kometa
kometa (język polski)
[edytuj].jpg)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) astr. małe, nietrwałe ciało niebieskie, złożone z jądra otoczonego komą, które na krótko pojawia się w pobliżu gwiazdy centralnej; zob. też kometa w Wikipedii
- (1.2) daw. rodzaj towarzyskiej gry karcianej[1]
- (1.3) więz. zwykle w lm oko[2]
- odmiana:
- (1.1-2)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kometa komety dopełniacz komety komet celownik komecie kometom biernik kometę komety narzędnik kometą kometami miejscownik komecie kometach wołacz kometo komety
- przykłady:
- (1.1) W przeszłości powszechne było przekonanie, że pojawienie się komety to zły znak oznaczający jakąś katastrofę.
- (1.1) Gdy kometa znajdzie się w pobliżu gwiazdy centralnej, jej powłoka gazowo-pyłowa – koma – rozbudowuje się w dużą, świecącą kulę, zwaną głową, oraz świecący ogon, zwany warkoczem.
- (1.1) Dziś oczy i myśl wszystkich pociąga do siebie / Nowy gość, dostrzeżony niedawno na niebie, / Był to kometa piérwszéj wielkości i mocy, / Zjawił się na zachodzie, leciał ku północy…[3] (w kwestii rodzaju, patrz: uwagi)
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) warkocz / jądro komety • świetlista kometa
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kometka ż, gw. komita ż, kometologia ż, kometografia ż
- przym. kometowy, daw. kometny, daw. komeciany
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- (1.1) łac. cometa, łac. cometes (to popularniejsza forma nominativus singularis), często jako sidus/aster cometes < gr. κομήτης < gr. κομήτης ἀστήρ (komḗtēs astḗr) → gwiazda z długimi włosami < gr. κόμη (kómē) → długie włosy[4] < gr. κομάω → zapuszczam włosy
- uwagi:
- Dawniej w języku polskim był to wyraz rodzaju męskiego. Greckie κομήτης (komḗtēs) pierwotnie było przymiotnikiem określającym słowo ἀστήρ (astḗr) → gwiazda, dlatego – jak ono – przyjmowało rodzaj męski; tak samo łacińskie cometes i cometa otrzymały ten rodzaj. W języku polskim, ze względu na końcówkę mianownika -a (por. poeta • atleta), kometa posiadała w odmianie głównie formy żeńskie, ponadto użytkownicy języka kojarzyli słowo z pewnym rodzajem gwiazdy, który to wyraz jest rodzaju żeńskiego, dlatego ostatecznie słowo kometa zmieniło przynależność rodzajową: z męskiej na żeńską[5].
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) comet
- arabski: (1.1) مذنب
- baskijski: (1.1) kometa
- białoruski: (1.1) камета ż
- białoruski (taraszkiewica): (1.1) камэта ż
- bułgarski: (1.1) комета ż
- czeski: (1.1) kometa
- duński: (1.1) komet w
- esperanto: (1.1) kometo
- fiński: (1.1) komeetta
- francuski: (1.1) comète ż
- friulski: (1.1) comete ż
- galicyjski: (1.1) cometa m
- hindi: (1.1) केतु
- hiszpański: (1.1) cometa m
- ido: (1.1) kometo
- interlingua: (1.1) cometa
- islandzki: (1.1) halastjarna
- kataloński: (1.1) cometa
- łaciński: (1.1) cometes m, cometa m
- niemiecki: (1.1) Komet m
- nowogrecki: (1.1) κομήτης m
- portugalski: (1.1) cometa
- rosyjski: (1.1) комета ż
- rumuński: (1.1) cometă ż
- sanskryt: (1.1) केतु m
- serbski: (1.1) комета
- słowacki: (1.1) kométa
- słoweński: (1.1) komet
- sycylijski: (1.1) cumeta ż
- szwedzki: (1.1) komet w
- tajski: (1.1) ดาวหาง
- turecki: (1.1) kuyruklu yıldız
- ukraiński: (1.1) комета ż
- węgierski: (1.1) üstökös
- wilamowski: (1.1) komet
- włoski: (1.1) cometa ż, stella crinita ż
- źródła:
- ↑
Hasło „kometa” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. II: H-M, Warszawa 1900–1927, s. 418.
- ↑ Danuta Buttler, O wzajemnym oddziaływaniu terminologii i słownictwa technicznego. Determinologizacja wyrazów z leksyki specjalnej, „Poradnik Językowy” nr 3/1979, s. 131.
- ↑ Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz
- ↑ Hasło „kometa” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.
- ↑ Hasło „(Ta) kometa, dawniej (ten) kometa…” w: Maciej Malinowski, Obcy język polski.
kometa (język baskijski)
[edytuj]
- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- (1.2) haize-parpaila
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- czas. kometaratu
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
kometa (język cebuano)
[edytuj]- wymowa:
- podział przy przenoszeniu wyrazu: ko•me•ta
- znaczenia:
rzeczownik
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz cebuano, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
kometa (język chorwacki)
[edytuj]- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
- Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz chorwacki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.
kometa (język czeski)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kometa komety dopełniacz komety komet celownik kometě kometám biernik kometě komety wołacz kometo komety miejscownik kometě kometách narzędnik kometou kometami
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
kometa (język uzbecki)
[edytuj]- zapisy w ortografiach alternatywnych:
- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła: