa jeung [[asam karboxilat séjénna, ngan moal bisa ngabentuk boh asil klorida atawa anhidrida asam. Réaksi pikeun ngahasilkeun turunan-turunan éta kalah bakal ngahasilkeun karbon monoksida. Asam format bisa jadi karbon monoxida mun kapanasan. Asam format mibanda sipat ngaréduksi kawas aldehida.
Asam format mahiwal ti asam karboksilat séjén alatan kamampuhna dina réaksi adisi jeung alkéna. Asam format jeung alkéna meta kalawan cepet ngahasilkeun éster format. Tapi, mun aya asam nu tangtu kawas asam sulfat jeung hidroflorat, kalah varian réaksi Koch nu lumangsung, antukna nambahkeun asam format ka alkéna bakal ngahasilkeun asam karboksilat gedé.
Uyah format pangbasajanna leyur na cai.
Produksi
[édit | édit sumber]Asam format dihasilkeun salaku hasil gigir di rupa-rupa pabrik kimia, utamana asam asetat. najan hasil gigir ieu kaitung loba, teu bisa nyukupan pangabutuh asam format kiwari, antukna perlu dijieun sacara husus.
Nalika métanol jeung karbon monoksida dicampurkeun dina kaayaan basa, bakal ngahasilkeun turunan asam format: métil format, luyu jeung kasaruaan
Dina skala industri, réaksi ieu lumangsung dina fase cair jeung tekenan luhur: 80 °C jeung 40 atm. Basa nu pangilaharna dipaké nyaéta natrium métoksida. Hidrolisis métil format ngahasilkeun asam format:
Hidrolisis métanol sacara langsung merlukeun loba pisan cai sangkan bisa lumangsung sacara éfisién, antukna sababaraha pabrikan ngarancang maké jalan teu langsung, mimiti ku ngaréaksikeun métil format jeung amonia sangkan ngahasilkeun formamida, nu lajeng dihidrolisis ku asam sulfat antukna ngahasilkeun asam format:
Téhnik ieu boga masalah, hususna dina hal miceun hasil gigir amonium sulfat, antukna kaayeunakeun mah, sababaraha parbik ngembangkeun alat hémat énergi pikeun misahkeun asam format tina cai nu dipaké na hidrolisis langsung. Dina salah sahiji prosés ieu, nu dipaké ku BASF, asam format dipisahkeun tina cai ku cara ékstraksi cair ngagunakeun basa organik.
Mangpaat
[édit | édit sumber]Mangpaat poko asam format lamun ditambahkeun kana pakan, bisa ngabantu ngirangan atanapi ngaleungitkeun baktéri Salmonella anu bisa waé aya dina éta pakan. Maksudna pikeun ngajaga kaamana pangan tur nyingkahan panyakit bisa népa ka mamana. asam format nyaéta salaku bahan pangawét jeung antibaktéri parab ingon-ingon. Kujalan disemprotkeun ka jarami anu seger atawa silase (pakan anu diawétkeun) lainna, asam format ngalilakeun jarami janten buruk janten nutrisi masih kénéh aya dina waktos nu leuwih lila, biasana pikeun parab nalika usum tiris keur ternak/ingon-ingon. Dina industri ternak/poultry.
Sababaraha peternak nyiruan ngagunakeun asam format pikeun ubar ngabasmi tungau pikeun ngalawan kutu Varroa destructor.
Asam format ogé dimangpaatkeun dina sabagéan leutikdina industri tékstil sarta dina prosés nyamak kulit. Sababaraha ester format digunakeun salaku bagean tina bahan seuseungitan (farpum).
 |
Artikel ieu keur dikeureuyeuh, ditarjamahkeun tina basa Inggris. Bantuanna didagoan pikeun narjamahkeun. |
Kasalametan
[édit | édit sumber]Bahaya poko asam format nyaéta nalika keuna kana kulit atawa panon (cairan atawa uapna). Any of these exposure routes can cause severe chemical burns, and eye exposure can result in permanent eye damage. Inhaled vapors may similarly cause irritation or burns in the respiratory tract. Since carbon monoxide may also be present in formic acid vapors, care should be taken wherever large quantities of formic acid fumes are present. The US OSHA Permissible Exposure Level (PEL) of formic acid vapor in the work environment is 5 parts per million parts of air (ppm).
Formic acid is réadily metabolized and eliminated by the body. Nonetheless, some chronic effects have been documented. Some animal experiments have demonstrated it to be a mutagen, and chronic exposure may cause liver or kidney damage. Another possibility with chronic exposure is development of a skin allergy that manifests upon re-exposure to the chemical.