Mlava
Za ostala značenja, vidi Mlava (razvrstavanje).
| Mlava | |
|---|---|
 Mlava u Ribarskoj klisuri kod Žagubice | |
| Lokacija | |
| Države |  Srbija |
| Gradovi | Požarevac, Kostolac |
| Hidrografija | |
| Izvor | Vrelo Mlave kod Žagubice |
| Ušće | u Dunav kod Kostolca i Drmna |
| Dužina | 158 km |
| Pritoke | Vitovnica, Krupaja |
| Hidrologija | |
| Protok – srednji | 10 m³/s |
| Sliv – površina | 17 830 km² |
| Transport | |
| Plovnost | zadnjih 6,1km |
Mlava je reka u Srbiji. Dugačka je 158 km i desna je pritoka Dunava. Izvire u Žagubici iz vrela a uliva se u Dunav kod rudarskog basena "Drmno" i TE Kostolac B.
Mlava nastaje kao Tisnica u Kučajskim planinama u istočnoj Srbiji, pod vrhom Veliki Krš. Reka teče na sever i protiče pored istočnih padina planine Beljanica, kroz skoro nenaseljeno područje. Nakon što stigne do Homolja, u Tisnicu se na visini od 320 metara uliva jako Žagubičko vrelo i od te tačke reka je nadalje poznata kao Mlava. Mereći od Žagubičkog vrela, reka je dugačka 182 km.
Mlava na početku teče ka severoistoku, ali se brzo okreće ka severu. Protiče pored Žagubice, centra regije, i sela Izvarica (gde sa desne strane prima Jošaničku reku), Ribare, Sige i Ladne Vode.Prosečna širina Mlave u tom delu je 25m, a dubina je od 0,5m do 1,5m.
U ovom delu, Mlava je probila dugu Gornjačko-ribarsku klisuru, koja potiče od Ribara, zatim se širi u Krepoljinsko proširenje (gde se nalazi selo Krepoljin) i opet se sužava. Izbivši na kraju klisure kod sela Ždrelom blizu manastira Gornjak, Mlava napušta Homoljski region.
U ovom delu dolina Mlave se širi kako reka protiče pored sela Šetonje, gde sa leve strane prima pritoke Meto i Šetonjsku reku, Malo Laole (sa desne strane Bistrička reka), Veliko Laole i stiže do gradića Petrovac na Mlavi, centra regije Mlava. Reka nastavlja na sever, prolazi pored sela Kamenovo, Trnovče i Rašanac i ulazi u ravničarski region Stig. Prosečna širina Mlave u regiji Mlava (Srednji tok) je oko 30m a dubina je 1m a ponegde gde su virovi dubina iznosi preko 3m.
U donjem toku Mlava se deli u mnogo paralelnih tokova i izaziva česte poplave, pa iako se mnogo naselja nalazi blizu reke, nijedno nije na njenoj obali. Sela koja se nalaze blizu Mlave su: Veliko Selo, Toponica, Kalište, Malo Crniće, Veliko Crniće, Salakovac, Trnjane, Nabrđe, Bubušinac i Bradarac. U ovom delu se u Mlavu ulivaju njene dve najveće pritoke Čokordin sa leve strane i Vitovnica sa desne. Jedan rukavac Mlave protiče nekoliko kilometara od Požarevca i širina korita je 35m i dubina korita je 1-2m dok širina drugog korita (Mogila) je 10-15m i dubina je 0,5 do 1,5m.
Poslednja dva naselja na toku Mlave su selo Drmno i gradić Kostolac. U oba mesta se nalaze rudnici uglja i nalaze se u centru Kostolačkog basena. Mlava ne utiče u glavno korito Dunava, već u Toplu Mlavu na visini od 65 metara, koje nastaje brborom iz koga se ispusta topla voda iz jezera (kanala TE KOSTOLAC B). U kišovitim godinama Divlja Mlava svoje korito prosiri do 100m dok je normalna sirina tog dela Mlave kod Bradarca i Drmna približno 45m a normalna dubina je oko 2m. Neki geografi nazivaju ovaj sistem Divlja Mlava, dok se Topla Mlava smatra finalnim delom toka Mlave, sve dok Mlava ne skrene njenim starim koritom "Hladna Mlava" (Donja Mogila), istočno od Kostolac.
Sliv Mlave zauzima površinu od 17.830 km³ i pripada slivu Crnog mora. Prosečan protok u godini na ušću Mlave je 37 m³/s. Velike karakteristike za ribolov i plovnost imaju Topla Mlava i Hladna Mlava dok plovnost niz celu dužinu Divlje Mlave je samo iskorišćeno 1,8 km od 4,3 km.
Topla Mlava je kanal koji spaja Mlavu (Divlju Mlavu) sa Dunavom istočno od sela Kostolac i zapadno od TE Kostolac B. Njena dužina iznosi 4.3 km od brbora do ušća, a od Žutog mosta ili Viminacijumskog mosta do ušća dužina je 6.1 km. Njena karakteristika je topla voda koja izlazi iz brbora i zato je stanište mnogih vrsta riba. Širina korita je oko 75 metara, a prosečna dubina korita je 2-3 metra.
- Jovan Đ. Marković (1990): Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije; Svjetlost-Sarajevo; ISBN 86-01-02651-6
- * Mala Prosvetina Enciklopedija, Treće izdanje (1985); Prosveta; ISBN 86-07-00001-2
