Saltar ao contido

Cumbraos, Sobrado

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Cumbraos.
Cumbraos
Igrexa de San Xiao de Cumbraos.
ConcelloSobrado[1]
ProvinciaA Coruña
Coordenadas43°03′25″N 8°00′45″O / 43.057, -8.0124
Área14,12 km²
Poboación214 hab. (2019)
Densidade15,16 hab./km²
Entidades de poboación26[1]
[ editar datos en Wikidata ]

San Xiao de Cumbraos[1] é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Sobrado. Segundo o IGE[2], en 2014 tiña 239 habitantes (126 homes e 113 mulleres), o que supón unha diminución en relación ao ano 2004 cando tiña 271 habitantes.

Eclesiasticamente pertence ao arciprestado de Sobrado, igual cás demais parroquias do concello.[3]

Aquí naceu Mateo de Prado (c. 1614-1677), unha das meirandes figuras da escultura barroca galega.

Cumbraos no Catastro de Ensenada (1752).
Cumbraos no Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar de Pascual Madoz (1847).[4]

Toponimia

[editar | editar a fonte]

O topónimo Cumbraos ten orixe no asentamento de poboación nos séculos IX e X de grupos de xente chegados desde Coímbra.[5]

Xeografía

[editar | editar a fonte]

A parroquia de Cumbraos ten unha superficie de 14,12 km²[6] pola que se espallan 26 núcleos de poboación.[7]

Demografía

[editar | editar a fonte]

Século XVIII

[editar | editar a fonte]
1752[8] 1768[9] 1787[10]
Veciños Habitantes
68 278 287

Século XIX

[editar | editar a fonte]
1816/17[11] 1826[12] 1831[13] 1836[14] 1845[4] 1857[15] 1860[16] 1887[17] 1900[18]
Veciños 81 97 – 40 102 61 74 – –
Habitantes – 415 479 200 510 353 474 496 467

     Expediente de alistamento militar do arquivo de Betanzos     Dicionarios xeográficos     Boletín Oficial da Provincia da Coruña (BOPC)     Censos (poboación de feito)

Século XX

[editar | editar a fonte]
1910[18] 1920[18] 1930[18] 1940[18] 1950[18] 1960[18] 1970[18] 1981[18] 1986[19] 1991[18] 1999[20] 2000[21]
Habitantes 564 538 642 774 729 587 535 412 358 309 278 285

     Censos (poboación de feito)     Padrón municipal

Século XXI

[editar | editar a fonte]
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
287 285 279 271 271 266 269 262 260 255
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
254 248 243 239 232 227 219
Fonte: IGE (padrón municipal)[22]
Gráfica de evolución demográfica de Cumbraos entre 1887 e 2017
     Poboación de feito segundo os censos de poboación.     Poboación segundo o padrón municipal.
Ponte gótica de Guisó.
Ponte gótica de Guisó.
Carballo da Portacal.
Carballo da Portacal.

Patrimonio

[editar | editar a fonte]
  • A Castronela, Castro de Cumbraos ou Cruz do Castro[23]
  • Ponte gótica de Guisó. Tamén coñecida coma a ponte de Cepo-Guisó, é unha ponte medieval situada no antigo camiño que comunicaba os lugares de Guisó e o Cepo. Segundo a tradición, por ela transportouse a pedra con que se construíu o mosteiro de Sobrado.[24][25]

Carballo de Portacal

[editar | editar a fonte]

No lugar da Portacal áchase o que é considerado o segundo carballo máis antigo de Galiza pola Sociedade Galega de Historia Natural.[26] En 2011 foi incluído no catálogo de árbores senlleiras da Xunta de Galicia.[27]

Galería de imaxes

[editar | editar a fonte]
  • Acceso á igrexa parroquial
    Acceso á igrexa parroquial
  • Cruceiro
    Cruceiro
  • Capela da Armada
    Capela da Armada

Lugares e parroquias

[editar | editar a fonte]

Lugares de Cumbraos

[editar | editar a fonte]
Lugares da parroquia de Cumbraos no concello de Sobrado (A Coruña)

A Acivreira | A Aldea do Muíño | A Armada | O Camareiro | Carral | Casa Camiño | O Cepo | Cimadevila | As Cruces | A Cruz do Castro | Eirixe | A Fraga | Guisó | O Lago | A Medoña | O Outeiro | O Pereiro de Abaixo | O Pereiro de Arriba | A Portacal | Portocavado | Prevencidos | A Torre | Vila do Monte | Vilamor | O Vilar da Maceira | O Vilar

Parroquias de Sobrado

[editar | editar a fonte]
Galicia | Provincia da Coruña | Parroquias de Sobrado

Carelle (San Lourenzo) | A Ciadella (Santa María) | Codesoso (San Miguel) | Cumbraos (San Xiao) | Folgoso (Santa Cristina) | Grixalba (San Xiao) | Nogueira (San Xurxo) | A Porta (San Pedro) | Pousada (San Mamede) | Roade (Santo André)

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 DECRETO 189/2003, do 6 de febreiro, polo que se aproba o nomenclátor correspondente ás entidades de poboación da provincia da Coruña.
  2. ↑ IGE (ed.). "IGE - Nomenclátor de Galicia" (en galego). Arquivado dende o orixinal o 30 de decembro de 2020. Consultado o 23 de abril de 2021. 
  3. ↑ "Arciprestado de Sobrado". Arquidiocese de Santiago de Compostela. Arquivado dende o orixinal o 04 de decembro de 2018. Consultado o 3.12.2018. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Madoz, Pascual (1847). Cumbraos (San Julian de). Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar (en castelán) VII (Madrid). p. 283.Madoz&rft.btitle=Cumbraos (San Julian de)&rft.date=1847&rft.genre=book&rft.pages=283&rft.place=Madrid&rft_id=https://archive.org/details/diccionariogeogr07mado/page/282&rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:book" class="Z3988"> 
  5. ↑ VILLARES, R. (2004): Historia de Galicia. Vigo, Edicións Xerais de Galicia, páx. 86.
  6. ↑ Plan Xeral de Ordenación Municipal [PXOM] de Sobrado (PDF) (Informe). Concello de Sobrado. 2009. p. 13. 
  7. ↑ "Nomenclátor de Galicia: Cumbraos (San Xiao)". Xunta de Galicia. Arquivado dende o orixinal o 10 de abril de 2019. Consultado o 9.2.2019. 
  8. ↑ Censo de Población de la Corona de Castilla. Marqués de la Ensenada 1752 (PDF) (en castelán). II: Nomenclatores. Madrid: INE. 2016 [1993]. p. 138. ISBN 978-84-260-2716-0. 
  9. ↑ Censo de Aranda (PDF) (en castelán). IX: Diócesis de Santiago, Segorbe y Segovia. Madrid: INE. 2013 [2011]. p. 150. ISBN 978-84-260-3760-2. 
  10. ↑ Censo de 1787 “Floridablanca” (PDF) (en castelán). IV: Comunidades autónomas del Norte Atlántico. Madrid: INE. 2016 [1990]. p. 3850. ISBN 978-84-260-1970-7. 
  11. ↑ Erias Martínez, Alfredo; González Fernández, Juan Miguel (1989). "O marco xurisdiccional na antiga provincia de Betanzos" (PDF). Anuario Brigantino. 12. Betanzos. p. 50. ISBN 84-505-9464-2.González Fernández, Juan Miguel&rft.aufirst=Alfredo&rft.aulast=Erias Mart�nez&rft.btitle=Anuario Brigantino&rft.date=1989&rft.genre=bookitem&rft.isbn=84-505-9464-2&rft.pages=50&rft.place=Betanzos&rft.series=12&rft_id=http://anuariobrigantino.betanzos.net/Ab1989PDF/1989%20017_084.pdf&rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:book" class="Z3988"> 
  12. ↑ Miñano, Sebastián (1826). Cumbraos (San Julian de). Diccionario geográfico-estadístico de España y Portugal (en castelán) III (Madrid). p. 266.Miñano&rft.btitle=Cumbraos (San Julian de)&rft.date=1826&rft.genre=book&rft.pages=266&rft.place=Madrid&rft_id=https://sirio.ua.es/libros/BGeografia/dicci_geogr_est_03/ima0271.htm&rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:book" class="Z3988"> 
  13. ↑ Cumbraos (San Julian de). Diccionario geográfico universal (en castelán) II (Barcelona). 1831. p. 1192. 
  14. ↑ Fariña Jamardo, Xosé (1990). Os concellos galegos. Parte Xeral. Fundación Barrié. p. 142. ISBN 978-84-87819-06-3.Fariña Jamardo&rft.btitle=Os concellos galegos&rft.date=1990&rft.genre=book&rft.isbn=978-84-87819-06-3&rft.pages=142&rft.pub=Fundación Barrié&rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:book" class="Z3988"> 
  15. ↑ Nomenclátor de los pueblos de España (en castelán). Madrid. 1858. p. 249. 
  16. ↑ Nomenclátor estadístico de las parroquias que componen la provincia de La Coruña (en castelán). A Coruña. 1863. pp. 18–19. Arquivado dende o orixinal o 17 de novembro de 2018. Consultado o 16 de novembro de 2018. 
  17. ↑ "Provincia de La Coruña". Nomenclátor de las ciudades, villas, lugares, aldeas y demás entidades de población de España en 1.º de enero de 1888 (en castelán). III: Ciudad Real á Gerona. Madrid. 1892. p. 140. 
  18. ↑ 18,00 18,01 18,02 18,03 18,04 18,05 18,06 18,07 18,08 18,09 Pazo Labrador, Alberto Xosé; Santos Solla, Xosé Manuel (1995). Poboación e territorio. As parroquias galegas nos últimos cen anos. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. p. 112. ISBN 978-84-605-3156-2.Santos Solla, Xosé Manuel&rft.aufirst=Alberto Xosé&rft.aulast=Pazo Labrador&rft.btitle=Poboación e territorio. As parroquias galegas nos últimos cen anos&rft.date=1995&rft.genre=book&rft.isbn=978-84-605-3156-2&rft.pages=112&rft.place=Santiago de Compostela&rft.pub=Xunta de Galicia&rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:book" class="Z3988"> 
  19. ↑ Torres Luna, María Pilar de; Pérez Fariña, María Luisa; Santos Solla, Xosé Manuel (1989). Municipios y parroquias de Galicia (en castelán). Universidade de Santiago de Compostela. p. 48. ISBN 978-84-7191-529-0.Pérez Fariña, Mar�a Luisa&rft.au=Santos Solla, Xosé Manuel&rft.aufirst=Mar�a Pilar de&rft.aulast=Torres Luna&rft.btitle=Municipios y parroquias de Galicia&rft.date=1989&rft.genre=book&rft.isbn=978-84-7191-529-0&rft.pages=48&rft.pub=Universidade de Santiago de Compostela&rft_val_fmt=info:ofi/fmt:kev:mtx:book" class="Z3988"> 
  20. ↑ "Nomenclátor estatístico de Galicia. Ano 1999". Instituto Galego de Estatística (IGE). Arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018. Consultado o 18 de novembro de 2018. 
  21. ↑ "Nomenclátor estatístico de Galicia. Ano 2000". Instituto Galego de Estatística (IGE). Arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018. Consultado o 18 de novembro de 2018. 
  22. ↑ Nomenclátor estatístico de Galicia. Anos "2001", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2002", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2003", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2004", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2005", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2006" (XLS) ; "2007", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2008", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2009", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2010", arquivado dende o orixinal (XLS) o 18 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2011", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2012", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2013", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2014", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2015", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 ; "2016", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018  e "2017", arquivado dende o orixinal (XLS) o 17 de novembro de 2018, consultado o 21 de novembro de 2018 . Instituto Galego de Estatística (IGE).
  23. ↑ Catálogo (PDF) (Informe). Plan Xeral de Ordenación Municipal. Concello de Sobrado. 2009. GA15080015. 
  24. ↑ "Ponte gótica de Guisó". turismo.gal. Consultado o 21.1.2019. 
  25. ↑ Concello de Sobrado. Ponte de Cepo-Guisó (letreiro). Consultado o 3.3.2019. 
  26. ↑ "Patrimonio Natural". Concello de Sobrado. Arquivado dende o orixinal o 13 de xullo de 2013. Consultado o 21 de xaneiro de 2019. 
  27. ↑ "Orde do DOG nº 196 do 2011/10/13". Xunta de Galicia. 13 de outubro de 2011. p. 30078. Consultado o 21.1.2019. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cumbraos,_Sobrado&oldid=6627921»