Anna Dymna
Anna Dymna (2024) | |
Data i miejsce urodzenia |
20 lipca 1951 |
---|---|
Zawód | |
Współmałżonek |
1. Wiesław Dymny |
Lata aktywności |
od 1969 |
Zespół artystyczny | |
Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie | |
Odznaczenia | |
Anna Dymna (ur. 20 lipca 1951 w Legnicy jako Małgorzata Dziadyk[1]) – polska aktorka teatralna i filmowa, działaczka społeczna, założycielka i prezes Fundacji Anny Dymnej „Mimo Wszystko” (2003), laureatka Orła za drugoplanową rolę kobiecą w filmie Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Rodzina i wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]Jest córką Jana Dziadyka[2] i Janiny z domu Sądowicz; matka była ekonomistką, a ojciec inżynierem lotnikiem[3][4]. Miała dwóch braci – starszego Jana i młodszego Jerzego[5]. Jej rodzina pochodziła z Kresów Wschodnich; matka urodziła się w Brodach, a rodzina ojca wywodziła się z Kołomyi[6]. Prababka ze strony ojca była Ormianką[7][8], a pradziadek ze strony matki Węgrem[9].
Gdy miała 11 lat, zaczęła uczęszczać na zajęcia do Kociego Teatru Jana Niwińskiego, pod którego opieką również w późniejszych latach rozwijała umiejętności aktorskie oraz recytatorskie[4][10]. Ukończyła VII Liceum Ogólnokształcące im. Zofii Nałkowskiej w Krakowie[11], a w 1973 studia w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Z uwagi na występowanie w filmach w trakcie trwania studiów musiała powtarzać trzeci rok[12].
Kariera zawodowa
[edytuj | edytuj kod]Zadebiutowała jako aktorka teatralna na pierwszym roku studiów w podwójnej roli Isi i Chochoła w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Lidii Zamkow w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1969)[1][13]. Za występ zebrała przychylne recenzje m.in. od Jakuba Mikołajczyka, pierwowzoru Kuby w Weselu[14]. W tym okresie zagrała także główne role w filmach: 150 na godzinę (1971) Wandy Jakubowskiej i Pięć i pół bladego Józka (1971) Henryka Kluby. W 1970 wcieliła się w postać Kasi w spektaklu Król Mięsopust Jarosława Marka Rymkiewicza w Starym Teatrze w Krakowie[15]. Na planie produkcji Pięć i pół bladego Józka poznała Wiesława Dymnego, którego barwna osobowość miała na nią istotny wpływ[16]. Jeszcze przed ukończeniem studiów wystąpiła w filmach: Diament radży (1971), Jak daleko stąd, jak blisko (1972), Szerokiej drogi, kochanie (1972) czy Sekret, a także w produkcjach NRD-owskich: Klucze (1972) i Z życia nicponia (1973)[17]. Grała także w Teatrze Telewizji, m.in. Natalię w Ludziach bezdomnych i Pannę Młodą w Weselu[18].
W kwietniu 1973, tuż przed obroną dyplomu, została etatową aktorką Starego Teatru w Krakowie, w którym występowała m.in. jako Dziewica i Panna w Dziadach oraz Kora i Małgorzata w Nocy Listopadowej (obie sztuki prezentowała także w zagranicznych teatrach, odpowiednio w Wielkiej Brytanii i Holandii), a także jako Ania w Wiśniowym sadzie (1975–1980) i Zosia w Weselu (1977)[19]. W latach 70. zagrała hrabiankę Klarysę w serialu Janosik (1974) oraz wykreowała kolejne role filmowe, m.in. Anię Pawlakównę, wnuczkę Pawlaków i Kargulów, w Nie ma mocnych (1974) oraz Kochaj albo rzuć (1975), arystokratkę Melanię Barską w Trędowatej (1976) oraz Liesel w Kombinatorze (1978)[20]. Kontynuowała również występy w Teatrze Telewizji, zagrała Zuzannę w Teresie Raquin, Mary Boyle w Junonie i pawiu, panienkę Angelę Moping w Małej przechadzce pana Lovedaya, prostytutkę mitomankę Dianę w Wysokiej stawce, Melisandę w Peleasie i Melisandzie oraz Lilę w Ich czworo[21]. W 1978 za rolę Kory w Nocy Listopadowej otrzymała Nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji[22].
W 1979, podczas prac nad filmem Węgierska rapsodia Miklósa Jancsó uległa wypadkowi samochodowemu, wskutek którego doznała wstrząsu mózgu oraz licznych urazów ciała, co wymagało długotrwałej rehabilitacji[23]. Powróciła do pracy rolami zepsutej i zmanierowanej Ludy w spektaklu Teatru Telewizji U mety oraz Diany w Queen Mary i Niny Zariecznej w Dziesięciu portretach z czajką w tle w Starym Teatrze[24]. W latach 80. wystąpiła m.in. w roli tytułowej bohaterki w Yvonne (1980), Marysi Wilczurówny w Znachorze (1981) i Magdaleny w Dolinie Issy (1982)[25]. Grała również Barbarę Radziwiłłównę w Królowej Bonie (1980–1981); w trakcie prac nad tym serialem doznała wstrząsu mózgu wskutek wypadku na planie[26]. Za rolę w tej produkcji w 1982 otrzymała Nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji I stopnia[27]. W postać królowej wcieliła się także w filmie Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny (1983). Wkrótce doznała kolejnego wstrząsu mózgu, tym razem podczas pracy w paradokumentalnym filmie telewizyjnym Na odsiecz Wiedniowi (1983), w którym zagrała Marysieńkę Sobieską[28]. W tym okresie zagrała jeszcze dwie monarchinie: królową Katarzynę Jagiellonkę w spektaklu telewizyjnym Ostatni z Jagiellonów oraz Elżbietę de Valois w sztuce Don Carlos (reż. Laco Adamík) w Starym Teatrze w Krakowie[29]. Za występ w filmie Na odsiecz Wiedniowi i paradokumentalnym widowisku telewizyjnym Listopad polski otrzymała nagrodę Złoty Ekran w 1984[30]. Wystąpiła także jako Elektra w Odysei, Żona w Nie-Boskiej komedii oraz Lavinia w trzyczęściowym widowisku telewizyjnym Żałoba przystoi Elektrze[31]. W 1985 otrzymała Nagrodę Państwową II stopnia Ministra Kultury i Sztuki[32]. W drugiej połowie lat 80. zagrała kolejne role teatralne, m.in. Podstolinę w Zemście (reż. Andrzej Wajda) i pokojówkę Justysię w objazdowej sztuce Mąż i żona (reż. Gustaw Holoubek). Współpracowała ze Sceną na Piętrze w Poznaniu, z którą to grupą występowała w ośrodkach polonijnych, w tym w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie i Australii[33]. Wystąpiła także w kilku telewizyjnych spektaklach w reżyserii Kazimierza Kutza – jako Helen Schwartz w Opowieściach Hollywood, Bertę w Wygnańcach, pielęgniarka Nathalie w Nocy Walpurgii i Anita w Antygonie z Nowego Jorku[34].
W 1990 została wykładowczynią w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie (jako prowadząca zajęcia z prozy). W tym samym roku pojawiła się w roli Małgorzaty w telewizyjnej inscenizacji Mistrza i Małgorzaty (reż. Maciej Wojtyszko) i Telimeny w sztuce Kochajmy się! (reż. Jan Englert)[35]. W 1991 ponownie wystąpiła w Weselu reżyserowanym przez Andrzeja Wajdę (tym razem w roli Gospodyni); za występ w sztuce otrzymała nagrodę na Opolskich Konfrontacjach Teatralnych[36]. W 1992 premierę miał poświęcony aktorce film biograficzny pt. Pieczenie chleba w reż. Marty Wegiel[37]. Za rolę Katarzyny, dziennikarki mierzącej się z problemem alkoholowym, w filmie Tylko strach Barbary Sass z 1993 otrzymała Złotego Lwa za pierwszoplanową rolę kobiecą na 18. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni[38]. Również w 1993 zrealizowała spektakl Dymny, którego była współscenarzystką, a także otrzymała nagrodę Złota Kaczka za całokształt twórczości[37]. W 1994 za rolę Podstoliny w telewizyjnym spektaklu Zemsta (reż. Olga Lipińska) otrzymała Nagrodę im. Aleksandra Zelwerowicza od redakcji miesięcznika „Teatr”, a za rolę Molly Bowser w sztuce Palec Boży (reż. Teresa Kotlarczyk) odebrała nagrodę na Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej[39]. Wystąpiła także w kolejnych telewizyjnych sztukach, grając Macochę w Białym łabędziu (reż. Krzysztof Babicki), Irenę Sobol w Balu błaznów (reż. Waldemar Krzystek) i Bertie Kaufmann w Idź do panny Törpe (reż. Teresa Kotlarczyk)[40]. Za rolę Krystyny we Wznowieniu (1995) w reż. Macieja Wojtyszki w Starym Teatrze w Krakowie otrzymała w 1996 nagrodę na Festiwalu Sztuki Aktorskiej w Kaliszu[40].
W kolejnych latach pojawiła się m.in. jako Walunia w Bożej podszewce (1997), Nenneke w Wiedźminie (2001) czy Jaga w Starej baśni. Kiedy słońce było bogiem (2003). Zagrała główną rolę w produkcji Duże zwierzę z 2000. Wystąpiła w Skazanym na bluesa (2005), Samotności w sieci (2006) i Odwróconych. Za rolę Bayerowej w produkcji Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy z 2015 otrzymała Orła w kategorii najlepsza drugoplanowa rola kobieca[41]. Również w 2022 była nominowana do tej nagrody w tożsamej kategorii (za występ w filie Amatorzy)[41].
Działalność społeczna
[edytuj | edytuj kod]Angażowała się w działalność Obywatelskiego Komitetu Ratowania Krakowa, uczestniczyła w akcjach Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, Stowarzyszenia „Wielkie Serce”, Fundacji „Mam Marzenie”, Fundacji „Akogo?” i Fundacji „Nuta Nadziei”. Została także ambasadorem Stowarzyszenia Debra Polska „Kruchy Dotyk” skupiającego osoby cierpiące na epidermolysis bullosa[42].
W 1999 rozpoczęła współpracę z Fundacją im. Brata Alberta, pomagając m.in. przy realizacjach inscenizacji Teatru „Radwanek”, którego aktorami są osoby niepełnosprawne intelektualnie. Zajęła się pisaniem scenariuszy i reżyserowaniem przedstawień tej grupy teatralnej.
W 2003 założyła w Krakowie Fundację Anny Dymnej „Mimo Wszystko”, obejmując społecznie funkcję prezesa tej instytucji. Pierwotnym celem fundacji było utrzymywanie Warsztatów Terapii Artystycznej i opieka nad ich podopiecznymi, niepełnosprawnymi intelektualnie mieszkańcami schroniska w podkrakowskich Radwanowicach. Stopniowo fundacja przekształcała się w dużą instytucję charytatywną, pomagającą osobom chorym i niepełnosprawnym w całej Polsce, organizującą Festiwal Zaczarowanej Piosenki im. Marka Grechuty, Ogólnopolskie Dni Integracji „Zwyciężać mimo wszystko” oraz Ogólnopolski Festiwal Twórczości Teatralno-Muzycznej Osób Niepełnosprawnych „Albertiana”, a także budującą nowoczesne ośrodki rehabilitacyjno-terapeutyczne.
Również w 2003 na antenie TVP2 zaczęła prowadzić cykliczny program Anna Dymna – Spotkajmy się, obejmujący rozmowy z zaproszonymi do studia osobami niepełnosprawnymi oraz ciężko chorymi na temat miłości, akceptacji, samotności, szczęścia, wiary i nadziei. Program był dwukrotnie nominowany do Nagrody im. Andrzeja Wojciechowskiego.
W 2002 zainicjowała odbywający się w niedzielne przedpołudnia Krakowski Salon Poezji w Teatrze im. Juliusza Słowackiego. Zajęła się jego prowadzeniem z Józefem Opalskim, Bronisławem Majem oraz Krzysztofem Orzechowskim, swoim trzecim mężem i dyrektorem tego teatru.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W październiku 1972 zawarła związek małżeński z artystą Wiesławem Dymnym (zm. 1978)[43]. W styczniu 1982 wyszła za masażystę Zbigniewa Szotę, z którym ma syna Michała (ur. 1985)[44]. Małżeństwo to zakończyło się rozwodem. Trzecim mężem aktorki został aktor i reżyser teatralny Krzysztof Orzechowski[45]. Zamieszkała w Rząsce pod Krakowem[46].
Z okazji programu telewizyjnego poświęconego Wiesławowi Dymnemu w 20. rocznicę jego śmierci poprosiła Big Cyc, ulubiony zespół swojego syna, o napisanie trzech piosenek do tekstów pierwszego męża („Mam to w nosie”, „Łazik z Tormesu” i „Wszyscy święci”), które znalazły się na albumie pt. Wszyscy święci.
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]Teatr
[edytuj | edytuj kod]- 1969: Isia/Chochoł, Wesele Stanisława Wyspiańskiego, reż. Lidia Zamkow
- 1970: Kasia, Król Mięsopust Jarosława Marka Rymkiewicza, reż. Bogdan Hussakowski
- 1973: Dziewczyna, Dziady Adama Mickiewicza, reż. Konrad Swinarski
- 1974: Kora i Małgorzata, Noc listopadowa Stanisława Wyspiańskiego, reż. Andrzej Wajda
- 1974: Lorchen, Pierwszy dzień wolności Leona Kruczkowskiego, reż. Marek Okopiński
- 1975: Ania, Wiśniowy sad Antona Czechowa, reż. Jerzy Jarocki
- 1976: Sylwia, Małe kroki, wielkie kroki Macieja Karpińskiego, reż. Maciej Karpiński
- 1976: Anna, Warszawianka Stanisława Wyspiańskiego, reż. Henryk Tomaszewski
- 1977: Zosia, Wesele Stanisława Wyspiańskiego, reż. Jerzy Grzegorzewski
- 1979: Diana, Queen Mary Charlesa Dyera, reż. Jerzy Bińczycki
- 1979: Nina Zarieczna, Dziesięć portretów z czajką w tle Antona Czechowa, reż. Jerzy Grzegorzewski
- 1982: Postać w Chórze Kobiet z Canterbury, Mord w katedrze Thomasa S. Eliota, reż. Jerzy Jarocki
- 1982: Maria Derkum, Zwierzenia clowna Heinricha Bölla, reż. Mieczysław Grąbka
- 1982: Elektra, Oresteia Ajschylosa, reż. Zygmunt Hübner
- 1984: Elżbieta de Valois, Don Carlos Friedricha Schillera, reż. Laco Adamík
- 1985: Świntusia Macabrescu, Gyubal Wahazar Stanisława Ignacego Witkiewicza, reż. Romana Próchnicka
- 1986: Słodka Dziewuszka, Korowód Arthura Schnitzlera, reż. Mieczysław Grąbka
- 1986: Podstolina, Zemsta Aleksandra Fredry, reż. Andrzej Wajda
- 1987: Adela, Republika marzeń Brunona Schulza, reż Rudolf Zioło
- 1988: Anna Wojnicew, Płatonow Antona Czechowa, reż. Filip Bajon
- 1991: Pani, Do Damaszku Augusta Strindberga, reż. Krzysztof Babicki
- 1991: Gospodyni, Wesele Stanisława Wyspiańskiego, reż. Andrzej Wajda
- 1991: Praskowia, Śmierć Iwana Iljicza Lwa Tołstoja, reż. Jerzy Grzegorzewski
- 1992: Hipolita, Sen nocy letniej Williama Szekspira, reż. Rudolf Zioło
- 1992: Matka, Tak zwana ludzkość w obłędzie Stanisława Ignacego Witkiewicza, reż. Jerzy Grzegorzewski
- 1993: Peanut Coe, Zatrute pióro Ronalda Harwooda, reż. Krzysztof Orzechowski
- 1994: Matriona Wasiljewna Czelcowa, Miłość na Krymie Sławomira Mrożka, reż. Maciej Wojtyszko
- 1995: Pątniczka Agapia, Reformator Mykoły Kulisza, reż. Rudolf Zioło
- 1995: Krystyna, Wznowienie Macieja Wojtyszki, reż. Maciej Wojtyszko
- 1998: Aneta, Słomkowy kapelusz Eugène’a Labiche, reż. Andrzej Wajda
- 1999: Katia, Tomasz Mann J. Łukosza, reż. Krzysztof Orzechowski
- 2000: Madame de Montreuil, Markiza de Sade Yukio Mishimy, reż. Tadeusz Bradecki
- 2000: Althea i Noc, Tryptyk Wyspiański Stanisława Wyspiańskiego, reż. Marek Fiedor
- 2000: Wanda, Spaghetti i miecz Tadeusza Różewicza, reż. Kazimierz Kutz
- 2001: Pani Dyndalska, Damy i huzary Aleksandra Fredry, reż. Kazimierz Kutz
- 2003: Baba, Pieszo Sławomira Mrożka, reż. Kazimierz Kutz
- 2007: Klitajmestra, Oresteja Ajschylosa, reż. Jan Klata
- 2008: Maria, Król umiera, czyli ceremonie Eugène’a Ionesco, reż. Piotr Cieplak
- 2009: Barbara Jeziorkowska, Sikorka i Postać w Obrazie, Trylogia Henryka Sienkiewicza, reż. Jan Klata
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1971: 150 na godzinę jako Ania, dziewczyna Marcina
- 1971: Szerokiej drogi, kochanie jako Gabrysia
- 1971: Diament radży jako córka dyktatora
- 1971: Pięć i pół bladego Józka jako Katarzyna
- 1971: Jak daleko stąd, jak blisko jako dziewczyna
- 1973: Janosik jako hrabianka Klarysa Horvath
- 1973: Sekret jako studentka Urszula
- 1973: Z życia nicponia jako ślicznotka, chłopka, barmanka, służąca
- 1973: Droga jako Ania Pawlak
- 1974: Janosik jako hrabianka Klarysa Horvath
- 1974: Najważniejszy dzień życia jako Iwona
- 1974: Nie ma mocnych jako Ania Pawlakówna
- 1974: Klucze jako Hanka
- 1976: Trędowata jako Melania Barska
- 1977: Okrągły tydzień jako smok
- 1977: Pasja jako Magdalena
- 1977: Kochaj albo rzuć jako Ania Pawlakówna
- 1978: Do krwi ostatniej… jako Ania Gawlik
- 1978: Kombinator jako Liesel
- 1978: Węgierska rapsodia jako Hanna
- 1978: Wesela nie będzie jako Małgosia
- 1979: Do krwi ostatniej jako Anna Karska
- 1980: Yvonne jako Yvonne
- 1980: Królowa Bona jako Barbara Radziwiłłówna
- 1981: Znachor jako Maria Jolanta Wilczur
- 1982: Dolina Issy jako Magdalena
- 1982: Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny jako Barbara Radziwiłłówna
- 1983: Wedle wyroków twoich… jako Rachel
- 1983: Przeznaczenie jako Hanna P.
- 1983: Na odsiecz Wiedniowi jako Maria Kazimiera
- 1983: Ostrze na ostrze jako Konstancja Zgurska
- 1984: Rycerze i rabusie jako Konstancja Zgurska
- 1985: Osobisty pamiętnik grzesznika przez niego samego spisany jako Dominika
- 1988: Schodami w górę, schodami w dół jako baronowa
- 1988: Mistrz i Małgorzata jako Małgorzata
- 1988: Pole niczyje jako Wityńska
- 1993: Tylko strach jako Katarzyna
- 1994: Diabelska edukacja jako matka
- 1994: Dama kameliowa jako Prudencja Duvernoy
- 1994: Śmierć jak kromka chleba jako żona górnika
- 1994: Panna z mokrą głową jako matka Zbyszka
- 1994: Panna z mokrą głową jako matka Zbyszka
- 1995: Pestka jako Teresa
- 1997: Boża podszewka jako Walunia
- 1998: Siedlisko jako Marianna
- 2000: Duże zwierzę jako Maria Sawicka
- 2001: Wiedźmin jako Nenneke
- 2002: Wiedźmin jako Nenneke
- 2003: Bez końca jako mamusia
- 2003: Stara baśń. Kiedy słońce było bogiem jako Jaga, żona Wisza, matka Dziwy
- 2004: Nasza ulica jako matka Janka
- 2004: Stara baśń jako Jaga, żona Wisza, matka Dziwy
- 2005: Wieża jako psychoterapeutka
- 2005: Skazany na bluesa jako Polowa, matka Goli
- 2006: Miłość w przejściu podziemnym jako kobieta w złotych okularach
- 2006: Samotność w sieci jako matka Natalii
- 2007: Odwróceni jako Mariola Żuk
- 2008: Doręczyciel jako Hanna Gorzkowska
- 2009: Blondynka jako zielarka Ożogowa
- 2010: Licencja na wychowanie jako matka Pawła
- 2011: Lęk wysokości jako dr Druch
- 2015: Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy jako Bayerowa
- 2020: Nieobecni[47] jako Zośka Gajda
- 2020: Amatorzy jako matka Krzyśka i Mary
- 2022: Miłość na pierwszą stronę jako pani Stasia
- 2022: Ojciec Mateusz jako Irena Stawska
- 2022: Wielka woda jako Lena Tremer
- 2022: Johnny jako Helena Kaczkowska, matka Jana
- 2023: Pan Samochodzik i templariusze jako Łajma
- 2024: Sami swoi. Początek jako Pecynicha
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]- Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2014)[48]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2004)[49]
- Srebrny Krzyż Zasługi (1989)
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)[50]
- Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka (2018)[51]
- Order Uśmiechu (2002)
- Order Ecce Homo (2005)
- Nagrody artystyczne
- 1978 – Nagroda Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za rolę Kory w Nocy Listopadowej
- 1979 – Nagroda Miasta Krakowa w dziedzinie upowszechniania kultury – nagroda dla młodego, wyróżniającego się twórcy za osiągnięcia w teatrze i filmie[52]
- 1980 – XX Kaliskie Spotkania Teatralne – nagroda aktorska za rolę Niny Zariecznej w Dziesięciu portretach z czajką w tle
- 1982 – Nagroda Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji I stopnia za rolę Barbary Radziwiłłówny w Królowej Bonie
- 1983 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia[41]
- 1983 – XXII Rzeszowskie Spotkania Teatralne – nagroda publiczności za najlepszą rolę kobiecą – Marii Derkum w Zwierzeniach clowna
- 1985 – Nagroda Państwowa II stopnia Ministra Kultury i Sztuki[41]
- 1984 – najpopularniejsza aktorka w plebiscycie tygodnika „Antena” z okazji 20-lecia polskiego filmu telewizyjnego[53]
- 1984 – tytuł „Gwiazda Filmowego Sezonu'83” na XIV LLF w Łagowie
- 1988 – XIV Opolskie Konfrontacje Teatralne – Klasyka Polska – nagroda aktorska za rolę Adeli w Republice marzeń
- 1993 – nagroda wojewody krakowskiego w dziedzinie teatru
- 1993 – XVIII Opolskie Konfrontacje Teatralne – Klasyka Polska – nagroda aktorska za rolę Gospodyni w Weselu
- 1994 – Nagroda im. Aleksandra Zelwerowicza za najlepszą kobiecą rolę sezonu (Podstoliny w Zemście i Molly Bowser w Palcu Bożym)[54]
- 1995 – „Złota Kaczka” w kategorii najlepsza polska aktorka
- 1996 – XXXVI Kaliskie Spotkania Teatralne – nagroda aktorska za rolę Krystyny we Wznowieniu
- 1996, 1998, 1999 – „Złota Maska” – plebiscyt na najpopularniejszą krakowską aktorkę
- 2004 – Super Wiktor (za całokształt pracy artystycznej)
- 2009 – Wiktor (w kategorii „osobowość telewizyjna”)
- 2016 – Orzeł za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą (w filmie Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy)
- 2016 – Złoty Szczeniak na 5. Festiwalu Aktorstwa Filmowego im. Tadeusza Szymkowa we Wrocławiu za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą (w filmie Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy)[55]
- Pozostałe wyróżnienia
- 1994 – tytuł „Człowiek Roku ’94”, przyznany przez czytelników „Gazety Krakowskiej” za wspaniałe kreacje teatralne i filmowe, za wrażliwość i aktywny udział w akcjach charytatywnych
- 2000 – Medal Świętego Brata Alberta
- 2000 – tytuł „Krakowianka XX wieku”
- 2004 – Medal Przyjaciel Integracji
- 2006 – Odznaczenie „Zasłużonemu – Polskie Towarzystwo Lekarskie”
- 2006 – Nagroda im. Andrzeja Bączkowskiego
- 2006 – Medal św. Jerzego (wyróżnienie „Tygodnika Powszechnego”)[56]
- 2007 – Medal „Milito Pro Christo”[57]
- 2007 – „Kobieta Roku 2006” (wyróżnienie miesięcznika „Twój Styl”)
- 2007 – Medal Fundacji Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy
- 2008 – Fenomen 2007 (nagroda tygodnika „Przekrój”)
- 2008 – Ambasador Polskiej Pediatrii (tytuł przyznawany przez zarząd główny Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego)
- 2009 – Skrzydła św. Rafała Archanioła
- 2010 – Nagroda im. Józefa Dietla
- 2011 – tytuł „Małopolanin Roku 2010” (wyróżnienie Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Małopolski)
- 2011 – tytuł „Gwiazda Dobroczynności” (wyróżnienie Stowarzyszenia Rozwoju Filantropii w Polsce i tygodnika „Newsweek Polska”)
- 2011 – Medal im. Tadeusza Kotarbińskiego (wyróżnienie Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania Polskiej Akademii Nauk)
- 2016 – tytuł doktora honoris causa Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie[58]
- 2016 – Medal Polonia Minor[59]
- 2016 – Złoty artKciuk, przyznany na Interdyscyplinarnym Festiwalu Sztuk Miasto Gwiazd w Żyrardowie
- 2018 – Nagroda PAU im. Erazma i Anny Jerzmanowskich[60]
- 2019 – Kamień Optymizmu oraz tytuł Aktorki NieZwykłej na Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych w Sandomierzu[61]
- 2021 – Nagroda im. Kazimierza Kutza[62]
- 2023 – Nagroda im. księdza Józefa Tischnera[63]
- 2024 – tytuł honorowej obywatelki Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa[64]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Anna Dymna nie opuszcza teatru bo kocha go… jak męża. e-teatr.pl, 23 kwietnia 2019. [dostęp 2019-06-25].
- ↑ Perły Ziemi Myślenickiej. Przyczepa kempingowa z lat 60.. myslenice-itv.pl, 15 sierpnia 2020. [dostęp 2023-05-01].
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 15–17.
- ↑ a b Nina Terentiew: Zwierzenia kontrolowane. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2004, s. 141. ISBN 83-7337-452-3.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 15.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 18.
- ↑ Moja Dolina Issy. Z Anną Dymną rozmawia Beata Maciejkiewicz. „Kwartalnik Filmowy”. Nr 5, 1994. [dostęp 2018-06-12].
- ↑ Alicja Dołowska. Ona jest wiarą mocna. „Niedziela”. Nr 20, s. 15, 2006. [dostęp 2018-06-12].
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 17–18.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 21–22.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 145.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 39, 145.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 23, 26–27.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 28.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 28–33.
- ↑ Nina Terentiew: Zwierzenia kontrolowane. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2004, s. 144–145. ISBN 83-7337-452-3.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 33–34, 37.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 27, 35–37.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 39–44, 50, 78–83.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 13, 34–37, 47–49, 84–85.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 92–93.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 148.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 71–72.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 72, 81–83.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 13, 34–37, 47–49, 85–86.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 73–74.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 150.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 74, 88.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 88–89.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 99, 151.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 96–98.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 152.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 105–107.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 107–112.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 114, 120–122, 154.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 125–126, 155.
- ↑ a b Baniewicz 1997 ↓, s. 155.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 127, 157.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 106, 156.
- ↑ a b Baniewicz 1997 ↓, s. 158.
- ↑ a b c d Anna Dymna w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2023-04-25].
- ↑ Ambasador Stowarzyszenia Debra. debra-kd.pl. [dostęp 2015-04-13].
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 39, 60–70.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 74, 101, 150.
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 101, 138.
- ↑ Anna Dymna. polki.pl. [dostęp 2015-04-11].
- ↑ „Nieobecni” od 29 grudnia w player.pl. wirtualnemedia.pl, 1 grudnia 2012. [dostęp 2020-12-01].
- ↑ Prezydent: To dobre lata dla polskiej kultury. prezydent.pl, 26 maja 2014. [dostęp 2014-05-26].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 września 2004 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2005 r. nr 2, poz. 14).
- ↑ Medal Gloria Artis dla twórców i działaczy kultury. wp.pl, 5 października 2005. [dostęp 2015-04-11].
- ↑ Lista odznaczonych Odznaką RPD. brpd.gov.pl, grudzień 2023. [dostęp 2023-12-27].
- ↑ Wręczenie nagród miasta. „Echo Krakowa”. Nr 115, s. 1, 25 maja 1979.
- ↑ Anna Dymna przed Hansem Klossem. „Dziennik Polski”. Nr 206, s. 1, 31 sierpnia 1984. [dostęp 2021-05-14].
- ↑ Baniewicz 1997 ↓, s. 12.
- ↑ Michalina Łabacz i Bartłomiej Topa nagrodzeni we Wrocławiu na FAF. wyborcza.pl, 28 października 2016. [dostęp 2016-10-31].
- ↑ Anna Dymna laureatką Medalu Świętego Jerzego. mimowszystko.org, 29 września 2006. [dostęp 2022-12-17].
- ↑ Noworoczny Koncert Kolęd i wręczenie Dyplomów „BENEMERENTI”. mon.gov.pl, 6 stycznia 2007. [dostęp 2015-04-11].
- ↑ Anna Dymna z doktoratem honoris causa Akademii Pedagogiki Specjalnej. Pisze go przez całe swe życie. dziennikpolski24.pl, 14 maja 2016. [dostęp 2017-04-03].
- ↑ 500 spotkanie Krakowskiego Salonu Poezji. dziennikteatralny.pl, 19 stycznia 2016. [dostęp 2021-05-29].
- ↑ Nagroda Polskiej Akademii Umiejętności im. Erazma i Anny Jerzmanowskich. pau.krakow.pl. [dostęp 2024-06-17].
- ↑ Sandomierz. Kamień Optymizmu dla Anny Dymnej, korona dla Janusza Kondratiuka. echodnia.eu, 5 maja 2019. [dostęp 2021-05-29].
- ↑ Nagroda im. Kazimierza Kutza dla Anny Dymnej. Uniwersytet Śląski w Katowicach, 17 lutego 2021. [dostęp 2022-02-15].
- ↑ Konstanty Gebert i Anna Dymna laureatami Nagrody Znaku i Hestii im. ks. Józefa Tischnera!. tischner.pl, 1 grudnia 2023. [dostęp 2024-02-04].
- ↑ Anna Dymna dołączyła do grona Honorowych Obywateli Miasta Krakowa – Magiczny Kraków. krakow.pl, 22 maja 2024. [dostęp 2024-05-22].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Elżbieta Baniewicz: Anna Dymna. Ona to ja. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7163-037-9.
- Anna Dymna, Wojciech Szczawiński: Warto mimo wszystko. Kraków: Znak, 2006. ISBN 83-240-0674-5.
- Anna Dymna w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2024-01-09].
- Anna Dymna, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Anna Dymna w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2015-04-11].
- Anna Dymna w bazie Filmweb. [dostęp 2015-04-11].
- Anna Dymna na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”. [dostęp 2015-04-11].
- Anna Dymna. stary-teatr.krakow.pl. [dostęp 2015-04-11].
- Fundacja Anny Dymnej „Mimo Wszystko”. mimowszystko.org. [dostęp 2015-04-11].
- Absolwenci Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
- Aktorzy Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie
- Członkowie Polskiej Akademii Filmowej
- Doktorzy honoris causa Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie
- Honorowi obywatele Krakowa
- Laureaci Medalu Świętego Jerzego
- Laureaci Nagrody im. Andrzeja Bączkowskiego
- Laureaci Nagrody im. Jerzmanowskich
- Laureaci Nagrody im. księdza Józefa Tischnera
- Laureaci Nagrody Miasta Krakowa
- Laureaci Nagrody Ministra Kultury i Sztuki (Polska Ludowa)
- Ludzie związani z VII Liceum Ogólnokształcącym im. Zofii Nałkowskiej w Krakowie
- Laureatki Polskiej Nagrody Filmowej dla najlepszej drugoplanowej roli kobiecej
- Mistrzowie Mowy Polskiej
- Nagrodzeni Medalem Świętego Brata Alberta
- Najlepsze aktorki pierwszoplanowe na FPFF
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Milito Pro Christo
- Odznaczeni Odznaką Honorową za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka
- Odznaczeni Orderem Ecce Homo
- Odznaczeni Orderem Uśmiechu
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Polscy działacze społeczni
- Polskie aktorki teatralne
- Polskie aktorki filmowe
- Wykładowcy Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
- Ludzie urodzeni w Legnicy
- Urodzeni w 1951