Gromady Ludu Polskiego
Gromady Ludu Polskiego, właśc. Lud Polski – emigracyjna rewolucyjno-demokratyczna organizacja polska działająca w Anglii oraz Wyspach Normandzkich w latach 1835–1846[1], założona przez chłopów, byłych żołnierzy Powstania Listopadowego. Lud Polski uformował się z dwóch sekcji Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, liczących paruset członków, które występując z TDP utworzyły 30 października 1835 r.[2] radykalnie demokratyczne Gromady Grudziąż i Humań oraz autonomiczną gromadę Praga. Nazwy te nawiązywały do uwięzienia przez władze pruskie w Grudziądzu weteranów Powstania Listopadowego, rzezi humańskiej i rzezi Pragi. Za początek działalności uważany jest manifest Gromady Grudziąż z 30 października 1835 roku skierowany do TDP, z którego się wyłamała.
Przyczyną wyłamania był odmienny stosunek do kwestii własności. Ludzie ci potępiali zarówno własność feudalną „posiadanie z prawa rodu” tj. dziedziczenia, jak i własność kapitalistyczną: „używanie owoców pracy cudzej, czyli eksploatacje i próżniactwo”. Członkowie Ludu Polskiego nie chcieli zadowolić się hasłem uwłaszczenia włościan, wysuwanym przez TDP. Zmierzali do tego, by w przyszłej wyzwolonej Polsce oprzeć życie na zasadach wspólności posiadania, zniesienia wszelkich, nie tylko stanowych, ale i majątkowych przywilejów[3].
Członkowie organizacji głosili socjalistyczne poglądy społeczno-polityczne, łączone z hasłami religijno-mistycznymi. Żądali przejęcia przez lud całej ziemi i środków produkcji, zniesienia własności i przywilejów, wprowadzenia wspólnoty majątkowej, odrzucali propagowane przez TDP uwłaszczenie chłopów. Chcieli wyzwolenia Polski poprzez walkę zbrojną ludu. Widzieli Polskę w przedrozbiorowych granicach.
Najważniejsi działacze to:
Działalność:
- akcje samopomocowe dla emigrantów,
- współpraca z europejskim ruchem rewolucyjnym.
Lud Polski blisko współpracował z angielskimi rewolucjonistami (czartystami). Istniał do 1846, ale po 1840 podupadł; zaostrzyły się wówczas spory wewnętrzne, narastały tendencje religijno-mistyczne[2].
Część członków powróciła do TDP. Z inicjatywy innych w 1856 r. powstała tajna Gromada Rewolucyjna Londyn.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Žáček 1977 ↓, s. 22–23.
- ↑ a b Lud Polski, [w:] Józef Czyżewski (red.), Słownik historii Polski, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1973, s. 230.
- ↑ Tadeusz Daniszewski, Przed powstaniem ruchu robotniczego na ziemiach polskich. Walka wyzwoleńcza narodu polskiego po utracie niepodległości., [w:] Barbara Kluge (red.), Historia polskiego ruchu robotniczego 1864-1964, t. 1, Warszawa: Książka i Wiedza, 1967, s. 13.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Václav Žáček: František A. Zach: Život a činnost čes. vlastence, pol. emigranta, slov. dobrovolníka a srbského generála. Praga: Melantrich, 1977, seria: Odkazy pokrokových osobností naší minulosti.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Lud Polski Gromada Grudziąż do emigracji polskiej – pismo z 30 października 1835 r.. naszahistoria.fm.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu].
- Witold Jodko-Narkiewicz, Polski socyalizm utopijny na emigracyi; dwie rozprawy. Kraków 1904
