Lachuscla
Euphorbia
L., 1753
Las lachusclas o los eufòrbis (var. eufòrbias; leiterèrs )(Euphorbia L.) son de plantas dicotyledones del genre Euphorbia e de la familha de las Euforbiacèas. Possedisson d'inflorescéncias particularas nomenadas ciatas, particularitat que las lachusclas partejan sonque amb de genres vesins. Coma totas las Euphorbiaceae, son de plantas toxicas, que possedisson un latèx a vegada fòrça irritant. S'agís d'un genre fòrça polimòrf, possedissent d'espècias de tijas nudas e mai o mens primas e de fuèlhas normalament desvolopadas e de desvolopament rapid (sosgenre Esula e Chamaesyce); d'autras son, a l'opausat, succulentas, similara als cactus, amb de fuèlhas sovent fòrça redusidas e possedissent d'espinas poderoses o non (sosgenre Athymalus (ex Rhizanthium) e sosgenre Euphorbia). Son erbacèas o lignosas segon las espècias.
Per las espècias del sosgenre Esula (Euphorbia amygdaloides, E. lathyris, E. peplus...) de las regions temperadas, l'aspècte de las plantas florissent se modifica fòrça amb los jorns passats: las fuèlhas an tendéncia a desapareisser a mesura que l'ombela se desvelopa, la tija rogís, alara que lo fruch, capsula globulosa de tres lòtges, emergís plan rapidament de l'inflorescéncia.
Selon Plini lo vielh, lo mot euphorbia vendriá d’euphorbium, lo nom donat pel rei e erudit Juba II de Mauretània, en l'onor de son mètge grèc Euphorbus, a la medecina facha a partir del latèx de l'espècia ara nomenada Euphorbia resinifera.
Descripcion e caracteristicas
[modificar | Modificar lo còdi]Existís unas 2 000 espècias d'eufòrbias, qu'unas son tropicalas e plan diferentas de las eufòrbias europèas per lor aspècte general; unas an quitament la forma de cactus. Lor principal punt comun es la produccion de latèx, liquid blanc que pareis al talh e qu'es fòrça toxic en rason de la preséncia de derivats d'estèrs de diterpèn (estèr de forbòl e de deoxiforbòl) avent d'activitats modulatriças de la proteïna kinasa C (PKC). Provòca d'irritacions de la pèl e es fòrça dangierós en cas de contacte mb los uèlhs. La toxicitat existís tanben per las granas, utilizadas autrecòps coma purgatiu.
Se reconeis sovent las eufòrbias a lors inflorescéncias verd jaunenca, o ciatas, dispausadas en ombelales, possedissent ni sepals ni petals. Cada inflorescéncia conten una flor feme de tres estils enrodadas de flors masclas d'una antèra, l'ensems dins una copa formada per doas bractèas portant quatre o cinq glandulas sovent banadas. La color de las glandulas, amb aquesta de las bractèas, dona la color du pseudanta, que se nomena de biais eronèu la « flor ». Lo fruch, pedicellat, es una capsula mai sovent redonda, lisa o granulosa.
Principalas espècias
[modificar | Modificar lo còdi]Flora temperada
[modificar | Modificar lo còdi]- Euphorbia acanthothamnos
- Euphorbia amygdaloides. Fòrça comuna pels bòscs, ten de fuèlhas verdas lanceoladas e una tija non ramificada, tintada de roge coma fòrça autras eufòrbias.
- Euphorbia angulata
- Euphorbia aphylla
- Euphorbia chamaesyce
- Euphorbia characias — Gròs eufòrbi mediterranèu de tija lignosa e ramificada, amb fuèlhas plan alongadas, persistantas.
- Euphorbia cyparissias- retombet
- Euphorbia dulcis
- Euphorbia duvalii
- Euphorbia dendroides
- Euphorbia esula
- Euphorbia exigua
- Euphorbia flavicoma
- Euphorbia grandicornis
- Euphorbia helioscopia
- Euphorbia hyberna
- Euphorbia lathyris. S'utilizava autrecòps las granas d'aquesta granda eufòrbia coma purgatiu. Uèi, s'agrada a las far butat dins los jardins qu'es coneguda per alunhar las talpas. En occitan gascon se ditz Catapussa o Gèrba deus bohons
- Euphorbia maculata
- Euphorbia melitensis
- Euphorbia myrsinites. Espandida dins tot lo bacin mediterranèu, fins en Iran. Lo latèx es dangierós e pòt fortament irritar la pèl.
-
Euphorbia myrsinites
- Euphorbia nicaeensis — eufòrbia de Niça.
- Euphorbia palustris
- Euphorbia paralias
- Euphorbia peplis
- Euphorbia peplus
- Euphorbia platyphyllos
- Euphorbia portlandica
- Euphorbia prostrata
- Euphorbia rigida
- Euphorbia segetalis - lachuscla dels blats
- Euphorbia seguieriana
- Euphorbia serpens
- Euphorbia serrata
- Euphorbia spinosa
- Euphorbia stricta
- Euphorbia verrucosa
-
Euphorbia_amygdaloides
-
Euphorbia_cyparissias
-
Euphorbia segetalis
-
Euphorbia_prostrata
Flora tropicala
[modificar | Modificar lo còdi]-
Euphorbia arahaka
-
Euphorbia arahaka
-
Euphorbia damarana, Namibia
-
Euphorbia damarana
-
Euphorbia damarana
-
E. caput-medusae L., Africa del Sud
-
Euphorbia ingens, Tarangire, Tanzania
-
Euphorbia ingens, Zimbabwe
-
Euphorbia milii.
- Euphorbia obesa
- Euphorbia pulcherrima
- Euphorbia resinifera
- Euphorbia stenoclada
- Euphorbia tirucalli
- Euphorbia unispina
-
Euphorbia pulcherrima
-
Euphorbia obesa
-
Euphorbia virosa
Ligams extèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]- Referéncia Catalogue of Life : Euphorbia (en) (consulté le )Modèl:CatalogueofLife genre
- Referéncia Flora of China : Euphorbia (en) (consulté le )Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Euphorbia (en)
- Referéncia Madagascar Catalogue : Euphorbia (en) (consulté le )Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Euphorbia (en)
- Referéncia Flora of Pakistan : Euphorbia (en) (consulté le )Referéncia Modèl:EFloras/labèl : Euphorbia (en)
- Referéncia FloraBase (Australie-Occidentale) : classification Euphorbia ( photos distribution description) (en) (consulté le )Euphorbia dins Florabase (Austràlia Oèst) (en)
- Referéncia ITIS : Euphorbia L. (fr) ( (en)) (consulté le )Referéncia ITIS : Euphorbia L. (fr) ( (en))
- Referéncia Kew Garden World Checklist : Euphorbia L. (1753) (en) (consulté le )Modèl:Kew liste
- Referéncia Tela Botanica (France métro) : Euphorbia (fr) (consulté le )Referéncia Tela Botanica (França metropolitana) : Euphorbia (fr)
- Referéncia BioLib : Euphorbia L. (en)Referéncia BioLib : Euphorbia L. (en)
- Référence The Plant List : Euphorbia (en) (consulté le )Modèl:ThePlantList taxon
- Referéncia Tropicos : Euphorbia L. (en) ( liste sous-taxons) (consulté le )Referéncia Tropicos : Euphorbia L. (en) ( lista sostaxons)
- Referéncia uBio : Euphorbia spp. (en)
- Referéncia UICN : taxon Euphorbia (en) (consulté le )Referéncia UICN : taxon Euphorbia (en)
- Referéncia World Register of Marine Species : taxon Euphorbia L. (en) ( liste espèces) (consulté le )Referéncia World Register of Marine Species : taxon Euphorbia L. (en) ( lista espècias )