Курск облысындағы шайқастар (2024)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Курск облысындағы шайқастар (2024)
Негізгі қақтығыс: Ресейдің Украинаға басып кіруі
Дата

6 тамыз 2024 – қазір
(3 апта мен 4 күн)

Орын

Курск облысы және Белгород облысы,[1] Ресей

Статусы

жалғасуда

Қарсыластар

 Украина

 Ресей

Қолбасшылары

Украина Олександр Сирський[2]
Украина Володимир Артюх[3]
Украина Дмитро Холод[4]
Украина Едуард Москальов[2]

Ресей Андрей Белоусов[5]
Ресей Юнус-Бек Евкуров[5]
Ресей Алексей Смирнов
Алексей Дюмин[6]
Александр Бортников[7]
Апти Алаудинов[8]

Тараптар күші

Ресей мәліметінше:
300 сарбаз (6 тамыз 2024)
11 танк
20 ҚҚСМ[9]
1,000 сарбаз (7 тамыз 2024)[10][11]
Батыс шамалап бағалауы:
10,000–15,000 сарбаз бен 600 құрышпен қапталған машина (14 тамыз 2024)[12][13]
15,000–30,000 сарбаз[14]

Украина мәліметінше:
30,000 сарбаз (27 тамыз 2024)[15]
60,000 сарбаз (3 қыркүйек 2024)[16]

Шығындар

64 түрлі жабдық бөлігі, соның ішінде 4 танк[17]

Ресей мәліметінше:
6,600 қаза тапқандар[24]
100 берілгендер[25][4]
870 түрлі жабдық түрі[24]
102 құрышпен қапталған машина[26][25] (танк, ЖӘЖМ, бронетранспортерлар)[27]
2 M142 HIMARS жүйесі[18][14]
26 ҰҰА[28]

40 түрлі жабдық бөлігі, соның ішінде 11 танк[29]

115–247 адам тұтқын болды[32][33]
Украина мәліметінше:
6,000 қайтыс болды, не жарақаттанды[34]
600 сарбаз кепілге алынды[35]
1 Ми-28 тікұшағы[36]
1 Су-34 ұшағы
1 Т-90М танк ұсталды[37]
4 Т-80 танкі ұсталды
2 Т-72 танкі ұсталды[38]

Жалпы шығындар
31 бейбіт адам қаза тапты[39]
143 бейбіт адам жарақаттанды[39]
144,000 бейбіт адам эвакуацияланды[40] (Курск облысында 133,000 және Белгород облысында 11,000 )[40][41]
Бұл үлгіні: көру • талқылау • өңдеу

2024 жылғы 6 тамызда, Орыс-украин соғысы барысында Украина қарулы күштері (ЗСУ) Ресейдің Курск облысына басып кірді де, содан бері Ресей Қарулы күштері мен Шекара қызметімен шайқасуда.[42][43][44] Ресей мәліметінше, шекарадан түрлі танк пен құрышпен қапталған машина мінген кем дегенде 1,000 сарбаз өтті.[45] Соғыс зерттеу институты мәліметінше, украин күштері екі-ақ күн ішінде Курск облысының 10 километр жеріне кірді де, Суджа ауданының бірнеше елді мекендерін басып алған.[46] Облыста төтенше жағдай жарияланды да,[45] ресейлік резервтегі әскерилер бірден оқиға орнына жіберілді.[46] 10 тамызға қараған түні ресейлік билік Курск, Белгород және Брянск облыстарында «терроризмге қарсы операция» режімін жариялады.[47][48] Украина 2024 жылғы 15 тамызда өз бақылауындағы аумақтарда әскери әкімшілік құрды.

Ресейдің Украинаға басып кіруінің 2022 жылы басталғалы Украинаны қолдайтын күштердің Ресейге бірнеше кішігірім басып кіруі орын алған еді.[49] Украина бұл жер үсті шабуылдарын қолдады, бірақ оған деген ұпайластығын жоққа шығарды.[46] Курск облысына шабуыл Ресейдің де, Украинаның да одақтастарын таңдандырды.[46] Ол 2022 жылғы басып кіруден бергі ең ірі шекараға шабуыл болды да,[50] украин күштерінің Ресей жеріне жасаған тұңғыш шабуылы болды.

Алғышарттары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресейдің 2022 жылғы 24 ақпанда бастаған Украинаға басып кіруінің нәтижесінде материктік Ресейде де бірнеше шабуылдар орын алған еді. Негізгі нысана әскери, қару-жарақ өнеркәсібі және мұнай өнеркәсібі болды. Шабуылдардың көпшілігі ұшқышсыз соққылар, бомбалар мен теміржол диверсиялары болды. Украинаның арнайы қызметтері бұл шабуылдардың кейбірін жасағанын мойындаса, басқаларын Ресейдегі соғысқа қарсы белсенділер жүзеге асырды деді. Сондай-ақ Украинадан, негізінен, Белгород, Курск және Брянск облыстарында шекарадан атқылау, зымырандық соққылар мен жерүсті рейдтері болды. Бірнеше рет украиншыл күштер Украинадан Ресейге басып кіріп, шекарадағы ауылдарды басып алып, ресейлік әскерилермен соғысқан. Украина бұл жердегі шабуылдарды қолдағанымен, өзінің тікелей араласуын жоққа шығарды.

Ресей әскери қолбасшысы Валерий Герасимовтың Украина әскерлері Ресей мен Украина шекарасына жақын жерде жиналып жатыр деген барлау қызметінің ескертулерін елемегені хабарланды.[51]

Барысы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Украин басып кіруі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

6 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Курск облысындағы қираған ғимарат

2024 жылғы 6 тамызда Ресей Украинаның шекарадағы Курск облысына басып кіруіне қарсы тұру үшін әуе және артиллериялық күштерін орналастырды. Танктері мен құрышпен қапталған машиналарымен жабдықталған украиналық жауынгерлер Ресей аумағына өтіп кетті. Ресей Қорғаныс министрлігі жауап ретінде аймаққа әскерлер мен авиация бөлімшелерін жіберді. Ресейдің мәліметінше, шабуылға 300-ге жуық украин әскері, 11 танк және 20-дан астам бронетранспортер тартылған[9] және ол екі бағытта жүрді: Сумының шығыс-солтүстік-шығысындағы Суджа бағытындағы Олешняға және Сумыдан солтүстік-солтүстік-шығыс жердегі, Николаево-Дарьиноға бағытталды.[52] Аймаққа шешен Ахмадшыларының жіберілгені де хабарланды.[52]

Шабуыл MSK сағат 08:00-де басталды. Telegram-да сағат 18:20 шамасында ресейлік күштердің украиналықтарды шекарадан кері ығыстырып, артиллерия, әуе соққылары және ұшқышсыз ұшақтар арқылы айтарлықтай шығынға ұшыратқаны туралы мәлімдемесін кейінірек олар шайқас әлі жүріп жатқанын білдіретіндей өңдеді. Мәскеу украин танктерінің әуеден нысанаға алынғанын көрсететін бейнероликтерді жариялады. Әлеуметтік желідегі бейнежазбаларда ресейлік әскери ұшақтардың шабуылға тойтарыс беру үшін Курск облысының үстінде төмен биіктікте жұмыс істегені айтылған. Курск облысы губернаторының міндетін атқарушы Алексей Смирнов оқиға кезінде үш адамның қаза тапқанын хабарлады: бір әйел мен ұшқышсыз ұшақтардың жеке шабуылынан екі адам.[53] Ресейлік әскер блогерлері (милблогерлер) де рейдтерді БАҚ үшін ғана жасалған деді де, «сәтсіз» деп сипаттады.[52]

Ресейлік милблогерлер шабуылды Орыс еріктілер корпусы (РДК) жасап жатыр деп мәлімдеді, ал Украинаның жаңа даусы (укр.)қаз. баспасы Украинаның Бас әскери барлауындағы дереккөзге сілтеме жасап, РДК әскерінің оқиға орнында болғанын жоққа шығарды.[52] РДК одақтасы болған және сол жылы сонымен бірге рейдке қатысқан Ресей бостандығы легионы өзінің бұл оқиғаға қатыспаған, не қатысқаны жайлы сұраққа жауап бермей қойды.[52]

7 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

7 тамызда Ресей күштері Украина әскерін Курск облысынан кері ығыстыру әрекетін жалғастырды. Милблогер украиналық күштер 11 елді мекенді басып алып, облыстың 14 шақырым тереңдігіне ілгерілегенін айтты.[54] Президент Владимир Путин мемлекеттік органдарға «тұрғындарға қажетті көмек көрсетсін» деп бұйырды да, олардың жұмысын қадағалау үшін премьер-министрдің орынбасары Денис Мантуровты жіберді.[55] Облыс губернаторының міндетін атқарушы Алексей Смирнов облыс бойынша төтенше жағдай жариялады да,[56][57][58] Ресей Сыртқы істер министрлігінің өкілі Мария Захарова «Киев қылмыскер режиміне» қарсы шығып, «[Ресейге басып кіруі] арқылы украиналық неонацистердің жазасыз қалуы одан әрі нығайды» деді.[59] Путин кейін Ресей қорғаныс органдарының өкілдері болған Александр Бортников, Сергей Шойгу, Андрей Белоусов пен Валерий Герасимовтармен кездесті.[60]

Геолокацияланған бейнелер украин күштерінің кем дегенде екі ресейлік қорғаныс шебі мен бекінісін басып өтіп, Ресей шекарасына дейін кемінде 10 шақырым алға жылжығанын растады. Ресейлік дереккөздердің хабарлауынша, украин күштері 38К-030 Суджа-Коренево тас жолы бойымен алға жылжуға тырысып жатыр, ал Кремльге қатысы бар танымал бір блогер 7 тамызда жергілікті уақыт бойынша сағат 18:00-де украин күштері тас жолдың бойымен солтүстік-батысқа да, оңтүстік-шығысқа да алға жылжыды және енді Коренево мен Суджаның шетінде соғысып жатты деп мәлімдеді. Сонымен қатар, геолокацияланған кадрларда төрт украиндық қызметкердің кем дегенде 40 ресейлікті тұтқынға алғаны, сондай-ақ Суджа қаласының шегінде соғысып жатқаны, украиналық күштердің жанармай құю бекеті мен кіру бекетін басып алғаны көрсетілген. Алдыңғы күні 35 ресейлік әскери шабуылға қол жеткізе алмай қалды да, украин күштеріне тұтқын болды делінді. Ал «Алекс» деген украиналық лейтенант екі күн ішінде «Курск халық республикасында»[a] 300 ресейлік сарбазды «белгісіз қарулы құрылымдардың контингенті жүргізген» деп тұтқындағанын мәлімдеді. Ол өз бөлімшесіне тапсырылады деп үміттенетінін айтты.[61][62]

Украиналық депутат Олексій Гончаренко украин күштері Уренгой—Помары—Ужгород (укр.)қаз. құбырын Еуропаның қалған бөлігіне жеткізетін Суджа газ торабын басып алғанын хабарлады. Оған қоса, шекарадан 24 км жерде орналасқан ауыл Ивницадағы (орыс.)қаз. шайқастар туралы хабарлар да жария болған.[63]

8 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ресей президенті Владимир Путиннің Курск облысы губернаторының міндетін атқарушы Алексей Смирновпен сөйлесуі, 8 тамыз 2024

РИА Новости агенттігінің хабарлауынша, шайқастың үшінші күнінде[64][65] Украина қарулы күштерінің шабуылдары нәтижесінде облыстағы төрт адам қаза тапқан.[66] Ресейлік милблогер Юрий Подоляка «біз, негізінен, Суджадан айырылдық» деді де, украин күштерінің Льговқа қарай ығысып жатқанын айтты.[67]

Украина күштері Суджаның батыс бөлігін және оның айналасындағы жолдарды өз бақылауына алды; қалада қақтығыстар жалғасты.[68]

Курск облысы губернаторының міндетін атқарушы Смирнов сөзінше, түнде және таңертең алты украиналық ұшқышсыз ұшақ пен бес зымыран атып түсірілді.[69]

Хабарламаларда шайқас аймағы 430 шаршы шақырымға дейін кеңейіп, украин әскерлерінің Мирный (орыс.)қаз. елді мекеніне кіргені және Казачья Локня (орыс.)қаз., Богдановка (орыс.)қаз., 1-Княжий (орыс.)қаз. және 2-Княжий (орыс.)қаз. елді мекендерін басып алғаны хабарланды. Снагость ауылындағы қақтығыстар туралы да хабар болды.[70] Украин әскерлері Украина шекарасынан 35 шақырым жердегі аймақтарда жүргені де белгілі болды.[71]

9 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Хабарламаларда украин әскерлерінің шамамен 100[72]–200 шаршы шақырым аумақты, орташа есеппен шамамен 10 шақырым тереңдікте басып алғаны айтылған.[73] Тәуелсіз және жеке талдауына сүйене отырып, CNN Ресей кем дегенде 250 шаршы шақырым жерден айырылған деді.[74]

Глушково ауданы мен Курск қаласын байланыстыратын және Рыльск және Льгов аудандары арқылы өтетін бағыт бойынша қозғалып келе жатқан Ресей әскерлерінің колоннасы Октябрьское ауылында HIMARS соққысынан жойылды деп хабарланды. Оқиғадан кейінгі бейнежазбаларда өртеніп кеткен 15 әскери жүк көлігі мен солардың ішінде болған бірнеше мәйіт көрінді.[26] Украиналық NEXTA сарапшы тобының айтуынша, «бұл жүк көліктерінің әрқайсысы толық жабдықталған 35 сарбазды тасымалдай алады. Бейнежазбада қираған 14 көлік көрсетілген және содан біздің тарапымыздан Ресей армиясы бір түнде 200-ден 490-ға дейін сарбазынан айырылған көрінеді... Бұл толық ауқымды соғыс басталғалы Ресей армиясы үшін бірден болған ең ірі шығынның бірі болса керек».[75][76][77][78] Ресейлік Telegram арнасы: «Бағананың сыртқы түріне қарағанда, шамамен жартысы қаза тапты. Бұл бүкіл соғыстағы ең қанды және ең жаппай ереуілдердің бірі көрінеді» деп жазды.[79]

Соңғы шабуылдан бері Белгород пен Курскіде тұрған шешен Ахмат бөлімшелерінің командирі Апти Алаудинов ресейлік БАҚ-қа ол және оның күштері украин әскерлері позицияларынан өтіп бара жатқанда олармен соғыспағанын, орнына Ресейдің қосымша күштері келгенше шегінуді жөн көргенін хабарлады. Кейбір ресейлік милблогерлер олар шайқастан мүлдем қашып та кетті деп мәлімдеді.[80][81][8] Оған қоса, Алаудинов — украиндардың шекара маңындағы елді мекендерді жаулап алғанын мойындаған жалғыз ресейлік шенеуніктердің бірі және тұңғышы.[8]

Ресейдің әуе шабуылын күткен украиналық Сумы облысынан 20 мың адамға эвакуациялау туралы бұйрық берілді. Ресей-Украина шекарасы маңында орналастырылған[82] Ресей күштерінің көбі Суджа үшін шайқас жүріп жатқан Курск облысындағы майдан шебіне қарай жақындауын жалғастырды.[83][84][82] Ресейлік милблогерлер Ресей әскерінің Сумы облысындағы Лукашовка (укр.)қаз. ауылын жаулағанын және Украина әскерінің Ресей жерінде жаңа бағытқа қарай басып кіруін хабарлады.[82]

Ресей Қорғаныс министрлігі 152 мм өздігінен жүретін «Мста-С» артиллериялық қондырғылары мен жауынгерлік қолдау машиналары бар әскери колоннаның Белгород облысынан Суджа ауданына қозғалысы туралы хабарлама жариялады.[85] Жауынгерлік белгілер Ресей қолбасшылығының шайқаста шыңдалған әскерлерді Курск облысына ауыстырып жатқанын көрсетті.[86]

Курчатов қалалық әкімшілігінің басшысы Игорь Корпунков Курск АЭС-нан 30 км жерде бір шайқас жүргенін хабарлады.[87][88] Билік атом стансасына баратын барлық жолдарды жауып тастады, алаңдағы құрылысшыларды аумақтан шығарды да, стансадағы жабдықтарды тоқтан ажыратты. Росатом аумақтағы қызметкерлер санының уақытша қысқарғанын хабарлады. Сағат 15:00 шамасында Курчатов қаласында жарылыс даусы естілді. Ресейлік радиациялық, химиялық және биологиялық қауіптен қорғаныс әскерлері (орыс.)қаз. де зауытты қорғауға жіберілді.[89]

Курск облысы губернаторының міндетін атқарушы Алексей Смирнов Украина қарулы күштерінің трансформаторлық қосалқы стансаға шабуылы салдарынан аудандардың бірінде өрт шыққанын хабарлады. ҰҰА шабуылы нәтижесінде Курчатов қаласы, сондай-ақ Курчатов, Октябрьский, Большое Солдатское, Обоянь және Белая аудандарының бір бөлігі электр қуатынсыз қалды.[90]

Украинаның «Оңтүстік» ерікті армиясының баспасөз хатшысы Сергій Братчуктың айтуынша, Украина қарулы күштері Суджадағы оқ-дәрі қоймаларын басып алған.[91][92]

9 тамызға қарай ресейлік күштер Снагость ауылын қайтарып алды да, солтүстікте Украина әскерін Милютино (орыс.)қаз. мен Генераловкадағы (орыс.)қаз. позицияларынан солтүстіктегі Малая Локня ауылына қарай кері ығыстырды. Курск облысындағы украин әскерлерінің санын Карнеги қорының аға қызметкері Дара Массикот шамамен 10,000–12,000 деп бағалады, оның құрамында төрт-бес украин бригадасының элементтері бар болғаны да айтылады.[93]

Курск, Брянск және Белгород облыстарындағы жағдайдың қалыпына келуінше аймақтарды уақытша бақылауға алу мақсатымен оларда ФСБ жанындағы терроризмге қарсы операциялық режим енгізілді.[94][95] Бұл іс жүзінде «қозғалыс шектеледі, көліктер ұсталады, телефон қоңыраулары қадағаланады, аймақтар тыйым салынған аймақ болып жарияланады да, бақылау-өткізу пункттері енгізіліп, инфрақұрылымның негізгі нысандарында қауіпсіздік күшейтіледі» дегенді білдіреді.[48] Терроризмге қарсы операциялардың басына Федералдық қауіпсіздік қызметінің директоры Александр Бортников қойылды.[7]

10 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

252-батальон Грайворон ауданына қарасты Пороз ауылындағы қақтығысқа қатысып, кейін оны басып алды деп мәлімдеген украин әскерлері Белгород облысына кішігірім шабуыл жасады.[96][97][98]

The New York Times газетіне сілтеме жасаған сарапшылардың пікірінше, Украинаның Курск облысындағы ілгерілеуі Ресейдің қосымша күштерімен негізінен тоқтатылды және жағдай жалпы тұрақтанды, бірақ украин күштері өзі басып алған территориясын ұстап тұруды жалғастырды.[99] The Washington Post және Frankfurter Rundschau сияқты басқа дереккөздер, керісінше, Украина ілгерілеуін жалғастырып жатыр деп, Ресей жағдайды бақылай алмай жүр деп хабарлады.[98][100] Ресей Қорғаныс министрлігі өзінің Курск облысындағы Украинаның әр ілгерілеуін тоқтатқаны туралы ұқсас мәлімдеме жасады.[101]

Шайқас Коренево маңындағы Ольговкада, Ивашковское фермасында және Малая Локняда болды.[102]

Ресей қарулы күштері Суджаның шығысындағы Махновка ауылын өз бақылауына қайтарып алғанын айтты.[103] Хабарламаларда шайқас аймағы 650 шаршы километрге дейін кеңейгені айтылды.[104]

Кешке Курск облысы губернаторының міндетін атқарушы Смирнов Курск қаласында ұсталған украин зымыранының сынықтары тұрғын үйлерге құлап, 15 адам зардап шекті деді.[105]

11 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресей Қорғаныс министрлігі таңертеңгі баяндамасында түнде Курск облысының аспанында төрт «Точка-У» тактикалық зымыраны мен 14 ұшқышсыз ұшақтың жойылғаны жайлы хабарлады.[106]

11 тамыз түні Украина қарулы күштері Суджа ауданының оңтүстік-шығысында орналасқан Белая ауданына кірді, оны аудан басшысы мен губернатордың міндетін атқарушы растады. Аудан басшысы эвакуацияланғандарды қайтып оралмауды өтінді.[107]

Проект жобасының мәліметінше, шайқас аймағы 720 шаршы километрге дейін ұлғайды.[108]

12 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Украина шабуылының кеңеюіне байланысты 12 тамызда Ресей билігі Белгород облысындағы Красная Яруга ауданынан бейбіт тұрғындарды эвакуациялай бастады. Красная Яруга ауданы Курск облысының оңтүстігінде орналасқан, Украинамен шектеседі.[109]

Одақтастардың бір-біріне атып қалу оқиғасында ресейлік Ка-52 тікұшағы Белая ауданындағы Кривицкие Буды (орыс.)қаз. ауылында 2S19M2 Msta-S ӨЖАҚ ұстаған ресейлік жаяу әскер колоннасына атып қалды.[110]

Ресей билігі украиналықтардың кем дегенде 28 елді мекенді өз бақылауға алғанын растаса,[111] украиналық дереккөздер бұл санның 44 болғанын мәлімдеді.[112] Украина қарулы күштерінің бас қолбасшысы Олександр Сирський оның күштері өз бақылауына 1,000 шаршы км аумақ алғанын айтты.[113]

Украиналық сарбаздар Суджаның орталығымен өтіп бара жатқан видеосын жариялап, қала орталығы Украина қарулы күштерінің бақылауында екенін айтты.[114]

13 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

13 тамызда Путин Алексей Дюминді Курск облысының қорғанысын басқаруға тағайындады.[115][116] Украинаның мәліметінше, ресейлік әскерлердің «салыстырмалы түрде аз» саны Запорожье мен Херсоннан Курскіге көшірілді, бірақ әлі де шабуылды жалғастыруда.[117] Өзінің кешкі сөйлеген сөзінде Украина президенті Володимир Зеленський оның күштері Курск облысындағы шамамен 1,000 шаршы шақырым аумақты және 74 елді мекенді өз бақылауына алғанын айтты.[118]

Ресейлік Россия-24 мемлекеттік телеарнасы журналистерінің бірі Евгений Поддубный 7 тамызда зардап шеккен аудандардағы шайқас туралы хабар беріп жатқан кезінде көлігіне ұшқышсыз ұшақпен шабуыл жасалып, жарақат алғанын хабарлады.[119] Ресей билігі шабуыл басталғаннан бері кемінде 12 бейбіт тұрғынның қаза тапқанын, кем дегенде 121 адам,[120] оның ішінде тоғыз бала жараланғанын хабарлады.[121] Ресей қорғаныс министрлігі Коренево ауданындағы Общий Колодезь, Каучук, Алексеевский және Снагость ауылдары маңындағы және Суджа ауданындағы Мартыновка бағытында, сондай-ақ Коренево, Олешня, Николаево-Дарьино, Суджа және Михайловка маңайларында украиндық шабуылдары алдын алды деп мәлімдеді.[122]

14 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресей Льгов маңайында ор қазды.[123]

Ресей Украинаны Курск, Воронеж, Белгород, Төменгі Новгород, Волгоград, Брянск, Орёл және Ростов облыстарына жаппай әуе және ұшқышсыз шабуыл жасады деп айыптап, 117 ұшқышсыз ұшақ пен төрт зымыранды атып түсіргенін айтты.[124]

Украинаның мемлекеттік телеарнасы Суджаның Украинаның бақылауында екенін айтып, украин әскерлерінің ресми ғимараттан Ресей туын алып, жерге лақтырып жатқанын көрсететін хабар таратты.[125] Апти Алаудинов бұған қарсы ешқандай дәлел келтірмей, бұл оқиғаның болған жоқ деді.[126][127]

Украина 24 сағаттан аз уақыт ішінде 100 ресейлік сарбазды тұтқынға алды деп мәлімдеді де, Зеленський бір күн бұрын басып кіру кезінде «жүздеген» ресейлік әскерилер украиндарға берілді деп мәлімдеді.[128] Украинаның мемлекеттік қауіпсіздік қызметінің хабарлауынша, бұл ресейлік әскерлердің осы уақытқа дейінгі ең ірі бір рет тапсырылуы болды.[129]

Украинаның үш түрлі бағытта ілгерілеуге әрекет жасағаны айтылды: шығысқа қарай Суджадан Белица ауылы мен көршілес Гирьи елді мекеніне, солтүстікке Льговқа қарай және солтүстік-батыстағы Рыльск жолы арқылы Кореневоға қарай. Льговтан 30 шақырымдай жердегі Каучук елді мекені маңында кескілескен шайқас болды. Ресей әскерлері Льговтың оңтүстігінде және Чермошнойда жаңа окоптар қазды. Украина күштері 1–2 шақырым алға жылжып, Суджадан тазартуды аяқтадық деп мәлімдеді.[130][131] Губернатор Смирнов Глушково қаласын эвакуациялауды бұйырды.[132]

Украина әскерилері Курск облысының үстінде Су-34 ұшағын атып түсіргенін мәлімдеді.[133]

15 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресей Курск облысының Глушково ауданын эвакуациялағанын хабарлады.[134]

Украинаның әскери қолбасшысы Олександр Сирський генерал Едуард Москальов басқаратын әскери әкімшіліктің құрылғанын жариялап, қазір облыстағы 82 елді мекен Киевтің бақылауында екенін айтты.[135] Өзінің кешке айтқан сөзінде Зеленський украиндықтардың Суджаны басып алғанын айтты.[136]

Ресей Қорғаныс министрлігі Крупец ауылын қайтарып алғанын мәлімдеді. Ол сондай-ақ Украина қарулы күштерінің шамамен екі шақырымға ілгерілегенін айтты.[137][138]

Италияның RAI желісі мен Украинаның Громадське желісінің журналистері Суджа ауданында болып, жергілікті тұрғындардан сұхбат алды.[139][140][141]

16 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Украина Қарулы Күштерінің 80-десанттық-шабуылдаушы бригадасы басып кірудің алғашқы сағаттарында ресейлік бекеттің қирағанын және 50-ден астам ресейлік сарбаздың тұтқынға алынғанын көрсететін видео жариялады.[142][143][144]

Украина әскерінің Белгород облысындағы Вязовое ауылына кіргені хабарланды.[145]

Ресейдің шайқас аймақтарынан тыс жерде жұмыс істеуге уәде беріп, айына шамамен 2500 АҚШ доллары көлеміндегі жалақымен қорғаныс құрылысына окоп қазушыларды жалдап жатқаны хабарланды. Спутниктен түсірілген суреттер аймақтағы ресейлік траншельдердің кеңеюін көрсетті.[146]

Глушководағы Сейм өзені арқылы өтетін негізгі автомобиль көпірін Украина әскерилері қазір Украина бақылауындағы Ресей аумағынан батысқа қарай шамамен 50 шақырым жерде қиратты. Көпірдің жоғалуы аудандағы ~20,000 бейбіт тұрғындардың құрлық жолдары арқылы қоныс аударуына кедергі келтіруі мүмкін.[147][148]

Украина арнайы операцияларының күштерінің 8-полкі ресейлік жүк көлігіне шабуыл жасап, «бірнеше минуттың ішінде» ондаған сарбазды өлтіргені туралы видео жариялады.[149]

Украина Мәдениет және ақпараттық саясат министрлігі Владимир Лениннің Суджадағы ескерткішін украин әскерлері қиратып жатқан сәтінің суреттерін жариялады.[150][151]

17 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Орыс әскерлері Тёткино мен Попово-Лежачи маңындағы Сейм өзенінің оң жағалауынан шегініп, сол аудандағы екі көпірді жарып жібергенін хабарланды.[152] 17 тамызда хабарланғандай, ҰҚШҰ елдері басып кіруді қолдамайды да, айыптамайды да.[153]

Украина қарулы күштері Коренево ауылын басып алды деп мәлімдегенімен, ресейлік әскерилер бұл елді мекенді даулы деп сипаттады.[154]

18 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Украин әскерлерінің өзіне алып қойған ресейлік Т-90 танкі

Украин күштері Званное өзенінің маңындағы Сейм өзенінен өтетін тағы бір көпірді құлатты.[155][156][157]

80-әуе шабуылдау бригадасы Курск облысында өзіне алып қойған Т-90М танкі бар видео жариялады. Олар танкті жөндедік және оны орыстарға қарсы пайдаланамыз деп мәлімдеді.[158]

Ресейлік блогерлердің хабарлауынша, Украина да, Ресей де Курскідегі шайқаста өз күштерін күшейтті, Ресей басқа майдандардағы күштердің бір бөлігін Курскіге көшірді.[159]

501-жеке теңіз жаяу әскер батальонының теңіз жаяу әскерлері Апанасовка ауылдық әкімшілік ғимаратынан Ресей туын жұлып алғаны түсірілген видеоны жариялады.[160]

19 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресей украин әскерилері Коренево ауданындағы Сейм өзені арқылы өтетін үшінші және соңғы көпірді қиратып, 700 шаршы шақырымнан астам ресейлік аумақта логистикалық қиындықтар тудырды деп мәлімдеді.[161]

Кешкі сөйлеген сөзінде президент Зеленський украин күштері Курск облысындағы 92 елді мекен мен Ресейдің 1,250 шаршы шақырым жерін өз бақылауына алғанын айтты.[162]

20 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресей Ішкі істер министрлігі Брянск, Курск пен Белгород облыстарының тұрғындарына украиналық күштер жинай алатын ақпаратқа байланысы бар онлайн танысу сайттары мен қауіпсіздік камераларын қолданбасын деп ескертті.[163] Ресей Қорғаныс министрі Андрей Белоусов өзінің орынбасары және Ингушетияның бұрынғы басшысы Юнус-Бек Евкуровты өзі басқаратын Шекаралас аумақтардың қауіпсіздік мәселелері жөніндегі үйлестіру кеңесіндегі орынбасары ретінде тағайындады. Белоусов сөзінше, Евкуров 20 тамызда Курск облысында жүрген болатын.[5]

Украина Қорғаныс министрлігі Новоивановка және Кульбаки ауылдарына қарай ілгерілегенін мәлімдеді. Сондай-ақ Кореневоға оңтүстіктен шабуыл жасалып жатқаны айтылған. Суджа–Курск–Мартыновка жолындағы елді мекен де Украинаның бақылауында деп мәлімделді, олар да оңтүстіктегі Плеховоны басып алды, бірақ Борки, Очеретяне? және Гирьидің Ресейдің бақылауында екенін мәлімдеді.[164]

21 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Украина Сейм өзенінің бойында ресейлік күштер пайдаланған бірнеше понтон көпірлерін қиратты деп мәлімдеді.[165]

Ресей Әскери-әуе күштері Украинаның бақылауындағы Ресей территориясында 27 басқарылатын әуе бомбасын қолданып, 17 әуе соққысын жасады да, Ресей армиясы Украина шекарасындағы Порозок және Пожне елді мекендеріне артиллериялық соққы берді.[166]

Ресей Қорғаныс министрлігі өз күштері Украинаның Комаровка, Коренево, Малая Локня және Русская Конопелка шабуылдарына тойтарыс беріп, Курск облысындағы сегіз ауыл мен Сумы облысындағы тоғыз ауыл маңында украин әскерлеріне шабуыл жасады деп мәлімдеді.[166]

22 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Украина авиациясы америкалық GBU-39 жоғары дәлдіктегі бомбаларымен ресейлік «взводтың күшті нүктесіне» жасалған соққының видеосын жариялады. Олар «ұшқышсыз ұшу аппаратының командалық пункті, электронды соғыс бөлімшесі, техника, қару-жарақ және Ресей Федерациясының 40-қа жуық қызметкері соққыға жығылды» деп мәлімдеді.[167]

23 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Орыс сарбаздары №11 әйелдер түрмесінде баррикада жасады. Малая Локня ауылында ғимаратты «бекініске» айналдырып, күзет мұнараларын атыс орындары ретінде пайдаланып, басқа қорғаныстардың арасында траншеялар жасады. Түрме күзетшілері де ресейлік әскерлермен бірге 200 әйел тұтқынды көтере алатын мекемені қорғауға қатысқан. Украин әскерлері нысанды қоршауға алып, оған шабуыл жасады.[168][169][170]

24 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресейлік милблогерлердің айтуынша, Ресей әскері Борки елді мекенін жаулап алды.[171]

25 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Кешкі сөйлеген сөзінде президент Зеленський украин күштері бір-үш шақырымға ілгерілегенін, нәтижесінде тағы екі белгісіз елді мекенді басып алғанын, тағы бірінде белсенді операциялар жүріп жатқанын мәлімдеді.[172][173]

30 тамыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресейлік әскерлер Кореневоны қайтарып алды.[174]

5 қыркүйек

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Президент Зеленський 60 мың ресейлік әскердің Запорожье мен Херсон облыстарынан Курск облысына қайта орналастырылғанын және бұрынғы аудандарда атылған ресейлік снарядтардың саны азайғанын мәлімдеді.[175]

7 қыркүйек

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Курск облысында украин күштері SDB бомбалары мен HIMARS зымырандары арқылы Сейм өзенінің үстіндегі екі көпір мен Оса әуе қорғаныс жүйесін қиратты деп мәлімдеді.[176]

Ресей қарсы шабуылы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

10 қыркүйек

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

6 тамызда Украинаның басып кіруінен кейін Путин өз әскерлеріне 1 қазанға дейін Курск облысының басып алынған ауданын қайтарып алуға бұйрық бергені хабарланды.[177] 10 қыркүйекте Ресей армиясы Коренево ауданында Ресейдің ілгерілегені туралы хабарлай отырып, Курск облысында қарсы шабуыл операциясын бастағаны хабарланды. Апти Алаудинов сонымен қатар ресейлік күштердің Снагостьқа кіргенін мәлімдеді.[178] Орыс әскерлері Гордеевка және Внезапное елді мекендерін басып алды деп мәлімдеді.[179]

11 қыркүйек

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресейдің Курск облысының Коренево ауданындағы қарсы шабуылы жалғасты, кейбір ресейлік ақпарат көздері 165 шаршы шақырымдай жер қайтарылды деп, Алаудинов «10 шақты елді мекенді» қайтарып алғанын хабарлады. Бұл операциялар Украина әскерлерін Курск облысынан Покровск түбіндегі шайқастарға қайта орналастыру кезінде болды, украиндық блогердің айтуынша, бұл Курсктегі ресейлік күштерге басымдық берді.[180][181][182] Қарсы шабуылдың мақсаттарының бірі Сейм өзені мен Украина арасындағы оқшауланған орыс әскерлерін босату болды.[183]

12 қыркүйек

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресей Қорғаныс министрлігі Алаудиновтың 10 елді мекеннің қайтарылғаны туралы мәлімдемесін қайталап, бұл Апанасовка, Бяхово, Вишневка, Викторовка, Внезапное, Гордеевка, Краснооктябрьский, Обуховка, Снагость және 10-ый Октябрь елді мекендері деп нақтылады. Геолокацияланған бейнелер Ресейдің Снагость пен Краснооктябрьскийді қоса алғанда, 58 шаршы шақырымға ілгерілегенін растады, бірақ еш ауылды басып алмағанын көрді. Соғыс зерттеу институты Ресейдің бұл жетістіктері Украинаның толық бақылауында болмаған аймақтарда болды деді. Украина бір мезгілде Курск облысындағы негізгі аймағынан тыс операцияларды кеңейтіп, Новый Путь (орыс.)қаз. маңындағы Глушковоның оңтүстік-батысына шабуыл жасап, ілгерілей бастады.[184]

13 қыркүйек

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Украина күштері Ресеймен шекарадан Веселоеден оңтүстікке қарай үш шақырым алға жылжып, Глушково қаласынан оңтүстік-батысқа қарай тағы да қозғалды деген ақпарат расталды. Ресейдің Снагостьты басып алғаны көзбен расталды, ал ресейлік дереккөздер Украинаның Курск шұңқыры арқылы одан әрі ілгергенін мәлімдеді.[185]

16 қыркүйек

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресей билігі Курск облысының Рыльск және Хомутовка аудандарындағы Украина шекарасынан 15 шақырым жерде орналасқан елді мекендерді көшіруге бұйрық берді.[186]

Ресей Қорғаныс министрлігі Борки және Успеновка ауылдарын қайтарып алғанын мәлімдеді.[187]

18 қыркүйек

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Украинаның Курск облысындағы әскери әкімшілігі Ресейдің қарсы шабуылы тоқтатылды деп мәлімдеді. Алайда басқалары қарсы шабуыл әлі толық қарқын алған жоқ деп болжады.[188][189]

Байланысты оқиғалар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Липецк облысы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

9 тамызда сағат 03:00 шамасында Липецк облысындағы көршілес Курск қаласындағы Липецк-2 аэродромына ұшқышсыз ұшу аппараты шабуыл жасап, тұрғындар күшті жарылыс түсірілген видеоны жариялады. Төтенше жағдай жарияланып, төрт ауыл қауіпсіз жерге көшірілді. Украинаның мәліметінше, шабуыл кезінде аэродромда 700 басқарылатын әуе бомбасы мен ресейлік әскери ұшақ болған, ал ұшқышсыз ұшақтар басқарылатын әуе бомбалары бар қоймаларға және аэродром аймағындағы басқа да бірқатар нысандарға соққы жасаған. Шабуылдан кем дегенде алты адам жарақат алды.[190][191]

Белгород облысы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

9 тамызда Ресей билігі шекарадағы Шебекино қаласына әуе шабуылынан бір адамның қаза тапқанын, оның салдарынан екі адам жараланғанын және тоғыз көпқабатты үй, 18 үй мен 10 көлікке зақым келгенін хабарлады.[192] 10 тамыздағы таңда украинашыл да, ресейшіл де дереккөздер украин әскерінің Белгород облысындағы Пороз ауылын жаулағанын мәлімдеді.[98][193] 14 тамызда облыста губернатор Вячеслав Гладков төтенше жағдай жариялады.[194]

27 тамызда Украин әскерлерінің Белгород облысына басып кіргені туралы хабарлар пайда болды, оны Гладков мойындады, ол «жау шекарадан өтуге тырысуда» деді, бірақ жағдай бақылауда екенін айтты.[195]

Беларусь–Украина шекарасы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

10 тамызда Беларусь Украинамен шекаралас аймақтарға «Искандер» зымыранын, «Полонез» ДАРЖ және арнайы жасақтар жібергенін хабарлады. Бұл мәлімдеме президент Александр Лукашенконың Беларусь әуе кеңістігінде атып түсірілген украиналық ұшқышсыз ұшқыштар туралы мәлімдемесінен кейін жасалды. Украина ұлттық қауіпсіздік және қорғаныс кеңесінің (ҰҚҚК) жалған ақпаратпен күрес орталығының басшысы Андрій Коваленко Минскінің бұл әрекетін Ресейге көмектесу және украиналық қолбасшылықтың назарын Беларусь бағытына аудару әрекеті деп түсіндірді.[196]

11 тамызда Беларусь Қорғаныс министрлігі өз танктерін Украинамен шекарадағы әскерлер тобын күшейту үшін жылжытатынын хабарлады.[197]

Реакция

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресей

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресей Қорғаныс министрлігі әуелі 6 тамызда шабуылға қарсы тойтарыс бергенін мәлімдеді. Министрлік «Украинаның диверсиялық тобы шығынға ұшырағаннан кейін өз аумағына шегінді, кейбір жауынгерлер мемлекеттік шекараға іргелес аумақта позиция орнатуға әрекеттенді, алайда оларды Ресей армиясының бөлімшелері тоқтатты» деп мәлімдеді.[198][199] Президент Владимир Путин Украина қарулы күштерінің Курск облысына басып кіруін «кең ауқымды арандатушылық» деді. Ол «Киев режимін» «түрлі қару түрлерін, соның ішінде зымырандарды азаматтық ғимараттарға, үйлерге және жедел жәрдем көліктеріне бей-берекет атқылауда» деп айыптады. Путин қауіпсіздік органдарының, соның ішінде қорғаныс министрлігі мен Федералдық қауіпсіздік қызметінің (ФСБ) басшыларымен кездесуді жоспарлап отырғанын мәлімдеді.[54][20]

Ресейдің бұрынғы президенті және Қауіпсіздік кеңесі төрағасының орынбасары Дмитрий Медведев «Бұл [соғыс] енді ресми аумақтарымызды қайтарып алу және фашистерді жазалау операциясы емес. Енді Одессаға, Харьковке, Днепропетровскіге, Киевке және одан тыс Украинаның жеріне барғанымыз мүмкін және жөн» деді де, «қазіргі әскери жорықтың Ресейдің сөзсіз жеңісімен аяқталатынын» айтып кетті.[63]

8 тамыздан 9 тамызға қараған түні HIMARS шабуылы нәтижесінде ресейлік батальон жойылды да, көптеген ресейлік милблогерлер ашумен жауап берді. Олардың көпшілігі колоннаның қозғалысына рұқсат берген командирлерді жазалауға шақырды, мысалы, ресейлік әскери сарапшы Роман Алехин «оларды өлім жазасына кесу керек» десе, «Екі майор» блогы «Ауданда бағандарға көшуге бұйрық берген адам... соғыс заңы бойынша сотталсын» деп жазды. Вагнер тобымен байланысы бар Он үшінші арна жауаптыларды «миы жоқ» деді. «Майдан аймағында осындай маршқа бұйрық беру сияқты қателікті жасамауды соғыстың үшінші жылында тіпті маймыл да үйрене алатын нәрсе еді» деген де сөз айтылды.[200]

11 тамызда Ресей Сыртқы істер министрлігінің баспасөз хатшысы Мария Захарова «Киев режимі өзінің лаңкестік әрекетін тек Ресейдің бейбіт тұрғындарын қорқыту мақсатында жалғастыруда» деп мәлімдеді де, басып кірудің «әскери тұрғыдан еш мәні жоқ» деді.[201]

Украина

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Украинаның жалған ақпаратқа қарсы күрес орталығының басшысы Андрій Коваленко 6 тамызда шекарадағы жағдай Ресей бақылауында болды деген ресейлік мәлімдемелерді жоққа шығарып, «Ресей өз шекарасына да билік етпейді» деп мәлімдеді.[202]

Украина тұрғысынан оқиға жайлы болған тұңғыш реакция Украина президенті Володимир Зеленськийдың көмекшісі Михайло Подоляктың сөзі еді. Ол Украина билігінің басып кіруге қатысқанын жоққа шығарды да, бұл ресейліктердің өз билігіне қарсы шығуы ғана деді. Подоляк бұл шабуылдар «қарапайым ресейліктердің Ресейдегі қазіргі билікпен қарым-қатынасын көруге мүмкіндік береді» деді, бірақ халықтың соғысты қолдауына байланысты ресейліктер «Путинге қарсы танктерді қарсы алғанда гүл ұстап шықпайтынын» атап өтті.[203]

Украинаның өз күштерінің басып кіру кезінде соғысып жатқанын бірінші мойындауы Зеленськийдың 2024 жылғы 10 тамыздағы кешкі сөзінде келді.[204]

Америка Құрама Штаттары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ақ Үй Украинадан шабуылға қатысты түсініктеме іздеп жатқанын айтып, шабуыл туралы алдын ала хабары жоқ болғанын айтып кетті.[205] 8 тамызда Пентагон баспасөз хатшысының орынбасары Сабрина Сингх басып кіру АҚШ-тың қару қолдану саясатына сәйкес келеді деп мәлімдеді.[206] 12 тамызда АҚШ Ұлттық қауіпсіздік кеңесінің баспасөз хатшысы Джон Кёрби Путинді Украинаның Курск облысына басып кіруі «ұнамаса» өз күштерін Украинадан шығаруға шақырды.[207]

Посткеңестік кеңістік

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақстан Сыртқы істер министрлігі Курск облысындағы шайқастар жайлы сөйлегенде «БҰҰ жарғысына сәйкес» бекітілген елдердің егемендігінің бұзылуын сынға алды да, мәселенің дипломатиялық жолмен шешілуіне шақырды.[208]

Ұйымдар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

10 тамызда Курск атом электр стансасы маңындағы шайқастар туралы хабарлардан кейін Атом қуаты халықаралық агенттігінің басшысы Рафаэль Гросси Ресей мен Украинаны ядролық апатты болдырмау үшін «максималды ұстамдылық» сақтауға шақырды.[209]

Құрамында Ресей, Қазақстан, Армения, Беларусь және басқа да посткеңестік ел бар ҰҚШҰ әскери ұйымы Ресейдің еш көмек сұрамағанын және сол себептен шетелдік сарбаздың Курск облысына жіберілмейтінін айтты.[210]

Талдау

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2024 жылғы тамыздағы шабуыл бұрынғы жерүсті рейдтерінен үлкенірек болды, оған Украинаның тұрақты күштерінің кемінде екі бригадасы қатысты. Бұл күштер механикаландырылған, жоғары мобильді және маңызды әуе қорғанысымен қорғалған. Бұл шабуыл Ресейді таңдандырған көрінді. Соғысты зерттеу институты ресейлік дереккөздерге сүйеніп, украиналықтар «жаңашыл тактикаларды» қолданады; шағын құрышталған бөлімшелер Ресей қорғанысын айналып өтіп, тылға соққы беріп, кейін шегінетін болды.[71] Forbes «соғыстың жаңа стилі» туралы хабарлады, мұнда бірінші қадам ресейлік дрондарды физикалық шабуылдармен және радиобайланысқа әсер ететін кептелістермен бейтараптандыру болып табылады. Содан кейін топ-тобымен жұмыс істейтін жоғары дәлдіктегі ұшқышсыз ұшақтар ресейлік күштерге шабуыл жасайды. Ақырында, украин әскерлері траншеяларды бекіту үшін қозғалады да, радио кептелістері алға тартылып, бәрі қайталанады.[211]

Украинаның Ресеймен шекаралас Курск облысындағы тосын шабуылы Ресейге қарсы серпінді өзгерту әрекеті сияқты көрінеді. Украина үшін маңызды сынақ Ресейдің майдан шебін кеңейту стратегиясына жауап беру, әсіресе Харьков төңірегіндегі шайқастардың күшеюі болды. Сыртқы саясатты зерттеу институтының Еуразия бағдарламасының аға ғылыми қызметкері Роб Лидің айтуынша, бұл шабуыл Украина күштерін одан әрі кеңейтіп, Ресейдің Покровск, Часов Яр және Торецкке қарай ілгерілеуіне қарсы тұру үшін олардың резервтерін азайтты.[212] 10 тамызда Украина өз аумағында 10 маусымнан бергі ең аз «жауынгерлік шайқастар» тіркелгенін айтты, мұны кейбір бақылаушылар басып кіру украин күштеріне жеңілдік әкелгенінің белгісі дейді.[88]

Отставкадағы генерал-майор Мик Райан басып кіру үшін бірнеше ықтимал мақсаттарды көреді. Тактикалық деңгейде жерді басып алу және орыс әскерлерін жою. Операция деңгейінде ресейлік күштерді Донецкіден алыстату және жалпы Ресейді күштердің орналасуын қайта қарауға мәжбүрлеу. Басқа мақсаттар арасында Курск атом стансасы мен негізгі жолдар мен темір жолдар сияқты жердің өзіне де байланыстылар қарастырылады. Ақырында, стратегиялық деңгейде Ресейдің шабуыл қарқынын бәсеңдету және оның сөзсіз жеңісі туралы орыс пропагандасына қарсы тұру, сондай-ақ украиналық рухты көтеру орын алды.[213]

Германия Қорғаныс министрлігінің бұрынғы штаб бастығы Нико Ланге басып кіру «келіссөздер позициясын орнату және басқа майдан шебіндегі әскерге көмек беру» мүмкін екенін және украин күштерінің жалпы Курскідегі аумақты ұзақ уақыт бойы ұстап тұруы екіталай екенін айтты.[63]

Әсері

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шабуыл Еуропада газ бағасын 5%-дан мегаватт/сағатына 40 еуроға дейін көтерді де,[66] Ресейдегі YouTube пен телефон желілері үзілістеріне әкелді.[214][215][216]

Украинаның газ тасымалдау жүйесі арқылы ресейлік газдың транзиті әдеттегі 42–42.4 миллион текше метрден тәулігіне 37.25 миллион текше метрге дейін қысқарды.[217]

Соғыс салдарынан Ресейде шамамен 200,000 бейбіт тұрғын үйлерін тастап кеткен.[218] Жер аударылғандардың бір бөлігі Украинаның оңтүстігіндегі Запорожье облысының Ресей басып алған бөліктеріне көшірілетін болды.[219]

Ресейдің Курск облысындағы Украинамен шекарасын нашар дайындалған әскери міндеттілер қорғады (қарулы күштер қатарында 1 жыл қызметке шақырылған 18–30 жасты барлық ерлер).[220][221] Президент Путин Украинамен соғысқа жас әскерлер жіберілмейді деп бірнеше рет уәде еткенімен, Ресейдің бірнеше облыстарынан әскерге шақырылғандар Курск облысына украин әскерлерімен соғысуға жіберілді.[222] Әскерге шақырылғандардың аналарының Путиннен балаларын соғыстан шығаруды өтінген онлайн петициясы 10 мыңға жуық қол жинады.[223]

17 тамызда The Washington Post газеті анонимді дипломатиялық дереккөздерге сілтеме жасай отырып, Украинаның Ресейге басып кіруі Катарда Украина мен Ресейдің энергетикалық инфрақұрылымына өзара соққы беруді тоқтату туралы жанама келіссөздер жоспарын бұзды деп жазды. Украина да, Ресей де Катар шенеуніктерінің арашалауымен жанама келіссөздерге өз делегацияларын жіберуді жоспарлаған болатын, бірақ Ресей шенеуніктері Украинаның басып кіруіне байланысты кездесуді кейінге қалдырды. Кейбір шенеуніктер бұл жан-жақты бітімгершілік келісімге қол жеткізудің алғашқы қадамы болуы мүмкін деп үміттенді.[224] АҚШ пен Украина түсініктеме беруден бас тартты.[224][225]

Шабуыл Ресей Орталық сайлау комиссиясының Курск облысының басып алынған аудандарында орналасқан жеті муниципалитеттегі 2024 жылғы Ресей сайлауына (ағыл.)қаз. дауыс беруді кейінге қалдыруына әкелді, олар бастапқыда 6–8 қыркүйекке жоспарланған.[226]

Қаза тапқандар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ресей 6 тамыздағы алғашқы келіссөзде алты украиндық танк пен он броньды көлік жоғалды деп мәлімдеді.[9][227][228] Курск облысы губернаторының міндетін атқарушы Алексей Смирнов бұл аймақта 26 украиндық ұшқышсыз ұшақ атып түсірілгенін мәлімдеді.[28] Кейінірек Ресей 9 тамызда Украинаның 945 сарбазынан және 102 броньды техникасынан айырылғанын мәлімдеді, бірақ бұл ақпарат әлі расталмады.[26] Украина өз күштері Ми-28 мен екі Ка-52[30][31] тікұшағын атып түсірді деп мәлімдеді.[36]

12 тамызда әскери сарапшы Михайло Жірохов украиндық және ресейлік жұмыс күшін жоғалтудың арақатынасы «1-ден 10-ға жақын», ал ресейлік тұтқындар саны «мың» деп есептелгенін мәлімдеді.[229]

19 тамызда Украинаның қарсыласу тобы «Атеш» 810-гвардиялық теңіз жаяу әскер бригадасының батальоны ауыр шығынға ұшырады және оның жауынгерлік құрамының 30 пайызы ғана қалды деп мәлімдеді.[230]

Ресейдің ТАСС мемлекеттік ақпарат агенттігінің хабарлауынша, шабуыл басталғанынан бері кемінде 31 бейбіт тұрғын қаза тауып, кемінде 143 адам,[39] оның ішінде тоғыз бала жараланған.[231] Ресейдің мемлекеттік Россия-24 телеарнасы 7 тамызда зардап шеккен аудандардағы шайқас туралы хабар таратқан кезде журналистерінің бірі, Евгений Поддубный, көлігіне ұшқышсыз ұшақпен шабуыл жасалып, жарақат алғанын хабарлады.[232] 16 тамызда Бүкілресейлік халық майданы эвакуациялау жұмыстарына көмектесіп жатқан көлігінің атқылауынан бір медициналық қызметкері мен БАҚ үйлестірушісі қаза тапқанын хабарлады.[233]

Қосымша ақпарат

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ Курск облысын «Курськ Халық Республикасы» деп атау — мойындалмаған Донецк және Луганск Халық Республикаларына сілтеме жасайтын интернет-мем

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ Ресейдің Белгород облысының тағы бір ауданында эвакуация жарияланды  (қаз.). Азаттық радиосы (12 тамыз 2024). Тексерілді, 13 тамыз 2024.
  2. ↑ a b Ukraine forms military administration in Russia's Kursk Oblast, Syrskyi says. The Kyiv Independent (15 тамыз 2024). Тексерілді, 15 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 15 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  3. ↑ Number of settlements in Sumy region to increase where mandatory evacuation will be announced - Artyukh. UNN (14 тамыз 2024). Тексерілді, 15 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 15 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  4. ↑ a b Stambaugh, Alex; Paton Walsh, Nick; Yeung, Jessie; Tarasova, Darya; Danaher, Caitlin; Voitovych, Olga Ukrainian forces advance in southern Russia, capturing dozens of enemy soldiers, Zelensky says  (ағыл.). CNN (14 August 2024). Тексерілді, 15 тамыз 2024.
  5. ↑ a b c Генерал Евкуров стал замглавы совета по защите приграничных регионов  (орыс.). РБК (20 августа 2024). Тексерілді, 20 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 20 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  6. ↑ Intel Slava Z. Telegram.
  7. ↑ a b Harward, Christina; Gasparyan, Davit; Mappes, Grace; Evans, Angelica; Barros, George; Stepanenko, Kateryna Russian Offensive Campaign Assessment, August 10, 2024. Institute for the Study of War (10 тамыз 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  8. ↑ a b c Fornusek, Martin Chechen commander admits Russian losses, Ukrainian advances in Kursk Oblast. The Kyiv Independent. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  9. ↑ a b c Moscow Rushes Troops to Kursk Region as 3 Killed in Ukrainian Attacks  (ағыл.). The Moscow Times (6 August 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  10. ↑ Thousands evacuated as Russia battles major Ukrainian border incursion  (ағыл.). Yahoo News (8 August 2024). Тексерілді, 7 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  11. ↑ Battles rage in Kursk region after Ukraine's largest incursion yet into Russia  (ағыл.). France 24. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  12. ↑ Axe, David More Ukrainian Brigades Roll Into Russia's Kursk Oblast As Ukrainian Artillery Blocks Russian Reinforcements. Forbes (9 тамыз 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  13. ↑ Two More Ukrainian Air Assault Brigades Have Joined The Invasion Of Russia. Forbes. Тексерілді, 15 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 15 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  14. ↑ a b Ali, Taz. Footage shows Western equipment used in Ukraine's Kursk offensive, experts say, i (16 тамыз 2024). Тексерілді 18 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында Дереккөз қатесі: Invalid <ref> tag; name "i" defined multiple times with different content
  15. ↑ Russian advance towards Pokrovsk slowed down after Ukraine's Kursk incursion, Zelensky claims (27 тамыз 2024). Тексерілді, 27 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 29 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  16. ↑ RUSSIAN OFFENSIVE CAMPAIGN ASSESSMENT, SEPTEMBER 3, 2024  (ағыл.). understandingwar.org (3 September 2024). Тексерілді, 17 қыркүйек 2024.
  17. ↑ Conflict Intelligence Team. Тексерілді, 25 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 26 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  18. ↑ a b Altman, Howard Claims Swirl Around Strike On Key Russian Logistics Hub In Kursk (Updated). The War Zone| The Drive (14 August 2024).
  19. ↑ Out In The Open And On The Move In Russia's Kursk Oblast, Ukrainian Forces Are Vulnerable—And Losing Lots Of Armored Vehicles  (ағыл.). Forbes (17 August 2024). Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  20. ↑ a b Fighting continues in Russia's Kursk region as Ukrainian troops reportedly advance further into Russian territory. Медуза (7 тамыз 2024). Тексерілді, 7 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  21. ↑ a b c Russia begins evacuating residents from Kursk Region border areas as Ukrainian forces reportedly occupy 11 settlements. The Insider (7 тамыз 2024). Тексерілді, 7 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  22. ↑ Ex-British Challenger 2 Tanks Roll Into Kursk As Ukraine’s Invasion of Russia Grinds Into Its 11th Day  (ағыл.). Forbes (16 August 2024). Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  23. ↑ Documenting Ukrainian Equipment Losses During The Russian Invasion Of Ukraine. Тексерілді, 21 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 10 мамырдың 2022 Wayback Machine мұрағатында
  24. ↑ a b NPP under tight security: Russia repels attacks in Kursk Region (27 тамыз 2024). Тексерілді, 28 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 28 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
    Russian missiles and drones kill 5 in Ukraine, as Western-supplied F-16s down some of them. PBS (27 тамыз 2024). Тексерілді, 28 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 29 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  25. ↑ a b Russia boosts defenses in Kursk amid Ukrainian conflict. Anadolu Agency (10 тамыз 2024).
  26. ↑ a b c Trevelyan, Mark. Russia reinforces Kursk region as video shows evidence of Ukrainian attack, Reuters (9 тамыз 2024). Тексерілді 9 тамыздың 2024.
  27. ↑ Russia says it halted a Ukrainian incursion into its territory. Evidence suggests it hasn't. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  28. ↑ a b Russia says it's fighting a cross-border attack by Ukrainian forces. Kyiv officials have no comment. ABC News. Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 6 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  29. ↑ Conflict Intelligence Team. Тексерілді, 25 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 26 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  30. ↑ a b Ostiller, Nate Russian helicopter, tanks reportedly destroyed in fighting across border in Kursk Oblast. The Kyiv Independent (6 тамыз 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  31. ↑ a b ЗСУ збили російський гелікоптер Ка-52 у Курській області – росЗМІ  (укр.). Слово і Діло (10 тамыз 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 10 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  32. ↑ Moscow and Kyiv swap prisoners of war as Ukraine marks independence anniversary. Тексерілді, 24 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 24 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  33. ↑ Videos of Russian soldiers appearing to surrender en masse suggest inexperience and desperation, experts say  (ағыл.). businessinsider.com.
  34. ↑ Court, Elsa Kursk incursion removes threat of Russian offensive against Sumy, Zelensky says  (ағыл.). The Kyiv Independent (6 September 2024). Тексерілді, 20 қыркүйек 2024.
  35. ↑ Denisova, Kateryna Ukraine plans to 'indefinitely' hold Kursk Oblast's seized territories, Zelensky says  (ағыл.). The Kyiv Independent (3 September 2024). Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  36. ↑ a b Fornusek, Martin Ukrainian FPV drone hit Russian Mi-28 helicopter in 'historic' feat, source says. Kyiv Independent (7 тамыз 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  37. ↑ Paratroopers show off Russia's latest T-90M "Proryv" tank captured in Kursk region  (ағыл.). Укрінформ. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  38. ↑ Paratroopers show off Russia's latest T-90M "Proryv" tank captured in Kursk region  (ағыл.). Укрінформ. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  39. ↑ a b c 30 Killed Since Ukraine Launched Border Incursion – TASS. The Moscow Times (21 тамыз 2024). Тексерілді, 21 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 21 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  40. ↑ a b Kursk Governor Says 133K Evacuated, 20K Remain in Border Areas  (ағыл.), The Moscow Times (12 August 2024). Тексерілді 22 тамыздың 2024.
  41. ↑ Beaumont, Peter; Morresi, Elena; Scruton, Paul. Ukraine's incursion into Russia explained in maps, footage and photos, The Guardian (13 тамыз 2024). Тексерілді 15 тамыздың 2024.
  42. ↑ Russia says it moves troop reserves to border after Ukrainian attack  (ағыл.). Reuters (6 August 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024.
  43. ↑ Russia claims it is repelling Ukrainian border attack  (ағыл.). Неміс толқыны (6 August 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 6 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  44. ↑ Moscow claims Ukraine has launched offensive inside Russia  (ағыл.), Financial Times (6 August 2024). Тексерілді 6 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  45. ↑ a b State of emergency declared as Ukraine launches raid into Russia, BBC News (8 тамыз 2024). Тексерілді 9 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  46. ↑ a b c d Cursino, Malu. Russia must feel war consequences, says Zelensky amid Ukrainian attack, BBC News (9 тамыз 2024). Тексерілді 9 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  47. ↑ Russian authorities impose counter-terrorist operation regime in 3 oblasts  (ағыл.), Українська правда (10 August 2024).
  48. ↑ a b Russia evacuates tens of thousands amid Ukraine incursion. Америка даусы (10 тамыз 2024).
  49. ↑ Russia battling major Ukrainian cross-border incursion for third day  (ағыл.). Әл-Жазира телеарнасы. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  50. ↑ Ukraine braces for reprisals as Russia to send more troops to Kursk  (ағыл.), Әл-Жазира телеарнасы (10 August 2024).
  51. ↑ Russia Declares Border Area Emergency as Ukraine Troops Strike, Bloomberg (8 тамыз 2024).
  52. ↑ a b c d e Wolkov, Nicole; Gasparyan, Davit; Mappes, Grace; Evans, Angelica; Kagan, Frederick W. Russian Offensive Campaign Assessment, August 6, 2024. Соғыс зерттеу институты (6 тамыз 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  53. ↑ Russia Says Deployed Aviation, Artillery To Repel Ukrainian Border Attack. Barron's (6 тамыз 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  54. ↑ a b Talmazan, Yuliya Russia says it's battling a surprise cross-border assault by Ukraine. NBC News (7 тамыз 2024). Тексерілді, 7 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  55. ↑ Putin Blasts 'Indiscriminate' Ukrainian Incursion into Border Region. Тексерілді 7 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  56. ↑ Russia: State of emergency in Kursk amid incursion (7 тамыз 2024). Тексерілді 7 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  57. ↑ Ellyatt, Holly Thousands evacuated, state of emergency declared after Ukraine's raid into Russia  (ағыл.). cnbc.com (8 August 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  58. ↑ Ostiller, Natalia. Governor declares 'state of emergency' in Russia's Kursk Oblast, says situation remains 'very difficult'  (ағыл.), The Kyiv Independent (7 August 2024). Тексерілді 8 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  59. ↑ Russian MFA sees Ukraine's attack on Kursk Region as 'semblance of activity' amid failures. Тексерілді 7 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  60. ↑ Герасимов назвал целью ВСУ в Курской области захват Суджанского района  (орыс.), Коммерсантъ (7 августа 2024). Тексерілді 7 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  61. ↑ Wolkov, Nicole; Mappes, Grace; Harward, Christina; Hird, Karolina; Kagan, Frederick W. Russian Offensive Campaign Assessment, August 7, 2024. Соғыс зерттеу институты. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  62. ↑ About 300 Russian Soldiers Surrendered To AFU In Kursk Region. charter97.org (8 тамыз 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024.
  63. ↑ a b c Jochecová, Ketrin; Posaner, Joshua; Nöstlinger, Nette; Cienski, Jan Russia declares state of emergency in Kursk as Ukraine pushes incursion. Politico. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  64. ↑ Faulconbridge, Guy Russia battles Ukrainian troops for a third day after major incursion  (ағыл.). Reuters (8 August 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024.
  65. ↑ Marsi, Federica Russia-Ukraine war live news: Fighting in Kursk region enters third day  (ағыл.). Әл-Жазира телеарнасы (8 August 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  66. ↑ a b Vice governatore russo, 4 morti in attacchi ucraini nella regione di Kursk  (итал.). Rai News 24 (Үлгі:TranslateDate/it). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  67. ↑ Battles rage in Kursk region after Ukraine's largest incursion yet into Russia. France 24. Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  68. ↑ Oglobin, Slava Z-каналы сообщили о боях в Судже  (орыс.). Агентство (8 августа 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  69. ↑ Война Восемьсот девяносто седьмой день  (орыс.). Медуза (8 августа 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  70. ↑ Зона боевых действий в Курской области расширилась до 430 кв км  (орыс.). Агентство (8 августа 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  71. ↑ a b Russian Offensive Campaign Assessment, August 8, 2024  (ағыл.). Соғыс зерттеу институы. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  72. ↑ Khurshudyan, Isabelle. Ukraine, powered by Western arms, stuns Russia in cross-border assault, Washington Post (8 тамыз 2024).
  73. ↑ Brooke, James Ukraine's Counter-Invasion of Russia Could Gain Bargaining Chips for Kyiv in the Event of Negotiated Peace With Moscow. New York Sun (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  74. ↑ Lister, Tim 'Doing the least obvious thing': Ukraine embarrasses Putin with surprise assault on southern Russia. CNN (10 тамыз 2024). Тексерілді, 12 тамыз 2024.
  75. ↑ The authorities of the Kursk region are panicking as the Ukrainian Armed Forces approach the Kursk NPP. news.online.ua (9 тамыз 2024).
  76. ↑ Column of Russian vehicles, personnel destroyed in Kursk Oblast, multiple sources say  (ағыл.). The Kyiv Independent (9 August 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  77. ↑ Trevelyan, Mark. Russia reinforces Kursk region, videos show Ukrainian presence, evidence of attack, Reuters.
  78. ↑ Pro-War Bloggers Slam Military Command Over Destroyed Russian Column in Kursk  (ағыл.). The Moscow Times (9 August 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  79. ↑ Russia sends reinforcements to retake Kursk, The Telegraph (9 тамыз 2024).
  80. ↑ Alaudinov: We have enough forces to stop the Ukrainian Armed Forces in the Kursk direction. eadaily.com. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  81. ↑ Ukraine employed units from the border with Belarus to attack Kursk. Prensa Latina. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  82. ↑ a b c Barros, George; Gasparyan, Davit; Bailey, Riley; Evans, Angelica; Mappes, Grace; Harward, Christina Russian Offensive Campaign Assessment, August 9, 2024. Соғысты зерттеу институты (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024.
  83. ↑ Méheut, Constant As Ukraine Pushes Deeper, Russia Sends Reinforcements to Border Area. The New York Times (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  84. ↑ Samya, Barry; Hatton, Kullab Russia declares an emergency in Kursk, under attack by Ukraine. 14 die in a Russian strike on a mall. Associated Press (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  85. ↑ Россия перебросила в Курскую область военных и технику из Белгородской и Донецкой областей  (орыс.). Агентство (9 августа 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024.
  86. ↑ Российское командование перебрасывает резервы в Курскую область с харьковского направления  (орыс.). The Insider (9 августа 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024.
  87. ↑ Власти Курской области заявили о приближении ВСУ к Курской АЭС  (орыс.). The Moscow Times (9 августа 2024).
  88. ↑ a b Russia Launches New Operation to Halt Advancing Ukrainian Troops  (ағыл.). The Moscow Times (10 August 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  89. ↑ Курскую АЭС оцепили из-за угрозы атаки ВСУ  (орыс.). The Moscow Times (9 августа 2024). Тексерілді, 13 тамыз 2024.
  90. ↑ Курчатов, где расположена АЭС, остался без света после атаки дрона  (орыс.). Азаттық радиосы (9 августа 2024). Тексерілді, 13 тамыз 2024.
  91. ↑ Призначалися для наступу на Сумщину: ЗСУ захопили склад з боєприпасами біля Суджі, — Братчук  (укр.), Фокус (Украина) (9 тамыз 2024). Тексерілді 10 тамыздың 2024.
  92. ↑ Операція в Курській області: ЗСУ захопили склади та боєприпаси біля Суджи  (укр.), Главком (9 тамыз 2024). Тексерілді 10 тамыздың 2024.
  93. ↑ Mallory Yu; Sarah Handel; Mary Louise Kelly Here's what we know about Ukraine's military offensive in Russia  (ағыл.). NPR (9 August 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  94. ↑ В Курской, Брянской и Белгородской областях ввели «режим контртеррористической операции»  (орыс.). BBC News.
  95. ↑ Jaroslav Lukiv; James Waterhouse Ukraine's cross-border attack into Russia enters fifth day  (ағыл.). BBC News (10 August 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  96. ↑ AFU broke into the Belgorod region of the Russian Federation, News Online (Ukraine). Тексерілді 10 тамыздың 2024.
  97. ↑ Ukraine Pushes Into New Part of Russia: Reports, Newsweek. Тексерілді 10 тамыздың 2024.
  98. ↑ a b c Isabelle Khurshudyan; Galouchka Anastacia. Ukraine appears to expand incursion into Russia, in a morale boost for Kyiv, Washington Post (10 тамыз 2024).
  99. ↑ Barker, Kim Russia Pushes Back at Ukraine's Cross-Border Assault, but Kyiv Presses On. The New York Times (10 тамыз 2024).
  100. ↑ Fabian, Hartmann Russland bekommt Kursk-Offensive nicht in den Griff: Bewohner senden Video-Appell an Putin  (нем.). Frankfurter Rundschau (Үлгі:TranslateDate/de).
  101. ↑ Sabbagh, Dan Russia claims to have thwarted Ukraine's advance in Kursk. The Guardian (10 тамыз 2024).
  102. ↑ Минобороны сообщило о боях в 20 км от границы в Курской области. Агентство (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024.
  103. ↑ Бои под Курском. День пятый. Главное  (орыс.). Важные истории (10 августа 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  104. ↑ Площадь боевых действий в Курской области в субботу составила 650 кв км, Agents (Russia) (9 тамыз 2024). Тексерілді 9 тамыздың 2024.
  105. ↑ Moscow vows 'tough response' to Ukrainian offensive in Russia  (ағыл.), BBC (11 August 2024). Тексерілді 11 тамыздың 2024.
  106. ↑ Governor: Debris from a downed missile fell on a nine-story building in Kursk. 13 people were injured  (орыс.). The Insider (11 августа 2024). Тексерілді, 11 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 11 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  107. ↑ Украинские военные зашли в Беловский район Курской области — глава района  (орыс.). The Insider (11 августа 2024). Тексерілді, 11 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 11 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  108. ↑ Площадь боевых действий в Курской области в воскресенье продолжила расти  (орыс.). Проект (11 августа 2024). Мұрағат көшірмесі 11 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  109. ↑ Authorities in Russia's Belgorod Oblast announce evacuation of border region as Ukrainian incursion reportedly widens  (ағыл.). The Kyiv Independent (12 August 2024). Тексерілді, 12 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 12 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  110. ↑ "Дружественный огонь" в Курской области: российский вертолет ударил по российской военной колонне  (орыс.), Азаттық радиосы (12 августа 2024). Тексерілді 13 тамыздың 2024.
  111. ↑ ВСУ контролируют 28 населенных пунктов в Курской области  (орыс.). Неміс толқыны (12 августа 2024). Мұрағат көшірмесі 12 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  112. ↑ Украинский OSINT-проект DeepState заявляет о 44 населенных пунктах в Курской области под контролем ВСУ  (орыс.). Азаттық радиосы (12 августа 2024). Мұрағат көшірмесі 12 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  113. ↑ Top Ukrainian commander says his forces now control 1,000 square kilometers of Russia's Kursk region  (ағыл.). AP News (12 August 2024). Тексерілді, 12 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  114. ↑ Площадь боевых действий в Курской области превысила 1000 кв км  (орыс.). agents.media. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  115. ↑ Alexey Dyumin has been appointed to command WHO in the northern direction — Mass media, eadaily.com (13 тамыз 2024). Тексерілді 13 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  116. ↑ Putin Puts Former Bodyguard in Charge of Kursk Defense: Reports, newsweek.com (13 тамыз 2024). Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  117. ↑ Putin pulls units out of Ukraine to defend Russia, Kyiv says, POLITICO (13 тамыз 2024). Тексерілді 13 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  118. ↑ Ukraine war latest: Ukraine controls 74 settlements in Russia's Kursk Oblast, Zelensky says, The Kyiv Independent (13 тамыз 2024). Тексерілді 14 тамыздың 2024.
  119. ↑ Russian State TV War Correspondent Survives Drone Attack. The Moscow Times (8 тамыз 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  120. ↑ Putin Orders Military to 'Dislodge' Ukrainian Forces as 120K Flee Border Area. The Moscow Times (12 тамыз 2024). Тексерілді, 13 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  121. ↑ Russia Declares Federal Emergency Amid Battle in Kursk Region. The Moscow Times (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  122. ↑ Минобороны РФ заявило, что российские войска помешали ВСУ прорваться вглубь Курской области в 28 километрах от границы  (орыс.).
  123. ↑ Russian Military Fortifies Southern Outskirts of Lgov, Kursk Oblast  (ағыл.). Militarnyi. Тексерілді, 14 тамыз 2024.
  124. ↑ Denisova, Kateryna Russia claims over 110 downed drones amid reported explosions near airbases  (ағыл.). The Kyiv Independent. Тексерілді, 14 тамыз 2024.
  125. ↑ Ukraine's state TV shows Ukrainian troops pulling down Russian flag in Sudzha, Reuters (14 тамыз 2024).
  126. ↑ Russia Still Fighting for Control of Sudzha Gas Hub, Chechen Commander Says  (ағыл.). The Moscow Times (14 August 2024).
  127. ↑ ЗСУ контролюють російську Суджу: що відбувається у місті - ексклюзивний репортаж ТСН  (укр.). tsn.ua.
  128. ↑ Ukraine captures over 100 Russian troops in Kursk Oblast in less than a day, Syrskyi says, The Kyiv Independent (14 тамыз 2024). Тексерілді 14 тамыздың 2024.
  129. ↑ Ukrainian forces capture over 100 Russian soldiers in Kursk Oblast at once – photos, videos. Українська правда. Тексерілді, 15 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 15 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  130. ↑ Украинские силы "продвинулись на 1–2 километра" в Курской области России, Азаттық радиосы (14 тамыз 2024). Тексерілді 15 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 14 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  131. ↑ Russian Military Fortifies Southern Outskirts of Lgov, Kursk Oblast  (ағыл.). Militarnyi. Тексерілді, 14 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 14 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  132. ↑ Authorities in Russia's Kursk Oblast order evacuation of another town  (ағыл.). The Kyiv Independent. Тексерілді, 15 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 14 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  133. ↑ Mikhaila Friel Ukraine said it shot down a $36 million Su-34 bomber jet inside Russia  (ағыл.). Business Insider (14 August 2024). Тексерілді, 14 тамыз 2024.
  134. ↑ Perry, Michael Russia to evacuate thousands more from Kursk region attacked by Ukraine  (ағыл.). Reuters (15 August 2024). Тексерілді, 16 тамыз 2024.
  135. ↑ Ukraine forms military administration in Russia's Kursk Oblast, Syrskyi says  (ағыл.). The Kyiv Independent. Тексерілді, 15 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 15 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  136. ↑ BREAKING: Zelensky confirms full capture of Russian town of Sudzha in Kursk Oblast  (ағыл.). The Kyiv Independent. Тексерілді, 15 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 15 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  137. ↑ Российские войска освободили село Крупец в Курской области, заявило Минобороны РФ. Медуза (15 тамыз 2024). Тексерілді, 15 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 16 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  138. ↑ Главком ВСУ объявил о создании военной комендатуры в Курской области. Тексерілді, 16 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 15 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  139. ↑ Da otto giorni ormai l'esercito ucraino è penetrato in territorio russo. #Zelensky rivendica, #Mosca sostiene di aver fermato le truppe di #Kiyv. Oltre il confine è riuscita ad arrivare la troupe del #Tg1 con la nostra inviata @StefaniaBattis4 Questo è quello che ha trovato  (итал.) (Үлгі:TranslateDate/it). Тексерілді, 16 тамыз 2024.
  140. ↑ «Суджа була Сумської губернії»: росіяни в Курській області / hromadske YouTube сайтында
  141. ↑ Гаврилець, Сергій Are the hostilities in Kursk Oblast just the beginning? Interview with military expert Mykhailo Samus  (ағыл.). Громадьске (16 August 2024). Тексерілді, 16 тамыз 2024.
  142. ↑ З явилося відео перших годин прориву на Курщині  (орыс.). ua.korrespondent.net. Тексерілді, 16 тамыз 2024.
  143. ↑ Перші години наступу на Курську область: з'явилось відео  (укр.). КИЇВ24 (16 тамыз 2024). Тексерілді, 16 тамыз 2024.
  144. ↑ Ukraine orders evacuation of eastern city as Russian forces advance  (ағыл.). BBC news (16 August 2024). Тексерілді, 16 тамыз 2024.
  145. ↑ Ukrainian military presence reported in Vyazovoye village of Belgorod region  (ағыл.). Live UA Map. Тексерілді, 17 тамыз 2024.
  146. ↑ Murray, Warren. Ukraine war briefing: Russia hiring trench diggers after Kursk invasion, The Guardian (16 тамыз 2024). Тексерілді 16 тамыздың 2024.
  147. ↑ Ukraine says it keeps advancing, 'strengthening positions' in Kursk region  (ағыл.). Reuters (16 August 2024). Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  148. ↑ Ukraine 'destroys bridge' in Russia's Kursk region  (ағыл.). Canberra Times (16 August 2024). Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  149. ↑ Dozen Russian soldiers killed in a few minutes: Ukrainian Special Forces show results of ambush in Kursk Oblast – video. Українська правда. Тексерілді, 16 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  150. ↑ Lenin monument demolished in Sudzha, Kursk Oblast – photos  (ағыл.). Українська правда (16 August 2024). Тексерілді, 17 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 17 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  151. ↑ Hardaker, Daniel. Ukrainian troops topple Lenin statue in Russia  (ағыл.), The Telegraph (17 August 2024). Тексерілді 18 тамыздың 2024.
  152. ↑ «Взорвали мосты». Российские военкоры сообщают об «организованном отступлении» оккупантов на восточный берег реки Сейм возле Теткино  (орыс.) (17 августа 2024). Тексерілді, 17 тамыз 2024.
  153. ↑ «Дружественные» Путину страны отказались осудить вторжение ВСУ в Курскую область  (орыс.). Тексерілді 17 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  154. ↑ Неподтвержденные сообщения о взятии ВСУ райцентра Коренево в Курской области  (орыс.). Азаттық радиосы (17 августа 2024). Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  155. ↑ Ukraine Says Struck Another Bridge in Russia's Kursk Region, The Moscow Times. Тексерілді 18 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  156. ↑ Kateryna Stepanenko; Christina Harward; Riley Bailey; Angelica Evans; Frederick W. Kagan Russian Offensive Campaign Assessment, August 16, 2024  (ағыл.). understandingwar.org. Соғыс зерттеу институты (16 August 2024). Тексерілді, 18 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 17 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  157. ↑ Russia, le forze ucraine mettono fuori uso un secondo ponte nella regione di Kursk – Video  (итал.). Дождь (Үлгі:TranslateDate/it). Тексерілді, 19 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  158. ↑ Paratroopers show off Russia's latest T-90M "Proryv" tank captured in Kursk region. Тексерілді, 18 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  159. ↑ Kursk invasion map shows Ukrainian advances in new locations  (ағыл.), Newsweek (18 August 2024). Тексерілді 18 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  160. ↑ Zimko, Oleksandra Marines of 501st Separate Battalion remove Russian flag in Kursk region. РБК-Украина. Тексерілді, 19 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 20 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  161. ↑ Fandorin, Olga В Росії скаржаться на знищення ЗСУ останнього моста через річку Сейм  (укр.) (19 тамыз 2024). Тексерілді, 20 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 19 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  162. ↑ Kateryna Denisova Ukraine in control of 92 settlements in Russia's Kursk Oblast, Zelensky claims  (ағыл.). The Kyiv Independent. Тексерілді, 20 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 20 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  163. ↑ Don't Use Dating Sites Amid Kursk Incursion, Russia Tells Border Region Residents  (ағыл.). The Moscow Times (20 August 2024). Тексерілді, 20 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 21 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  164. ↑ Генштаб вперше показав карту територій, які ЗСУ контролюють у Курській області  (укр.). 24 Канал (20 тамыз 2024). Тексерілді, 20 тамыз 2024.
  165. ↑ Ukraine Says Destroyed Russian Army Pontoon Bridges in Kursk Region  (ағыл.). The Moscow Times (20 August 2024). Тексерілді, 21 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 21 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  166. ↑ a b Война Девятьсот десятый день. Хроника «Медузы»  (орыс.). Медуза (21 августа 2024). Тексерілді, 22 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 21 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  167. ↑ Ukraine's Air Force strikes Russian platoon strong point in Kursk Oblast – video  (ағыл.). Українська правда (22 August 2024). Тексерілді, 23 тамыз 2024.
  168. ↑ В Курській області ЗСУ штурмують жіночу колонію, в якій сховалися війська РФ, - ЗМІ (фото)  (укр.). www.unian.ua. Тексерілді, 24 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 24 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  169. ↑ ЗСУ на Курщині штурмують жіночу колонію, де Росія тримала українських полонених  (укр.). Громадське радіо (23 тамыз 2024). Тексерілді, 24 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 24 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  170. ↑ На Курщині ДШВ ЗСУ штурмують будівлю жіночої колонії. ВІДЕО  (укр.). novynarnia.com (23 тамыз 2024). Тексерілді, 24 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 24 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  171. ↑ Barros, George; Mappes, Grace; Wolkov, Nicole; Bailey, Riley; Gasparyan, Davit Russian Offensive Campaign Assessment, August 24, 2024. Соғыс зерттеу институты (24 тамыз 2024). Тексерілді, 25 тамыз 2024.
  172. ↑ (2024-08-25). The World Must Not Forget for a Single Day That Together, We Are Stronger Than Any Terrorist – Address by the President. Пресс-релиз. Тексерілген 2024-08-24.
  173. ↑ Ukrainian Armed Forces advance in Kursk region, take control of two more settlements - Zelenskyy (25 тамыз 2024). Тексерілді, 24 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 26 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  174. ↑ Russians retake village of Korenevo in Kursk Oblast – Deep State  (ағыл.). Українська правда. Тексерілді, 30 тамыз 2024.
  175. ↑ Balachuk, Iryna Russians redeployed 60,000 troops to Kursk Oblast – Zelenskyy. Українська правда (5 қыркүйек 2024). Тексерілді, 5 қыркүйек 2024.
  176. ↑ Defense Forces strike again at crossings in the Kursk oblast  (ағыл.). mil.in.ua (7 September 2024). Тексерілді, 8 қыркүйек 2024.
  177. ↑ Evans, Angelica; Hird, Karolina; Wolkov, Nicole; Stepanenko, Kateryna; Barros, George Russian Offensive Campaign Assessment, August 21, 2024. Соғыс зерттеу институты. Тексерілді, 28 тамыз 2024.
  178. ↑ Russia claims to counterattack against Ukraine in Kursk Oblast, The Kyiv Independent (11 қыркүйек 2024). Тексерілді 11 қыркүйектің 2024.
  179. ↑ Russia Launches Counteroffensive in Kursk Region, Pro-Kremlin Sources Say, The Moscow Times (11 қыркүйек 2024). Тексерілді 11 қыркүйектің 2024.
  180. ↑ Russia Claims Early Success as Major Counteroffensive in Kursk Region Begins. Kyiv Post (11 қыркүйек 2024).
  181. ↑ Russia claims Kursk counteroffensive pushing back Ukraine forces. Әл-Жазира телеарнасы (11 қыркүйек 2024).
  182. ↑ Reevell, Patrick Russia appears to have launched initial major counterattack against Ukraine in Kursk. ABC News (11 қыркүйек 2024). Тексерілді, 14 қыркүйек 2024.
  183. ↑ Santora, Marc Ukrainian Troops Talk of Stiffer Resistance as They Fight in Russian Territory. The New York Times (14 қыркүйек 2024).
  184. ↑ Wells, Katherine; Evans, Angelica; Gasparyan, Davit; Mappes, Grace; Zehrung, Haley; Hird, Karolina; Bailey, Riley Russian Offensive Campaign Assessment, September 12, 2024. Соғыс зерттеу институты (12 қыркүйек 2024). Тексерілді, 14 қыркүйек 2024.
  185. ↑ Barros, George; Evans, Angelica; Harward, Christina; Bailey, Riley; Zehrung, Haley; Gasparyan, Davit Russian Offensive Campaign Assessment, September 13, 2024. Соғыс зерттеу институты (13 қыркүйек 2024). Тексерілді, 14 қыркүйек 2024.
  186. ↑ Russia evacuates border villages in Kursk region. France 24 (16 қыркүйек 2024). Тексерілді, 16 қыркүйек 2024.
  187. ↑ Barros, George; Mappes, Grace; Harward, Christina; Hird, Karolina; Zehrung, Haley; Gasparyan, Davit; Ganzeveld, Annika Russian Offensive Campaign Assessment, September 16, 2024. Соғыс зерттеу институты (16 қыркүйек 2024). Тексерілді, 17 қыркүйек 2024.
  188. ↑ Russia's Kursk counteroffensive halted, Kyiv claims. The Kyiv Independent (18 қыркүйек 2024). Тексерілді, 18 қыркүйек 2024.
  189. ↑ Lister, Tim; Gak, Kosta Russia begins efforts to expel Ukraine from Kursk but counter-attack is yet to gain momentum  (ағыл.). CNN (14 September 2024). Тексерілді, 19 қыркүйек 2024.
  190. ↑ Russia's Lipetsk region under 'massive' drone attack, governor says  (ағыл.). Әл-Жазира телеарнасы. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  191. ↑ Розбита колона біля Рильська та удари по аеродрому в Липецьку. Що відомо про нові атаки ЗСУ  (укр.). BBC Ukraine (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  192. ↑ Ukrainian Drone, Missile Strike Kills 1 in Russia's Belgorod Region  (ағыл.). The Moscow Times. Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  193. ↑ Matt Murphy; Sofia Ferreira Santos Ukrainian troops now up to 30km inside Russia, Moscow says  (ағыл.). BBC News (11 August 2024). Тексерілді, 11 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  194. ↑ Belgorod declares state of emergency over incursion - governor  (ағыл.). RTE. Тексерілді, 14 тамыз 2024.
  195. ↑ Ukraine Launches Attack on Belgorod Region, Pro-Kremlin Sources Say. The Moscow Times (27 тамыз 2024). Тексерілді, 27 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 29 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  196. ↑ Война в Украине: Сырский заявил, что ВСУ контролируют 74 населенных пункта в Курской области  (орыс.). BBC News (10 августа 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  197. ↑ Belarus sends tanks to border with Ukraine  (орыс.). BBC News (11 августа 2024). Тексерілді, 11 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 11 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  198. ↑ Ukrainian forces reportedly enter Kursk Oblast as border fighting continues – Russian media. english.nv.ua. Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 6 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  199. ↑ Moscow says Ukraine has launched cross-border attack into Russia  (ағыл.). The Guardian (6 August 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  200. ↑ Russian milbloggers blame 'incompetence' for Ukrainian HIMARS strike that destroyed Russian battalion. Kyiv Post (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  201. ↑ Murphy, Matt. Ukraine troops now up to 30km inside Russia's Kursk region, Moscow says, www.bbc.com (11 тамыз 2024). Тексерілді 11 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  202. ↑ Border breach: Moscow says fighting ongoing as troops repel Ukrainian incursion into Russia's Kursk region. Медуза. Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 6 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  203. ↑ Kramer, Andrew E.. Russian Official Declares State of Emergency Near Border as Ukraine Advances, The New York Times. Тексерілді 8 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  204. ↑ Kozhukhar, Oleksandr Zelenskiy acknowledges Ukraine's military operation in Russia. Reuters (11 тамыз 2024). Тексерілді, 11 тамыз 2024.
  205. ↑ Russia battling major Ukrainian cross-border incursion for third day. Әл-Жазира телеарнасы (8 тамыз 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  206. ↑ Joshua Posaner; Nette Nöstlinger; Connor O'Brien Kyiv's offensive gets a greenish light from its allies. Politico (9 тамыз 2024). Тексерілді, 12 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 11 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  207. ↑ Fornusek, Martin Putin should leave Ukraine if concerned about Kursk Oblast, White House says. The Kyiv Independent (13 тамыз 2024). Тексерілді, 13 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 13 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  208. ↑ Серікхан, Азамат «Бүкіл әлем алаңдаулы»: Қазақстан Сыртқы істер министрлігі Курск аймағындағы жағдайға қатысты пікір білдірді  (қаз.). Курсив Медиа (14 тамыз 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024.
  209. ↑ IAEA chief calls for restraint as fighting remains ongoing 'in the vicinity' of Kursk Nuclear Power Plant. The Kyiv Independent (10 тамыз 2024). Тексерілді, 10 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 10 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  210. ↑ ҰҚШҰ-ның Курскідегі жағдай туралы сөзі: Ресей әскери көмек сұраған жоқ  (қаз.). Азаттық радиосы (14 тамыз 2024). Тексерілді, 17 тамыз 2024.
  211. ↑ Hambling, David Ukraine's Kursk Offensive Blitzed Russia With Electronic Warfare And Drones  (ағыл.). Forbes. Тексерілді, 10 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 10 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  212. ↑ Miller, Christopher Military briefing: Russia's advances expose 'cracks' in Ukraine's defences  (ағыл.). Financial Times (7 August 2024). Тексерілді, 7 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 7 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  213. ↑ Ryan, Mick Analysis: The Battle of Kursk 2024  (ағыл.). Kyiv Post (11 August 2024). Тексерілді, 12 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 12 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  214. ↑ Mass YouTube outage reported in Russia amid escalating official criticism, Reuters (8 тамыз 2024). Тексерілді 8 тамыздың 2024.
  215. ↑ Jowitt, Tom. YouTube Hit By Thousands Of Outages In Russia, Silicon UK (8 тамыз 2024). Тексерілді 8 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  216. ↑ В полосе перебоя  (орыс.), Коммерсантъ (8 августа 2024). Тексерілді 8 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  217. ↑ Транзит российского газа через Украину упал — «Экономическая правда»  (орыс.). BBC News (8 августа 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  218. ↑ Nearly 200,000 Russians being evacuated after massive Ukrainian attack, ABC News (14 тамыз 2024). Тексерілді 17 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  219. ↑ Russia Relocates Some Displaced Kursk Residents to Occupied Ukraine  (ағыл.), The Moscow Times (13 August 2024). Тексерілді 14 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 14 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  220. ↑ Putin promised poorly trained conscripts wouldn't be sent to war. Now the front line has come to them, CNN (16 тамыз 2024). Тексерілді 17 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  221. ↑ Russia left 'mainly kids' and conscripts to defend its borders, Ukrainian soldier says after surprise attack, Business Insider (13 тамыз 2024). Тексерілді 17 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  222. ↑ As Ukraine advances in Kursk, families of north Russian conscripts cry mercy, The Barents Observer (15 тамыз 2024). Тексерілді 17 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 17 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  223. ↑ Kilner, James. Ukrainian Himars strike destroys key Kursk bridge used for Russian reinforcements, The Telegraph (16 тамыз 2024). Тексерілді 17 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 17 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  224. ↑ a b Ukraine's offensive derails secret efforts for partial cease-fire with Russia, officials say, The Washington Post (17 тамыз 2024). Тексерілді 19 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  225. ↑ Russia denies report about talks with Ukraine, launches new strikes, Euractiv (19 тамыз 2024). Тексерілді 20 тамыздың 2024. Мұрағат көшірмесі 21 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  226. ↑ Russia Postpones Local Elections in Ukrainian-Held Areas of Kursk Region  (ағыл.). The Moscow Times (21 August 2024). Тексерілді, 21 тамыз 2024.
  227. ↑ Ukrainian troops attempt incursion into Russia's Kursk region  (ағыл.). Новая Газета (6 August 2024). Тексерілді, 6 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 6 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  228. ↑ Russia says Ukrainian sabotage group retreats after attempt to attack border. Reuters (6 тамыз 2024).
  229. ↑ Military expert: Russia's losses in Kursk operation ten times higher than in Donetsk  (ағыл.). english.nv.ua. Тексерілді, 13 тамыз 2024.
  230. ↑ Russian battalion in Kursk region left with just 30% battle-ready soldiers. Тексерілді, 20 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 21 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  231. ↑ Russia Declares Federal Emergency Amid Battle in Kursk Region. The Moscow Times (9 тамыз 2024). Тексерілді, 9 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 9 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  232. ↑ Russian State TV War Correspondent Survives Drone Attack. The Moscow Times (8 тамыз 2024). Тексерілді, 8 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 8 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
  233. ↑ Pro-Kremlin Group Says 2 Members Killed in Kursk Region Attack  (ағыл.). The Moscow Times (16 August 2024). Тексерілді, 17 тамыз 2024. Мұрағат көшірмесі 18 тамыздың 2024 Wayback Machine мұрағатында
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Курск_облысындағы_шайқастар_(2024)&oldid=3377453» бетінен алынған