Википедия:Vital articles

This is a list of basic subjects for which Wikipedia should have a corresponding high-quality article, and ideally a featured article. It also serves as a centralized watchlist and tracks the status of some of Wikipedia's most essential articles.

Ideally this page should list approximately 1,000 of the most vital Wikipedia articles.

Biography - Өмүр баян

Actors, dancers and models - Актёрлор, бийчилер жана моделдер

1. Bernhardt, Sarah - Сара Бернар
2. Chaplin, Charlie - Чарли Чаплин
3. Dietrich, Marlene - Марлен Дитрих
4. Monroe, Marilyn - Мэрилин Монро

Artists and architects - Сүрөтчүлөр жана архитекторлор

1. Le Corbusier - Ле Корбьюзе
2. Dalí, Salvador - Сальвадор Дали
3. Dürer, Albrecht - Альбрехт Дюрер
4. Gogh, Vincent van - Винсент Ван Гог
5. Goya, Francisco - Франсиско Гойя
6. Hokusai, Katsushika - Кацушика Хокусай
7. Kahlo, Frida - Фрида Кало
8. Leonardo da Vinci - Леонардо да Винчи
9. Matisse, Henri - Анри Матисс
10. Michelangelo - Микеланжело
11. Picasso, Pablo - Пабло Пикассо
12. Raphael - Рафаэль
13. Rembrandt - Рембрандт
14. Rubens, Peter Paul - Питер Пауль Рубенс
15. Sinan, Mimar - Мимар Синан
16. Velázquez, Diego - Диего Веласкес
17. Warhol, Andy - Энди Уорхол
18. Wright, Frank Lloyd - Фрэнк Ллойд Райт

Authors, playwrights and poets - Жазуучулар, драматургдар жана акындар

1. Abu Nuwas - Абу Нувас
2. Andersen, Hans Christian - Ханс Кристиан Андерсен
3. Bashō - Мацуо Башё
4. Borges, Jorge Luis - Хорхе Луис Борхес
5. Byron, George - Жорж Гордон Байрон
6. Cervantes, Miguel de - Мигель де Сервантес
7. Chaucer, Geoffrey - Жефри Чосер
8. Chekhov, Anton - Антон Чехов
9. Dante Alighieri - Данте Алигьери
10. Dickens, Charles - Чарльз Диккенс
11. Dostoyevsky, Fyodor - Фёдор Достоевский
12. García Márquez, Gabriel - Габриэль Гарсиа Маркес
13. Goethe, Johann Wolfgang von - Иоганн Вольфганг фон Гёте
14. Hafez - Хафиз Ширази
15. Homer - Гомер
16. Hugo, Victor - Виктор Гюго
17. Joyce, James - Жеймс Жойс
18. Kafka, Franz - Франц Кафка
19. Kālidāsa - Калидаса
20. Li Bai - Ли Бо
21. Mahfouz, Naguib - Нагиб Махфуз
22. Molière - Мольер
23. Ovid - Овидий
24. Proust, Marcel - Марсель Пруст
25. Pushkin, Alexander - Александр Пушкин
26. Shakespeare, William - Уильям Шекспир
27. Sophocles - Софокл
28. Tagore, Rabindranath - Рабиндранат Тагор
29. Tolstoy, Leo - Лев Толстой
30. Twain, Mark - Марк Твен
31. Virgil - Вергилий

Composers and musicians - Композиторлор жана музыканттар

1. Armstrong, Louis - Луи Армстронг
2. Bach, Johann Sebastian - Иоганн Себастьян Бах
3. Beatles, The - The Beatles
4. Beethoven, Ludwig van - Людвиг ван Бетховен
5. Brahms, Johannes - Иоганнес Брамс
6. Chopin, Frédéric - Фридерик Шопен
7. Dvořák, Antonín - Антонин Дворжак
8. Handel, Georg Frideric - Георг Фридрих Гендель
9. Haydn, Joseph - Йозеф Гайдн
10. Mahler, Gustav - Густав Малер
11. Mozart, Wolfgang Amadeus - Вольфганг Амадей Моцарт
12. Palestrina, Giovanni Pierluigi da - Жованни Пьерлуижи да Палестрина
13. Piaf, Édith - Эдит Пиаф
14. Presley, Elvis - Элвис Пресли
15. Puccini, Giacomo - Жакомо Пуччини
16. Schubert, Franz - Франц Шуберт
17. Stravinsky, Igor - Игорь Стравинский
18. Tchaikovsky, Petr - Пётр Ильич Чайковский
19. Verdi, Giuseppe - Жузеппе Верди
20. Vivaldi, Antonio - Антонио Вивальди
21. Wagner, Richard - Рихард Вагнер

Explorers and travelers - Изилдөөчүлөр менен саякатчылар

1. Amundsen, Roald - Руаль Амундсен
2. Armstrong, Neil - Нил Армстронг
3. Cartier, Jacques - Жак Картье
4. Columbus, Christopher - Христофор Колумб
5. Cook, James - Жеймс Кук
6. Cortés, Hernán - Эрнан Кортес
7. Gagarin, Yuri - Юрий Гагарин
8. da Gama, Vasco - Васко да Гама
9. Ibn Battuta - Ибн Баттута
10. Magellan, Ferdinand - Фернан Магеллан
11. Polo, Marco - Марко Поло
12. Zheng He - Чжэн Хэ

Film directors and screenwriters - Режиссёрлор жана сценаристтер

1. Bergman, Ingmar - Ингмар Бергман
2. Disney, Walt - Уолт Дисней
3. Eisenstein, Sergei - Сергей Эйзенштейн
4. Fellini, Federico - Федерико Феллини
5. Hitchcock, Alfred - Альфред Хичкок
6. Kubrick, Stanley - Стэнли Кубрик
7. Kurosawa, Akira - Акира Куросава
8. Ray, Satyajit - Сатьяжит Рай
9. Spielberg, Steven - Стивен Спилберг

Inventors, scientists and mathematicians - Ойлоп табуучулар, окумуштуулар жана математиктер

1. Archimedes - Архимед
2. Avicenna - Абу Али Ибн Сина
3. Berners-Lee, Tim - Тим Бернерс-Ли
4. Brahmagupta - Брахмагупта
5. Copernicus, Nicolaus - Николай Коперник
6. Curie, Marie - Мария Кюри
7. Darwin, Charles - Чарлз Дарвин
8. Edison, Thomas - Томас Эдисон
9. Einstein, Albert - Альберт Эйнштейн
10. Euclid - Евклид
11. Euler, Leonhard - Леонард Эйлер
12. Faraday, Michael - Майкл Фарадей
13. Fermi, Enrico - Энрико Ферми
14. Ford, Henry - Генри Форд
15. Galen - Гален
16. Galileo Galilei - Галилео Галилей
17. Gauss, Carl Friedrich - Карл Фридрих Гаусс
18. Gutenberg, Johannes - Иоганн Гутенберг
19. Hilbert, David - Жан-Батист Жозеф Фурье
20. Joule, James Prescott - Жеймс Прескотт Жоуль
21. Kepler, Johannes - Иоганн Кеплер
22. al-Khwarizmi, Muhammad ibn Musa - Мухаммед Ал-Хорезми
23. Leibniz, Gottfried Wilhelm - Готфрид Вильгельм Лейбниц
24. Linnaeus, Carl - Карл Линней
25. Maxwell, James Clerk - Жеймс Клерк Максвелл
26. Mendeleev, Dmitri - Дмитрий Менделеев
27. Newton, Sir Isaac - Исаак Ньютон
28. Pasteur, Louis - Луи Пастер
29. Planck, Max - Макс Планк
30. Rutherford, Ernest - Эрнест Резерфорд
31. Schrödinger, Erwin - Эрвин Шрөдингер
32. Tesla, Nikola - Никола Тесла
33. Turing, Alan - Алан Тьюринг
34. Watt, James - Жеймс Уатт

Philosophers and social scientists - Философтор жана социологдор

1. Aristotle - Аристотель
2. Beauvoir, Simone de - Симона де Бовуар
3. Chanakya - Чанакья
4. Chomsky, Noam - Ноам Хомский
5. Confucius - Конфуций
6. Descartes, René - Рене Декарт
7. Freud, Sigmund - Зигмунд Фрейд
8. Hegel, Georg Wilhelm Friedrich - Георг Вильгельм Фридрих Гегель
9. Ibn Khaldun - Ибн Халдун
10. Kant, Immanuel - Иммануил Кант
11. Keynes, John Maynard - Жон Мейнард Кейнс
12. Laozi - Лао-цзы
13. Locke, John - Жон Локк
14. Machiavelli, Niccolò - Никколо Макиавелли
15. Marx, Karl - Карл Маркс
16. Nietzsche, Friedrich - Фридрих Ницше
17. Plato - Платон
18. Rousseau, Jean-Jacques - Жан-Жак Руссо
19. Sartre, Jean-Paul - Жан-Поль Сартр
20. Sima Qian - Сыма Цянь
21. Smith, Adam - Адам Смит
22. Socrates - Сократ
23. Voltaire - Вольтер
24. Weber, Max - Макс Вебер
25. Wittgenstein, Ludwig - Людвиг Витгенштейн
26. Zhu Xi - Чжу Си

Political leaders - Саясий лидерлер

1. Akbar - Акбар шах
2. Alexander the Great - Александр Македонский
3. Ashoka - Ашока
4. Atatürk, Mustafa Kemal - Мустафа Кемаль Ататүрк
5. Augustus - Октавиан Август
6. von Bismarck, Otto - Отто фон Бисмарк
7. Bolívar, Simón - Симон Боливар
8. Bonaparte, Napoleon - Наполеон Бонапарт
9. Caesar, Julius - Юлий Цезарь
10. Charlemagne - Улуу Карл
11. Churchill, Winston - Уинстон Черчилль
12. Constantine the Great - Улуу Константин
13. Cyrus the Great - Улуу Кир II
14. de Gaulle, Charles - Шарль де Голль
15. Elizabeth I of England - Елизавета I
16. Gandhi, Mohandas Karamchand - Махатма Ганди
17. Genghis Khan - Чыңгыз хан
18. Guevara, Che - Че Гевара
19. Hitler, Adolf - Адольф Гитлер
20. Joan of Arc - Жанна д'Арк
21. King, Martin Luther, Jr. - Мартин Лютер Кинг
22. Lenin, Vladimir - Владимир Ленин
23. Lincoln, Abraham - Авраам Линкольн
24. Louis XIV - Людовик XIV
25. Luxemburg, Rosa - Роза Люксембург
26. Mandela, Nelson - Нельсон Мандела
27. Mao Zedong - Мао Цзэдун
28. Nehru, Jawaharlal - Жавахарлал Неру
29. Nkrumah, Kwame - Кваме Нкрума
30. Peter the Great - Пётр I
31. Qin Shi Huang - Цинь Шихуанди
32. Roosevelt, Franklin D. - Франклин Рузвельт
33. Saladin - Салах ад-Дин
34. Stalin, Joseph - Иосиф Сталин
35. Suleiman the Magnificent - Сулейман I
36. Sun Yat-sen - Сунь Ятсен
37. Tamerlane - Амир Темир
38. Umar - Умар
39. Washington, George - Жорж Вашингтон

Religious figures and theologians - Диний ишмерлер жана теологдор

1. Abraham - Ибраим
2. Aquinas, Thomas - Фома Аквинский
3. Augustine of Hippo - Аврелий Августин
4. Buddha - Гаутама Будда
5. Al-Ghazali - Ал-Газали
6. Jesus - Иса
7. Luther, Martin - Мартин Лютер
8. Moses - Муса
9. Muhammad - Мухаммед
10. Nagarjuna - Нагаржуна

Philosophy and psychology - Философия жана психология

Philosophy - Философия

1. Beauty - Сулуулук
2. Dialectic - Диалектика
3. Ethics - Этика
4. Epistemology - Эпистемология
5. Feminism - Феминизм
6. Free will - Эрктин эркиндиги
7. Knowledge - Билим
8. Logic - Логика
9. Mind - Акыл-эс
10. Philosophy - Философия
11. Probability - Мүмкүндүк
12. Reality - Реалдуулук
13. Truth - Чындык

Psychology - Психология

1. Behavior - Жүрүм-турум
2. Emotion - Эмоция
3. Love - Сүйүү
4. Psychology - Психология
5. Thought - Ойлом

Religion - Дин

World view and religion - Дүйнө көз караш жана дин

1. God - Кудай
2. Mythology - Мифология
3. Worldview philosophies - Дүйнө көз караш философиялар
   1. Atheism - Атеизм
   2. Fundamentalism - Фундаментализм
   3. Materialism - Материализм
   4. Monotheism - Монотеизм
   5. Polytheism - Политеизм
4. Soul - Жан
5. Religion - Дин
6. Specific religions - Конкреттүү диндер
   1. Buddhism - Бурканчылык
   2. Christianity - Машаякчылык
      1. Catholic Church - Католик чиркөөсү
   3. Confucianism - Конфуцийчилик
   4. Hinduism - Индуизм
      1. Trimurti - Тримурти
   5. Islam - Ислам
      1. Shia Islam - Шииттер
   6. Jainism - Жайнычылык
   7. Judaism - Иудаизм
   8. Sikhism - Сикхизм
   9. Taoism - Даосизм
   10. Zoroastrianism - Зороастризм
7. Spiritual practices - Руханий тажрыйбалар
   1. Sufism - Суфизм
   2. Yoga - Йога
   3. Zen - Зен

Social sciences - Коомдук илимдер

1. Society - Коом
2. Civilization - Цивилизация
3. Education - Билим берүү

Family and relationships - Үй-бүлө жана мамилелер

1. Family - Үй-бүлө
2. Child - Бала
3. Man - Эркек
4. Marriage - Нике
5. Woman - Аял

Politics - Саясат

1. Politics - Саясат
2. Anarchism - Анархизм
3. Colonialism - Колониализм
4. Communism - Коммунизм
5. Conservatism - Консерватизм
6. Democracy - Демократия
7. Dictatorship - Диктатура
8. Diplomacy - Дипломатия
9. Fascism - Фашизм
10. Globalization - Глобалдашуу
11. Government - Өкмөт
12. Ideology - Идеология
13. Imperialism - Империализм
14. Liberalism - Либерализм
15. Marxism - Марксизм
16. Monarchy - Монархия
17. Nationalism - Улутчулдук
18. Republic - Республика
19. Socialism - Социализм
20. State (polity) - Мамлекет
21. Political party - Саясий партия
22. Propaganda - Пропаганда
23. Terrorism - Терроризм

Business and economics - Бизнес жана экономика

1. Economics - Экономика
2. Capital - Капитал
3. Capitalism - Капитализм
4. Currency - Валюта
   1. Euro - Евро
   2. Japanese yen - Япон иенасы
   3. United States dollar - АКШ доллары
5. Industry - Өнөр жай
6. Money - Акча
7. Tax - Салык

Law - Укук

1. Law - Укук
2. Constitution - Конституция

International organizations - Эл аралык уюмдар

1. African Union - Африка бирлиги
2. Arab League - Араб өлкөлөрүнүн лигасы
3. ASEAN - АСЕАН
4. Commonwealth of Nations - Улуттар Шериктештиги
5. European Union - Европа биримдиги
6. International Red Cross and Red Crescent Movement - Эл аралык Кызыл Крест Комитети
7. NATO - НАТО
8. Nobel Prize - Нобель сыйлыгы
9. OPEC - ОПЕК
10. United Nations - Бириккен Улуттар Уюму
    1. International Court of Justice - Буу эларалык соту
    2. International Monetary Fund - Эларалык валюта фонду
    3. UNESCO - ЮНЕСКО
    4. Universal Declaration of Human Rights - Адам укуктарынын жалпы декларациясы
    5. World Health Organization - Бүткүл дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму
11. World Bank - Бүткүл дүйнөлүк банк
12. World Trade Organization - Бүткүл Дүйнөлүк Соода Уюму

War and military - Согуш жана куралдуу күчтөр

1. Civil war - Жарандык согуш
2. Military - Куралдуу күчтөр
3. Peace - Тынчтык
4. War - Согуш

Social issues - Коомдук маселелер

1. Abortion - Аборт
2. Capital punishment - Өлүм жазасы
3. Human rights - Адам укуктары
4. Poverty - Жакырчылык
5. Racism - Расизм
6. Slavery - Кулчулук

Language and literature - Тил жана адабият

1. Language - Тил
2. Specific languages - Конкреттүү тилдер
   1. Arabic - Араб тили
   2. Bengali - Бенгал тили
   3. Chinese - Кытай тили
   4. English - Англис тили
   5. French - Француз тили
   6. German - Немис тили
   7. Greek - Грек тили
   8. Hebrew - Иврит
   9. Hindi-Urdu - Индстан тили
   10. Japanese - Жапон тили
   11. Latin - Латын тили
   12. Persian - Фарс тили
   13. Portuguese - Португал тили
   14. Russian - Орус тили
   15. Sanskrit - Санскрит
   16. Spanish - Испан тили
   17. Swahili - Суахили тили
   18. Turkish - Түрк тили
3. Linguistics - Тил илими
4. Grammar - Грамматика
5. Word - Сөз
   1. Phoneme - Фонема
   2. Syllable - Муун
6. Writing system - Жазуу
   1. Arabic alphabet - Араб жазуусу
   2. Chinese characters - Кытай жазуусу
   3. Cyrillic script - Кириллица
   4. Greek alphabet - Грек алфавити
   5. Hangul - Хангыль
   6. Latin alphabet - Латын алфавити
7. Literacy - Сабаттуулук
8. Translation - Котормо
9. Literature - Адабият
   1. Prose - Проза
   2. The Art of War - Согуш чеберчилиги
   3. Fiction - Көркөм адабият
      1. One Thousand and One Nights - Миң бир түн
   4. Novel - Роман
      1. Dream of the Red Chamber - Кызыл кепедеги түш
      2. The Tale of Genji - Гэндзинин аңгемеси
   5. Poetry - Поэзия
      1. Epic of Gilgamesh - Гильгамеш эпосу
      2. Iliad - Илиада
      3. Mahābhārata - Махабхарата
      4. Shāhnāma - Шахнаме

Science - Илим

1. Science - Илим
2. Nature - Жаратылыш

Astronomy - Астрономия

1. Astronomy - Астрономия
2. Asteroid - Астероид
3. Big Bang - Чоң жарылуу
4. Black hole - Кара көңдөй
5. Comet - Комета
6. Galaxy - Галактика
   1. Milky Way - Саманчынын жолу
7. Moon - Ай
8. Planet - Планета
   1. Earth - Жер
   2. Jupiter - Юпитер
   3. Mars - Марс
   4. Mercury - Меркурий
   5. Neptune - Нептун
   6. Saturn - Сатурн
   7. Uranus - Уран
   8. Venus - Чолпон
9. Solar System - Күн системасы
10. Spaceflight - Космостук учуу
11. Star - Жылдыз
    1. Sun - Күн
12. Universe - Аалам

Biology - Биология

1. Biology - Биология
2. Biological materials - Биологиялык материалдар
   1. DNA - ДНК
   2. Enzyme - Фермент
   3. Protein - Белок
3. Botany - Ботаника
4. Death - Өлүм
   1. Suicide - Өзүнүн жанын кыюу
5. Ecology - Экология
   1. Endangered species - Сейрек жана жоголуу коркунучу алдындагы айбанаттар
6. Domestication - Бакмалаштыруу
7. Life - Тиричилик
8. Biological classification - Биологиялык классификация
   1. Species - Түр

Biological processes - Биологиялык процесстер

1. Metabolism - Зат алмашуу
   1. Digestion - Тамак сиңирүү
   2. Photosynthesis - Фотосинтез
   3. Breathing - Дем алуу
2. Evolution - Эволюция
3. Reproduction - Көбөйүү
   1. Pregnancy - Кош бойлуулук
   2. Sex - Жыныс

Anatomy - Анатомия

1. Anatomy - Анатомия
2. Breast - Эмчек
3. Cell - Клетка
4. Circulatory system - Кан айлануу
   1. Blood - Кан
   2. Heart - Жүрөк
5. Endocrine system - Эндокрин системасы
6. Human gastrointestinal tract - Тамак сиңирүү системасы
   1. Large intestine - Жоон ичеги
   2. Small intestine - Ичке ичеги
   3. Liver - Боор
7. Muscle - Булчуң
8. Nervous system - Нерв системасы
   1. Brain - Мээ
   2. Nerve - Нерв
   3. Sensory system - Сенсордук система
      1. Ear - Кулак
      2. Nose - Мурун
      3. Eye - Көз
9. Reproductive system - Репродуктивдүү система
10. Respiratory system - Дем алуу системасы
11. Skeleton - Скелет
12. Skin - Тери

Health and medicine - Ден соолук жана медицина

1. Medicine - Медицина
2. Addiction - Аддикция
   1. Ethanol - Этанол
   2. Tobacco - Тамеки
3. Alzheimer's disease - Альцгеймер оорусу
4. Cancer - Залалдуу шишик
5. COPD - Өпкөнүн өнөкөт бүтөлмө дарты
6. Common cold - Суук тийүү
7. Dentistry - Стоматология
8. Disability - Майыптык
   1. Blindness - Сокурлук
   2. Deafness - Дүлөйлүк
9. Mental disorder - Психикалык оору
10. Disease - Оору
11. Epilepsy - Талма
12. Pharmaceutical drug - Дары-дармек каражаты
    1. Antibiotic - Антибиотик
13. Health - Ден соолук
14. Gastroenteritis - Гастроэнтерит
15. Headache - Баш оору
16. Heart attack - Миокарддын инфаркты
17. Immune system - Иммундук система
18. Malaria - Безгек
19. Malnutrition - Начар тамактануу
20. Menstruation - Этек кир
21. Obesity - Семирүү
22. Pandemic - Пандемия
23. Pneumonia - Пневмония
24. Poliomyelitis - Полиомиелит
25. Sexually transmitted disease - Жыныстык катнаш аркылуу жугуучу оору
    1. AIDS - СПИД
26. Stroke - Инсульт
27. Tuberculosis - Кургак учук
28. Diabetes mellitus - Кант диабети
29. Vaccine - Вакцина
30. Virus - Вирус
    1. Influenza - Грипп
    2. Smallpox - Чечек

Organisms - Организмдер

1. Organism - Организм
2. Animal - Жаныбар
   1. Nematode - Жумуру курт
   2. Mollusca - Моллюск
   3. Arthropod - Муунак буттуу
      1. Insect - Курт-кумурска
         1. Ant - Кумурска
         2. Bee - Аары
         3. Mosquito - Чиркей
      2. Spider - Жөргөмүш
   4. Chordate - Хордалуу
      1. Amphibian - Жерде-сууда жашоочу
      2. Bird - Куш
         1. Chicken - Тоок
         2. Pigeons and doves - Көгүчкөн
      3. Fish - Балык
         1. Shark - Акула
      4. Mammal - Сүт эмүүчү
         1. Camel - Төө
         2. Cat - Мышык
         3. Cattle - Уй
         4. Dog - Ит
         5. Horse - Жылкы
         6. Sheep - Кой
         7. Rodent - Кемирүүчү
         8. Domestic pig - Чочко
         9. Primate - Примат
            1. Human - Адам
         10. Marine mammal - Деңиз сүт эмүүчүсү
             1. Whales, dolphins and porpoises - Кит сымалдар
      5. Reptile - Сойлоочу
         1. Dinosaur - Динозавр
         2. Snake - Жылан
3. Archaea - Архея
4. Bacteria - Бактерия
5. Fungus - Козу карындар
6. Plant - Өсүмдүк
   1. Flower - Гүл
   2. Tree - Дарак
7. Protist - Протист

Chemistry - Химия

1. Chemistry - Химия
2. Inorganic chemistry - Органикалык эмес химия
3. Biochemistry - Биохимия
4. Chemical compound - Химиялык бирикме
   1. Acid - Кислота
   2. Base (chemistry) - Негиз (химия)
   3. Salt - Туз
5. Chemical element - Химиялык элемент
   1. Periodic table - Элементтер мезгилдик системасы
   2. Aluminium - Алюминий
   3. Carbon - Көмүртек
   4. Copper - Жез
   5. Gold - Алтын
   6. Hydrogen - Суутек
   7. Iron - Темир
   8. Nitrogen - Азот
   9. Oxygen - Кычкылтек
   10. Silver - Күмүш
   11. Tin - Калай
6. Organic chemistry - Органикалык химия
   1. Alcohol - Спирт
   2. Carbohydrate - Көмүрсуу
   3. Hormone - Гормон
   4. Lipid - Липид
7. Molecule - Молекула
8. Analytical chemistry - Аналитикалык химия
9. Physical chemistry - Физикалык химия

Earth science - Жер илими

1. Avalanche - Кар көчкү
2. Climate - Климат
   1. El Niño-Southern Oscillation - Эль-Ниньо-Түштүк осцилляция
   2. Global warming - Глобалдык жылуулук
3. Earthquake - Жер титирөө
4. Geology - Геология
   1. Mineral - Минерал
      1. Diamond - Алмаз
   2. Plate tectonics - Плиталар тектоникасы
   3. Rock - Тоо тектер
5. Natural disaster - Табият кырсыктары
   1. Flood - Суу каптоо
   2. Tsunami - Цунами
6. Volcano - Жанар тоо
7. Weather - Аба ырайы
   1. Cloud - Булут
   2. Rain - Жамгыр
   3. Snow - Кар
   4. Tornado - Куюн
   5. Tropical cyclone - Тропик циклону
   6. Wind - Шамал

Physics - Физика

1. Physics - Физика
2. Acceleration - Ылдамдануу
3. Atom - Атом
4. Energy - Энергия
   1. Conservation of energy - Энергиянын сакталуу закону
5. Electromagnetic radiation - Электр-магниттик нурлануу
   1. Infrared - Инфракызыл нурлануу
   2. Ultraviolet - Ультракызгылт көк нурлануу
   3. Light - Жарык
      1. Color - Түс
6. Classical mechanics - Классикалык механика
7. Force - Күч
   1. Electromagnetism - Электр-магнетизм
      1. Magnetic field - Магнит талаасы
   2. Gravitation - Тартылуу
   3. Strong interaction - Күчтүү өз ара аракеттенишүү
   4. Weak interaction - Начар өз ара аракеттенишүү
8. Magnet - Магнит
9. Mass - Масса
10. Metal - Металл
    1. Steel - Болот
11. Nuclear fission - Атом ядросунун бөлүнүшү
12. State of matter - Агрегаттык абал
    1. Gas - Газ
    2. Liquid - Суюктук
    3. Plasma - Плазма
    4. Solid - Катуу зат
13. Quantum mechanics - Кванттык механика
14. Radioactive decay - Радиоактивдүүлүк
15. General relativity - Салыштырмалуулуктун жалпы теориясы
16. Special relativity - Атайын салыштырмалуулук теориясы
17. Semiconductor - Жарым өткөргүч
18. Sound - Үн
19. Velocity - Ылдамдык
    1. Speed of light - Жарык ылдамдыгы
20. Temperature - Температура
21. Time - Убакыт
22. Thermodynamics - Термодинамика
23. Vacuum - Вакуум

Measurement and units - Өлчөө жана бирдиктер

1. Measurement - Өлчөө
2. Kilogram - Килограмм
3. Litre - Литр
4. Metre - Метр
5. International System of Units - Эл аралык бирдиктер системасы
6. Second - Секунда

Timekeeping - Убакыт

1. Calendar - Календарь
   1. Gregorian calendar - Григориан календары
2. Clock - Саат
3. Day - Сутка
4. Time zone - Убакыт алкагы
5. Year - Жыл

Foodstuffs - Тамак-аш азыктары

1. Food - Тамак
2. Bread - Нан
3. Cereal - Дан эгиндери
   1. Barley - Арпа
   2. Maize - Жүгөрү
   3. Oat - Сулу
   4. Rice - Күрүч
   5. Rye - Кара буудай
   6. Sorghum - Сорго
   7. Wheat - Буудай
4. Cheese - Сыр
5. Chocolate - Шоколад
6. Honey - Бал
7. Fruit - Мөмө
   1. Apple - Алма
   2. Banana - Банан
   3. Grape - Жүзүм
   4. Soybean - Соя
   5. Lemon - Лимон
   6. Nut (fruit) - Жаңгакча
8. Meat - Эт
9. Sugar - Кант
10. Vegetable - Жашылча
    1. Potato - Картөшкө

Beverages - Суусундуктар жана ичкиликтер

1. Beer - Сыра
2. Coffee - Кофе
3. Juice - Шире
4. Milk - Сүт
5. Tea - Чай
6. Water - Суу
7. Wine - Шарап

Mathematics - Математика

1. Mathematics - Математика
2. Arithmetic - Арифметика
   1. Logarithm - Логарифм
   2. Number - Сан
   3. Number theory - Сандар теориясы
3. Algebra - Алгебра
   1. Complex number - Комплекстүү сан
   2. Equation - Теңдеме
   3. Linear algebra - Сызыктуу алгебра
4. Geometry - Геометрия
   1. Angle - Бурч
   2. Area - Аянт
   3. Coordinate system - Координаталар системасы
   4. Pi - Пи
   5. Pythagorean theorem - Пифагор теоремасы
   6. Symmetry - Симметрия
   7. Trigonometry - Тригонометрия
5. Mathematical analysis - Математикалык анализ
   1. Differential equation - Дифференциал теңдеме
   2. Numerical analysis - Эсептөө методдору
6. Probability and statistics - Ыктымалдуулук жана статистика
   1. Statistics - Статистика
7. Logic and foundations - Логика жана пайдубалдар
   1. Function (mathematics) - Функция (математика)
   2. Infinity - Чексиздик
   3. Mathematical proof - Математикалык далилдөө
   4. Set theory - Көптүктөр теориясы

Technology - Технология

1. Technology - Технология
2. Biotechnology - Биотехнология
3. Clothing - Кийим
   1. Cotton - Пахта
4. Engineering - Инженердик иш
   1. Machine - Машина
   2. Robot - Робот
   3. Screw - Буроо
   4. Wheel - Дөңгөлөк
5. Agriculture - Айыл чарба
   1. Irrigation - Сугат
   2. Plough - Буурсун
6. Metallurgy - Металлургия
7. Nanotechnology - Нанотехнология

Communication - Коммуникация

1. Communication - Коммуникация
2. Book - Китеп
3. Information - Маалымат
   1. Encyclopedia - Энциклопедия
4. Journalism - Журналистика
   1. Newspaper - Гезит
   2. Mass media - Массалык маалымат каражаттары
5. Printing - Басуу
6. Telephone - Телефон

Electronics - Электроника

1. Electronics - Электроника
   1. Electric current - Электр тогу
   2. Frequency - Жыштык
2. Components - Компоненттер
   1. Capacitor - Конденсатор
   2. Inductor - Индуктор
   3. Transistor - Транзистор
   4. Diode - Диод
   5. Resistor - Резистор
   6. Transformer - Трансформатор

Computers and Internet - Компьютерлер жана Интернет

1. Computer - Компьютер
   1. Hard disk drive - Катуу диск
   2. Central processing unit - Борбордук процессор
2. Artificial intelligence - Жасалма интеллект
3. Information technology - Маалымат технологиясы
   1. Algorithm - Алгоритм
4. Internet - Интернет
   1. Email - Электрондук почта
   2. World Wide Web - Бүткүл дүйнөлүк желе
5. Operating system - Операциялык система
6. Programming language - Программалоо тили
7. Software - Программалык жабдык

Energy and fuels - Энергетика жана отун

1. Renewable energy - Калыбына келүүчү энергия
2. Electricity - Электр
   1. Nuclear power - Ядролук энергетика
3. Fossil fuel - Казып алынуучу отун
4. Internal combustion engine - Ичинен күймө кыймылдаткыч
5. Steam engine - Буу машинасы
6. Fire - От

Materials - Материалдар

1. Glass - Айнек
2. Paper - Кагаз
3. Plastic - Пластмасса
4. Wood - Жыгач

Transportation - Транспорт

1. Transport - Транспорт
2. Aircraft - Аба кемеси
3. Automobile - Автомобиль
4. Bicycle - Велосипед
5. Submarine - Суу астындагы кеме
6. Ship - Кеме
7. Train - Поезд

Weapons - Куралдар

1. Weapon - Курал
   1. Sword - Кылыч
   2. Firearm - Атылма курал
      1. Machine gun - Пулемёт
   3. Nuclear weapon - Ядролук курал
2. Tank - Танк
3. Explosive material - Жарылуучу зат
   1. Gunpowder - Кара дары

Arts and recreation - Искусство жана эс алуу

1. Culture - Маданият
2. Art - Искусство
   1. Comics - Комикс
   2. Painting - Живопись
   3. Photography - Фотография
   4. Sculpture - Скульптура
   5. Pottery - Карапачылык
3. Dance - Бий
4. Fashion - Мода
5. Theatre - Театр
6. Calligraphy - Каллиграфия

Architecture and civil engineering - Архитектура жана жарандык курулуш

1. Architecture - Архитектура
2. Arch - Арка
3. Bridge - Көпүрө
4. Canal - Канал
5. Dam - Плотина
6. Dome - Купол
7. House - Турак жай
8. Specific structures - Конкреттүү имараттар
   1. Angkor Wat - Ангкор-Ват
   2. Colosseum - Колизей
   3. Great Wall of China - Улуу Кытай дубалы
   4. Eiffel Tower - Эйфель мунарасы
   5. Empire State Building - Эмпайр-стейт-билдинг
   6. Hagia Sophia - Ыйык София собору
   7. Parthenon - Парфенон
   8. Giza pyramid complex - Гиза пирамидалары
   9. St. Peter's Basilica - Ыйык Пётр собору
   10. Statue of Liberty - Эркиндик статуясы
   11. Taj Mahal - Таж-Махал
   12. Three Gorges Dam - Үч капчыгай дамбасы
9. Pyramid - Пирамида
10. Tower - Мунара

Film, radio and television - Кино, радио жана телекөрсөтүү

1. Film - Фильм
   1. Animation - Анимация
2. Radio - Радио байланыш
3. Television - Телекөрсөтүү

Music - Музыка

1. Music - Музыка
2. Song - Ыр
3. Specific music genres - Конкреттүү музыкалык жанрлар
   1. Blues - Блюз
   2. Classical music - Классикалык музыка
      1. Opera - Опера
      2. Symphony - Симфония
   3. Electronic music - Электрондук музыка
   4. Flamenco - Фламенко
   5. Hip hop - Хип-хоп
   6. Jazz - Жаз (музыка)
   7. Reggae - Регги
   8. Rock music - Рок-музыка
   9. Samba - Самба
4. Specific musical instruments - Конкреттүү музыкалык аспаптар
   1. Drum - Барабан
   2. Flute - Флейта
   3. Guitar - Гитара
   4. Piano - Фортепиано
   5. Trumpet - Труба
   6. Violin - Скрипка

Recreation - Көңүл ачуу

1. Game - Оюн
   1. Backgammon - Нарда
   2. Chess - Шахмат
   3. Go (game) - Го
   4. Video game - Видео оюн
2. Gambling - Кумар оюну
3. Martial arts - Согуш өнөрлөрү
   1. Karate - Карате
   2. Judo - Дзюдо
4. Olympic Games - Олимпиада оюндары
5. Sport - Спорт
   1. Athletics - Жеңил атлетика
   2. Baseball - Бейсбол
   3. Basketball - Баскетбол
   4. Cricket - Крикет
   5. Association football - Футбол
   6. Golf - Гольф
   7. Rugby - Регби
   8. Tennis - Теннис
6. Toy - Оюнчук

History and geography - Тарых жана география

History - Тарых

1. History - Тарых

Prehistory and ancient world - Тарыхка чейинки жана байыркы дүйнө

1. Prehistory - Алгачкы коом
2. Stone Age - Таш доору
3. Bronze Age - Коло доору
4. Iron Age - Темир доору
5. Mesopotamia - Месопотамия
6. Sumer - Шумер
7. Ancient Egypt - Байыркы Египет
8. Ancient Greece - Байыркы Греция
9. Roman Empire - Рим империясы
10. Han Dynasty - Хань династиясы
11. Gupta Empire - Гупталар мамлекети

Middle Ages and Early Modern - Орто кылымдар жана алгачкы заманбап

1. Abbasid Caliphate - Аббасиддер халифаты
2. Age of Enlightenment - Агартуу доору
3. Aztec - Ацтектер
4. Byzantine Empire - Византия империясы
5. Crusades - Кресттүүлөр жортуулдары
6. Holy Roman Empire - Ыйык Рим империясы
7. Inca - Инк падышачылыгы
8. Mali Empire - Мали империясы
9. Maya civilization - Майя цивилизациясы
10. Middle Ages - Орто кылымдар
11. Mongol Empire - Монгол империясы
12. Ming Dynasty - Мин династиясы
13. Ottoman Empire - Осмон империясы
14. Protestant Reformation - Реформация
15. Renaissance - Кайра жаралуу
16. Tang Dynasty - Тан династиясы
17. Vikings - Викингдер

Modern - Заманбап

1. Arab-Israeli conflict - Араб-Израиль чыр-чатагы
2. American Civil War - АКШдагы граждандык согушу
3. Apartheid - Апартеид
4. British Empire - Британ империясы
5. Cold War - Кансыз согуш
6. Cultural Revolution - Кытайдагы маданий революция
7. French Revolution - Улуу француз революциясы
8. Great Depression - Улуу депрессия
9. The Holocaust - Холокост
10. Industrial Revolution - Өнөр жай төңкөрүшү
11. Nazi Germany - Үчүнчү рейх
12. Meiji Restoration - Мэйдзи Реставрациясы
13. Russian Revolution - Россия революциясы
14. Qing Dynasty - Цин династиясы
15. Vietnam War - Вьетнам согушу
16. World War I - Биринчи дүйнөлүк согуш
17. World War II - Экинчи дүйнөлүк согуш

Geography - География

1. Geography - География
2. City - Шаар
3. Continent - Континент
4. Forest - Токой
5. Mountain - Тоо
6. Desert - Чөл
7. North Pole - Түндүк уюл
8. Ocean - Океан
9. River - Дарыя
10. Sea - Деңиз
11. South Pole - Түштүк уюл

Continents and major regions - Континенттер жана негизги региондор

1. Africa - Африка
2. Antarctica - Антарктида
3. Asia - Азия
4. Europe - Европа
5. Middle East - Ортоңку Чыгыш
6. North America - Түндүк Америка
7. Oceania - Океания
8. South America - Түштүк Америка

Countries - Өлкөлөр

1. Afghanistan - Ооганстан
2. Algeria - Алжир
3. Argentina - Аргентина
4. Australia - Австралия
5. Austria - Австрия
6. Bangladesh - Бангладеш
7. Brazil - Бразилия
8. Canada - Канада
9. China - Кытай
10. Democratic Republic of the Congo - Конго Демократиялык Республикасы
11. Cuba - Куба
12. Egypt - Египет
13. Ethiopia - Эфиопия
14. France - Франция
15. Germany - Германия
16. India - Индия
17. Indonesia - Индонезия
18. Iran - Иран
19. Iraq - Ирак
20. Israel - Израиль
21. Italy - Италия
22. Japan - Япония
23. Mexico - Мексика
24. Netherlands - Нидерланд
25. New Zealand - Жаңы Зеландия
26. Nigeria - Нигерия
27. Pakistan - Пакистан
28. Poland - Польша
29. Portugal - Португалия
30. Russia - Россия
31. Saudi Arabia - Сауд Арабиясы
32. Singapore - Сингапур
33. South Africa - Түштүк-Африка Республикасы
34. South Korea - Түштүк Корея
35. Spain - Испания
36. Sudan - Судан
37. Switzerland - Швейцария
38. Tanzania - Танзания
39. Thailand - Тайланд
40. Turkey - Түркия
41. Ukraine - Украина
42. United Kingdom - Улуу Британия
43. United States - Америка Кошмо Штаттары
44. Vatican City - Ватикан
45. Venezuela - Венесуэла
46. Vietnam - Вьетнам

Cities - Шаарлар

1. Amsterdam - Амстердам
2. Athens - Афины
3. Baghdad - Багдад
4. Bangkok - Бангкок
5. Beijing - Пекин
6. Berlin - Берлин
7. Bogotá - Богота
8. Brussels - Брюссель борбордук региону
9. Buenos Aires - Буэнос-Айрес
10. Cairo - Каир
11. Cape Town - Кейптаун
12. Damascus - Дамаск
13. Delhi - Дели
14. Dhaka - Дакка
15. Dubai - Дубай
16. Hong Kong - Гонконг
17. Istanbul - Стамбул
18. Jakarta - Жакарта
19. Jerusalem - Иерусалим
20. Karachi - Карачи
21. Kinshasa - Киншаса
22. Kolkata - Калькутта
23. Lagos - Лагос
24. London - Лондон
25. Los Angeles - Лос-Анжелес
26. Madrid - Мадрид
27. Mecca - Меке
28. Mexico City - Мехико
29. Moscow - Москва
30. Mumbai - Мумбаи
31. Nairobi - Найроби
32. New York City - Нью-Йорк
33. Paris - Париж
34. Rio de Janeiro - Рио-де-Жанейро
35. Rome - Рим
36. Saint Petersburg - Санкт-Петербург
37. São Paulo - Сан-Паулу
38. Seoul - Сеул
39. Shanghai - Шанхай
40. Sydney - Сидней
41. Tehran - Тегеран
42. Tokyo - Токио
43. Vienna - Вена
44. Washington, D.C. - Вашингтон

Bodies of water - Суулар

1. Amazon River - Амазонка
2. Arctic Ocean - Түндүк Муз океаны
3. Atlantic Ocean - Атлантика океаны
4. Baltic Sea - Балтика деңизи
5. Black Sea - Кара деңиз
6. Caribbean Sea - Кариб деңизи
7. Caspian Sea - Каспий деңизи
8. Congo River - Конго дарыясы
9. Danube - Дунай
10. Ganges - Ганг
11. Great Barrier Reef - Чоң Тоскоол рифи
12. Great Lakes - Улуу көлдөр
13. Indian Ocean - Инди океаны
14. Indus River - Инд
15. Lake Baikal - Байкал көлү
16. Lake Tanganyika - Танганьика
17. Lake Victoria - Виктория көлү
18. Mediterranean Sea - Жер ортолук деңиз
19. Mississippi River - Миссисипи дарыясы
20. Niger River - Нигер дарыясы
21. Nile - Нил
22. North Sea - Түндүк деңиз
23. Pacific Ocean - Тынч океан
24. Panama Canal - Панама каналы
25. Rhine - Рейн
26. Suez Canal - Суэц каналы
27. Southern Ocean - Түштүк океан
28. Volga River - Волга дарыясы
29. Yangtze River - Янцзы
30. Yellow River - Хуанхэ

Mountains and deserts - Тоолор жана чөлдөр

1. Alps - Альпы
2. Andes - Анды
3. Himalayas - Гималай
   1. Mount Everest - Жомолунгма
4. Mount Kilimanjaro - Килиманжаро
5. Rocky Mountains - Аскалуу тоолор
6. Sahara - Сахара