1646
Uiterlijk
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- jannewarie - in Munster arriveert ein delegatie van ach Sjtaoteleje oet de Nederlandje ónger leijing van Adriaan Pauw, óm mèt de Sjpanjaarde te óngerhanjele euver vreje (de Vreje van Münster). Op 30 mei wirt ein sjtaakt ’t vure aafgekondig.
- juli - in Bredevoort sjleit de bliksem in de kroettaore van 't gelieknamig kesjteël Bredevoort. Hiebiej kómme 40 luuj óm en 't kesjteël, 't amshoes en meërdere weuninge waere ónhersjtèlbaar verrinneweert.
- 28 juli - Petrus Stuyvesant wirt tot algemein direkteur van Nuuj-Nederlandj beneump en lègk zien ambseed aaf.
- 7 december – Frederik Willem, körvors van Brandenburg, trouwt in Den Haag mèt de awtste dochter van sjtadhawwer Frederik Hendrik van Oranje, Luise Henriette van Oranje.
- 21 december – 't Begin van eine mini-iestied kondig zich vanaaf deze datum aan.
- zónger datum
- 't Weswaerts van Oudlandj gelaege poldergebeed (Landj van Altena) is noe gans bediek (Nuujlandj van Altena).
- Èngelsje Börgeraorlog: De Èngelsje keuning Karel I vluch, nao zien nederlaog in 't veurjaor taenge de puriteinse Roundheads in de Sjlaag van Naseby nao Sjotlandj.
Gebaore
[bewirk | brón bewèrke]- 15 april - Christiaan V van Denemarke, keuning van Denemarke en Noorwege (gesjtórve 1699)
- 1 juli - Gottfried Wilhelm Leibniz, Duutsje wiskundige en filosoof, natuurkundige, historicus, rechsgeleërde en diplemaat.
- 12 december - Coenraad van Heemskerk, Rieksgraaf van Heemskerk, pensionaris van Amsterdam, gezant van de Repebliek der Zeve Verenigde Nederlanje
Gesjtórve
[bewirk | brón bewèrke]- 11 mieërt - Stanisław Koniecpolski (ca. 54), Poolse kriegs- en sjtaatsman
- 25 mei - Maria Ortiz (42), Braziliaanse heldin