Rudnik (planina)
Ukoliko ste tražili drugo značenje, vidite članak Rudnik (višeznačna odrednica).Rudnik
| |
|---|---|
 Jedan od vrhova Rudnika, Javor (1107 m)
| |
| Visina | 1.132 m |
Lokacija
| |
| Država |  Srbija
|
Rudnik, planina koja dominira Šumadijom, nalazi se oko 100 km južno od Beograda, odnosno 15 km od Gornjeg Milanovca. Varošica Rudnik je smeštena između 500 i 700 m nadmorske visine. Na Rudniku ima osam vrhova iznad 1000 m nadmorske visine (zanimljivo da ima dva koji se zovu „Javor“), a najviši je Cvijićev vrh (1132 m), ranije poznat kao Veliki Šturac. Najveće naselje na planini je varošica Rudnik.
Rudnik čini hidrografski čvor u Šumadiji, razvođe između slivova Velike Morave, Zapadne Morave i Kolubare. Sa severne strane planinu opkoljava Jasenica, leva pritoka Velike Morave, sa zapadne izvorišni kraci Despotovice, leve pritoke Zapadne Morave, a sa južne i jugoistočne Gruža, takođe leva pritoka Zapadne Morave. Rudnik je izvorište najvećih šumadijskih reka. Pored pomenutih tu je i Lepenica, leva pritoka Velike Morave. Znatan deo planine je pod šumom sa pretežno bukovim stablima, a ima i hrasta, javora i mleča.
Zahvaljujući izuzetnoj šumovitosti, prirodnim stazama zdravlja i blizini velikih gradova, Rudnik je pogodan za razvoj letnjeg i zimskog zdravstvenog, školskog, sportskog i lovnog turizma. Zbog svojih izvanrednih klimatskih uslova (velika osunčanost tokom godine, vazdušna strujanja, visoka jonizacija vazduha, nezagađena prirodna sredina) još 1922. godine Rudnik je bio proglašen za vazdušnu banju. Varošica i planina su povezane asfaltnim putem i velikim brojem staza zdravlja, a postoje i tereni za male sportove. Gosti mogu da planinare do Cvijićevog vrha i strmog vulkanskog uzvišenja Ostrvice, na kome se nalaze ostaci Jerininog grada. Gradovi su ostaci turske varoši i tvrđave podignute na srpskom utvrđenju zvanom Rudnik u kome je umrla Prokleta Jerina, a nedaleko su ruševine muslimanske bogomolje Mise. Na Rudniku je bilo ostataka antičkog (rimskog) i srednjovekovnog rudarstva. No, moderni površinski kopovi uglavnom su uništili te ostatke. Turisti mogu da posete obližnja istorijska mesta Oplenac i Takovo, manastire Vraćevšnicu, Voljevču, Blagoveštenje i Nikolje, a okolina Rudnika pruža mogućnost za lov na visoku i sitnu divljač.
Između vrha Javor i Cvijićevog vrha (sa njegove jugoistočne strane) nalazi se rezervat prirode, prirodno dobro „Veliki Šturac“, prvi put stavljeno pod zaštitu 1956. godine kao strogi prirodni rezervat, površine 8 hektara. Spada u prirodna dobra I kategorije - prirodno dobro od izuzetnog značaja.
| Vrh | Visina (m) |
|---|---|
| Cvijićev vrh (ranije Veliki Šturac) | 1132 |
| Srednji Šturac | 1113 |
| Javor | 1107 |
| Mali Šturac | 1058 |
| Molitve | 1096 |
| Paljevine | 1052 |
| Marjanac | 1028 |
| Tavan | 1007 |
| Uvlaka | 958 |
| Javor | 927 |
| Kurjak | 924 |
| Suvi grmovi | 920 |
| Veliki laz | 909 |
| Gradina | 830 |
| Ostrvica | 758 |
-
Detalj s planine Rudnik -
Pogled na varošicu sa planine
