Прејди на содржината

Сребро

Од Википедија — слободната енциклопедија
Сребро  (47Ag)
електролично прочистено сребро.
Општи својства
Име и симболсребро (Ag)
Изгледсјајно бел метал
Среброто во периодниот систем
Водород (двоатомски неметал)
Хелиум (благороден гас)
Литиум (алкален метал)
Берилиум (земноалкален метал)
Бор (металоид)
Јаглерод (повеќеатомски неметал)
Азот (двоатомски неметал)
Кислород (двоатомски неметал)
Флуор (двоатомски неметал)
Неон (благороден гас)
Натриум (алкален метал)
Магнезиум (земноалкален метал)
Алуминиум (слаб метал)
Силициум (металоид)
Фосфор (повеќеатомски неметал)
Сулфур (повеќеатомски неметал)
Хлор (двоатомски неметал)
Аргон (благороден гас)
Калиум (алкален метал)
Калциум (земноалкален метал)
Скандиум (преоден метал)
Титан (преоден метал)
Ванадиум (преоден метал)
Хром (преоден метал)
Манган (преоден метал)
Железо (преоден метал)
Кобалт (преоден метал)
Никел (преоден метал)
Бакар (преоден метал)
Цинк (преоден метал)
Галиум (слаб метал)
Германиум (металоид)
Арсен (металоид)
Селен (повеќеатомски неметал)
Бром (двоатомски неметал)
Криптон (благороден гас)
Рубидиум (алкален метал)
Стронциум (земноалкален метал)
Итриум (преоден метал)
Циркониум (преоден метал)
Ниобиум (преоден метал)
Молибден (преоден метал)
Технециум (преоден метал)
Рутениум (преоден метал)
Родиум (преоден метал)
Паладиум (преоден метал)
Сребро (преоден метал)
Кадмиум (преоден метал)
Индиум (слаб метал)
Калај (слаб метал)
Антимон (металоид)
Телур (металоид)
Јод (двоатомски неметал)
Ксенон (благороден гас)
Цезиум (алкален метал)
Бариум (земноалкален метал)
Лантан (лантаноид)
Цериум (лантаноид)
Празеодиум (лантаноид)
Неодиум (лантаноид)
Прометиум (лантаноид)
Самариум (лантаноид)
Европиум (лантаноид)
Гадолиниум (лантаноид)
Тербиум (лантаноид)
Диспрозиум (лантаноид)
Холмиум (лантаноид)
Ербиум (лантаноид)
Тулиум (лантаноид)
Итербиум (лантаноид)
Лутециум (лантаноид)
Хафниум (преоден метал)
Тантал (преоден метал)
Волфрам (преоден метал)
Рениум (преоден метал)
Осмиум (преоден метал)
Иридиум (преоден метал)
Платина (преоден метал)
Злато (преоден метал)
Жива (преоден метал)
Талиум (слаб метал)
Олово (слаб метал)
Бизмут (слаб метал)
Полониум (слаб метал)
Астат (металоид)
Радон (благороден гас)
Франциум (алкален метал)
Радиум (земноалкален метал)
Актиниум (актиноид)
Ториум (актиноид)
Протактиниум (актиноид)
Ураниум (актиноид)
Нептуниум (актиноид)
Плутониум (актиноид)
Америциум (актиноид)
Кириум (актиноид)
Берклиум (актиноид)
Калифорниум (актиноид)
Ајнштајниум (актиноид)
Фермиум (актиноид)
Менделевиум (актиноид)
Нобелиум (актиноид)
Лоренциум (актиноид)
Радерфордиум (преоден метал)
Дубниум (преоден метал)
Сиборгиум (преоден метал)
Бориум (преоден метал)
Хасиум (преоден метал)
Мајтнериум (непознати хемиски својства)
Дармштатиум (непознати хемиски својства)
Рендгениум (непознати хемиски својства)
Копернициум (преоден метал)
Нихониум (непознати хемиски својства)
Флеровиум (слаб метал)
Московиум (непознати хемиски својства)
Ливермориум (непознати хемиски својства)
Тенесин (непознати хемиски својства)
Оганесон (непознати хемиски својства)
Cu

Ag

Au
паладиумсреброкадмиум
Атомски број47
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)107,8682(2)[1]
Категорија  преоден метал
Група и блокгрупа 11, d-блок
ПериодаV периода
Електронска конфигурација[Kr] 4d10 5s1
по обвивка
2, 8, 18, 18, 1
Физички својства
Фазацврста
Точка на топење1.234,93 K ​(961,78 °C)
Точка на вриење2.435 K ​(2.162 °C)
Густина близу с.т.10,49 г/см3
кога е течен, при т.т.9,320 г/см3
Топлина на топење11,28 kJ/mol
Топлина на испарување254 kJ/mol
Моларен топлински капацитет25,350 J/(mol·K)
парен притисок
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
при T (K) 1.283 1.413 1.575 1.782 2.055 2.433
Атомски својства
Оксидациони степени1, 2, 3 ​(амфотерен оксид)
ЕлектронегативностПолингова скала: 1,93
Енергии на јонизацијаI: 731 kJ/mol
II: 2,070 kJ/mol
II: 3,361 kJ/mol
Атомски полупречникемпириски: 144 пм
Ковалентен полупречник145±5 пм
Ван дер Валсов полупречник172 пм
Color lines in a spectral range
Спектрални линии на сребро
Разни податоци
Кристална структурастраноцентрирана коцкеста (сцк)
Кристалната структура на среброто
Брзина на звукот тенка прачка2.680 м/с (при с.т.)
Топлинско ширење18,9 µм/(m·K) (при 25 °C)
Топлинска спроводливост429 W/(m·K)
Топлинска распространливост174 mm2/s (при 300 K)
Електрична отпорност15,87 nΩ·m (при 20 °C)
Магнетно подредувањедијамагнетно[2]
Модул на растегливост83 GPa
Модул на смолкнување30 GPa
Модул на збивливост100 GPa
Поасонов сооднос0,37
Мосова тврдост2,5
Викерсова тврдост251 MPa
Бринелова тврдост206–250 MPa
CAS-број7440-22-4
Историја
ОткриенПред 5.000 п.н.е
Најстабилни изотопи
Главна статија: Изотопи на среброто
изо ПЗ полураспад РР РЕ (MeV) РП
105Ag веш 41,2 д ε 105Pd
γ 0,344, 0,280,
0,644, 0,443
106mAg веш 8,28 д ε 106Pd
γ 0,511, 0,717,
1,045, 0,450
107Ag 51,839 % (СЦ) <20,512

Предлошка:Infobox element/изотопен распад3

109Ag 48,161 % (СЦ) <19,241
111Ag веш 7,45 д β 1,036, 0,694 111Cd
γ 0,342
Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани
| наводи | Википодатоци
Грутка сребро

Сребро (симб. Ag, од лат. argentum) — хемиски елемент од редот на благородни метали, во природата се јавува во елементарна состојба како и во своите соединенија. Среброто е најдобар спроводник на топлина и електрицитет од сите елементи.

Опис и својства

[уреди | уреди извор]

Среброто е меко, растегливо и лесно се обработува, што овозможува негово обликување и извлекување во фолија или жица. Денес најчесто се користи во изработка на накит. Среброто има и неколку свои минерали како што се: аргентит (Ag2S), бромаргентит (AgBr) или караргентит (AgCl); кој главно се добива како спореден производ при преработката на руди од други метали. Среброто оксидира на воздух и потемнува.

Употреба

[уреди | уреди извор]

Со оглед на неговите специфични хемиски и физички својства и неговите легури, тоа наоѓа бројна примена во електронската индустрија.

Среброто како мотив во уметноста и во популарната култура

[уреди | уреди извор]
  • „Сребро“ — песна на македонскиот поет Јован Котески.[3]
  • „Сребро“ (англиски: Silver) — песна на американската рок-група Пиксис (Pixies) од 1989 година.[4]
  • „Среброто е твое“ (англиски: You Got The Silver) — песна на британската рок-група Ролинг Стоунс (The Rolling Stones) од 1969 година.[5]

Поврзано

[уреди | уреди извор]
  1. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Lide, D. R., уред. (2005). „Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds“. CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  3. Јован Котевски, Пеплосија. Мисла, Скопје, 1966, стр. 8.
  4. Pixies – Doolittle (пристапено на 31.1.2024)
  5. YouTube, You Got The Silver (пристапено на 20.12.2019)