Przejdź do zawartości

Veľké Slemence

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Veľké Slemence
Nagyszelmenc
Ilustracja
Cerkiew greckokatolicka w Veľkich Slemencach
Flaga
Flaga
Państwo

 Słowacja

Kraj

 koszycki

Powiat

Michalovce

Starosta

Lajos Tóth[1]

Powierzchnia

9,97[2] km²

Wysokość

103[3] m n.p.m.

Populacja (2023)
• liczba ludności
• gęstość


595[4]
59,52[5] os./km²

Nr kierunkowy

421 56[3]

Kod pocztowy

076 77[3]

Tablice rejestracyjne

MI

Położenie na mapie kraju koszyckiego
Mapa konturowa kraju koszyckiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Veľké Slemence”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, po prawej znajduje się punkt z opisem „Veľké Slemence”
Ziemia48°30′34″N 22°08′49″E/48,509444 22,146944
Strona internetowa

Veľké Slemence (węg. Nagyszelmenc, ukr. Великі Селменці) – wieś (obec) we wschodniej Słowacji, w kraju koszyckim, w powiecie Michalovce. Powstała w 1946 roku w wyniku podziału wsi Slemence/Szelmenc między Czechosłowację a Związek Radziecki – pozostała część należy dziś do Ukrainy i nosi nazwę Mali Selmency/Kisszelmenc.

W 2001 roku Veľké Slemence zamieszkiwały 604 osoby, z czego 586 (97,02%) było narodowości węgierskiej. Podczas spisu ludności 21 maja 2011 roku miejscowość liczyła 616 mieszkańców.

Dzieje Slemenców sięgają XIV wieku, pierwsza wzmianka o nich pochodzi z roku 1332[6]. Przez stulecia wieś należała, w ramach Królestwa Węgier, do komitatu Ung. Po upadku monarchii austro-węgierskiej weszła, wraz z całym Zakarpaciem, w skład Czechosłowacji. W latach 1938–1945 ponownie znalazła się w granicach państwa węgierskiego.

Latem 1946 roku przez środek wsi przeprowadzono linię graniczną między Czechosłowacją a ZSRR, który zajął Ruś Zakarpacką. Strzeżone przez wojsko zasieki na długie dziesięciolecia rozdzieliły slemeneckie rodziny; odwiedzenie bliskich z drugiej strony szlabanu wymagało uzyskania kosztownej wizy i podróży przez przejście graniczne w Użhorodzie. W latach 90. XX w. o wsi stało się głośno, a jej mieszkańcy zaczęli dążyć do – przynajmniej częściowego – otwarcia granicy. Symbolem tych dążeń było ustawienie jesienią 2003 roku po obu stronach granicy symbolicznych połówek bram seklerskich z napisami: „Z jednych Slemenców stały się dwa, niech stwórca je zjednoczy” oraz „Niech będzie, jak było”. Wreszcie 23 grudnia 2005 roku, po interwencjach międzynarodowych (m.in. amerykańskich), otwarto między Veľkimi i Malymi Slemencami pieszo-rowerowe przejście graniczne; dla wielu mieszkańców była to pierwsza okazja odwiedzin drugiej części rodzinnej wsi. Dwa lata później Słowacja weszła do strefy Schengen, co oznaczało powrót do obowiązku wizowego dla obywateli Ukrainy.

Los Slemenców został ukazany w filmie dokumentalnym Jaroslava Vojtka pt. Granica, uznanym w 2009 roku na festiwalu Między Morzami za najlepszy dokument Europy Środkowo-Wschodniej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-11-05]. (słow.).
  2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 9,97S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  3. a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
  4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  5. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
  6. Veľké Slemence - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-11-05]. (słow.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]