Nicole Cooke

Nicole Cooke
Nicole Cooke
Ganwyd	13 Ebrill 1983 ; Abertawe
Dinasyddiaeth	y Deyrnas Unedig
Alma mater	Ysgol Brynteg ;
Galwedigaeth	seiclwr cystadleuol
Taldra	167 centimetr
Pwysau	58 cilogram
Gwobr/au	MBE
Gwefan	http://www.nicolecooke.com/
Chwaraeon
Tîm/au	Astana-Acca Due O, Garmin-Cervélo, Vision 1 Racing, UAE Team ADQ, Estado de México-Faren, Aušra Gruodis-Safi, Pragma Deia Colnago, Astana-Acca Due O, Team Halfords Bikehut
Gwlad chwaraeon	y Deyrnas Unedig

Seiclwraig rasio proffesiynol o Gymru yw Nicole Cooke MBE (ganed 13 Ebrill 1983). Mae hi'n byw yn Lugano, y Swistir.^[1]

Bywgraffiad

Dyddiau cynnar

Ganwyd Cooke yn Abertawe a magwyd hi yn Y Wig, Bro Morgannwg. Mynychodd Ysgol Gyfun Brynteg ar Heol Eweni ym Mhen-y-bont ar Ogwr lle roedd hi flwyddyn yn iau na Gavin Henson. Dechreuodd Cooke seiclo yn ifanc a chafodd gryn lwyddiant wrth reidio yn y rasus ieuenctid. Teithiodd dramor i'r Iseldiroedd yn aml ers oedd yn ddeuddeg oed, gan gystadlu yn erbyn ei chyd-gystadleuwyr o'r Wlad Belg, yr Almaen, a'r Iseldiroedd. Drwy hyn enillodd brofiad o gystadlu ar safon uwch y cyfandir.

Yn un ar bymtheg oed, enillodd Cooke ei theitl cenedlaethol hŷn cyntaf gan ymgymhwyso i gymryd rhan yng Ngemau Olympaidd 2000. Ond cafwyd dadl rhwng Cooke a'r awdurdodau, a oedd yn mynnu nad oedd hi yn ddigon hen i gymryd rhan. Fe gafodd Cooke gefnogaeth gan Shane Sutton, hyfforddwr seiclo Cymru ar y pryd, a thynnwyd sylw at oedran ifanc chwaraewyr mewn nifer o chwaraeon Olympiadd eraill megis gymnasteg a nofio, ond gwrthodwyd yr awdurdodau gyfaddawdu.^[2]^[3] Yn 2001 derbyniodd Cooke wobr y Bidlake Memorial Prize, a roddir ar sail perfformiadau diarhebol neu gyfraniad i welliant seiclo. Enillodd bedwar Teitl Iau y Byd, gan gynnwys un ym Mhortiwgal yn 2001.

Ymlaen i lwyfan y byd

Cystadleuodd yng Ngemau'r Gymanwlad yn 2002, ac enillodd y ras ffordd i ferched gan ddiweddu gyda sbrint syfrdanol. Fe'i henwebwyd ar gyfer Gwobr Personoliaeth Chwaraeon Cymreig y Flwyddyn BBC Cymru.

Yn 2003 enillodd Cooke ras La Flèche Wallonne Féminine yng Ngwlad Belg. Roedd hi yn y drydedd safle ym Mhencampwriaeth Ras Ffordd y Byd. Hi oedd Pencampwraig Cwpan y Byd Rasio Ffordd i Ferched yr UCI yn 2003, yr ieuengaf erioed a'r Brydeinwraig gyntaf i wneud hynny. Dioddefodd ddamwain ym mis Hydref, ac yn sgil hyn gorfu iddi gael llawdriniaeth ar ei [[pen-glin|phen-glin.

Y flwyddyn ganlynol enillodd y Giro d'Italia Femminine: y person ifengaf erioed i wneud hynny. Yng Ngemau Olympaidd yr Haf 2004 daeth yn 5ed yn y Ras Ffordd i Ferched ac yn 19eg yn y Treial Amser i Ferched.

Eto yn 2005, cymerodd y safle cyntaf yn La Flèche Wallonne Féminine a daeth yn ail ym Mhencampwriaeth Ras Ffordd y Byd. Ym mis Rhagfyr 2005, yn ystod ei pharatoadau ar gyfer Gemau'r Gymanwlad 2006, torrodd bont ei hysgwydd wrth gystadlu ar y felodrom yn ystod Cymal Manceinion o Gwpan y Byd; er hyn, enillodd y fedal efydd yn Ras Ffordd y Gemau.

Nicole Cooke yn ennill 19eg Ras
Rhyngwladol Beicio Thuringia yn Zeulenroda-Triebes.

Gyrfa proffesiynol

2006

Trodd Cooke yn broffesiynol gyda'r tîm Ausra Gruodis-Safi, a dysgodd Eidaleg wrth fyw a rasio yn yr Eidal. Yn niwedd 2005, arwyddodd i'r tîm Univega a oedd wedi'i leoli yn y Swistir.

Ar 1 Awst 2006, cyhoeddwyd mai hi oedd seiclwraig ffordd rhif un y byd UCI ac ar 3 Medi 2006 enillodd Gwpan y Byd Seiclo Ffordd yr UCI 2006, gyda ras mewn llaw. Hi enillodd y Grande Boucle 2006 - fersiwn merched o'r Tour de France. Yn ystod 2006 enillodd hefyd Bencampwriaeth Rasio Ffordd Prydain, La Flèche Wallonne, La Coupe du Monde Cycliste Féminine de Montréal, a Threial Amser y Magali Pache, Ras Cwpan y Byd Castilla y Leon a Ras Cymalau'r Thüringen-Rundfahrt. Ym mis Medi 2006 enillodd y drydedd safle unwaith eto ym Mhencampwriaeth Ras Ffordd y Byd yr UCI.

2007

Yn 2007, enillodd ras Cwpan y Byd, Geelong a'r Ronde van Vlaanderen, Cylchdaith Fflandrys i Ferched, sef y ddwy ras gyntaf yng Nghwpan y Byd Seiclo Ffordd yr UCI 2007. Enillodd hefyd y Trofeo Alfredo Binda ac ail gymal y GP Costa Etrusca. Hi eto oedd enillydd y Grande Boucle. Ar noswyl cymal olaf Cwpan y Byd, Rasio Ffordd, roedd Nicole yn arwain y gystadleuaeth o 80 o bwyntiau. Roedd wedi bod yn cael trafferthion â'i phen-glin a gohiriodd lawdriniaeth arni hyd 17 Medi er mwyn gallu cystadlu yn y cymal olaf.^[4] Rhwystrodd ei phen-glin hi rhag cystadlu'n gryf a gorffennodd yn y 34ain safle yn y ras. Rhoddodd hyn y fuddugoliaeth yng Nghwpan y Byd i Marianne Vos, 70 o bwyntiau o flaen Nicole, a ddaeth yn ail.

2008

Mae Nicole yn arwain tîm Halfords Bikehut yn 2008, ac yn defnyddio beiciau Boardman. Cafodd ei buddugoliaeth gyntaf yn 2008 yn Tour de l'Aude, gan ennill y cymal cyntaf.^[5]

Cynrychiolodd Brydain yng Ngemau Olympaidd 2008 yn Beijing, gan gipio'r fedal aur yn y Ras Ffordd i Ferched a rhoi i Gymru ei medal aur gyntaf yn y gemau ers 36 mlynedd. Hon oedd y 200fed medal aur i'w hennill dros Brydain yn hanes y Gemau Olympaidd.^[6] Hon oedd y fedal aur gyntaf iw ennill gan Gymry ers i Richard Meade ennill yn farchogaeth yng Ngemau Olympaidd 1972.

Enillodd Nicole y Giro del Trentino ym mis Mehefin 2009, ac ar y 27 Mehefin enillodd y Bencampwriaeth Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain am y degfed tro.^[7]

Canlyniadau

1999: 1af Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Merched Prydain; (Enillodd y ras hon er ei bod dal yn y categori Iau, a hithau'r ifengaf erioed i wneud hyn.)

2000: 1af Pencampwriaeth y Byd, Ras Ffordd Merched Iau, Plouay; 2il Pencampwriaeth Cenedlaethol Cyclo Cross; 3ydd Pencampwriaeth y Byd, Beicio Mynydd Merched Iau, Lisbon; 5ed Grand Prix de Quebec

2001: 1af Pencampwriaeth y Byd, Ras Ffordd i Ferched Iau, Lisbon; 1af Pencampwriaeth y Byd, Treial Amser i Ferched Iau, Lisbon; 1af Pencampwriaeth y Byd, Beicio Mynydd i Ferched Iau, Colorado; 1af Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Merched Prydain; 1af Pencampwriaeth Cenedlaethol Cyclo Cross (Yr enillydd ifengaf erioed); 1af Gwobr Beicwraig Ifanc Gorau, Grand Prix de Quebec; 1af Crys y Mynyddoedd, Grand Prix de Quebec

2002

1af

Ras Ffordd i Ferched, Gemau'r Gymanwlad, Manceinion

1af

Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Merched Prydain

1af 12fed Trofeo Citta di Rosignano, Yr Eidal

1af 4ydd Memorial Pasquale di Carlo, Yr Eidal

1af Crys y Mynyddoedd, Trofeo Banca Populaire, Yr Eidal

1af Cymal 2, Trofeo Banca Populaire, Yr Eidal

1af Ronde van Westerbeek, Holland

1af Gwobr Beicwraig Ifanc Gorau, Giro della Toscana

1af Gwobr Beicwraig Ifanc Gorau, Giro del Trentino

3ydd Veulta Castilla-y-Leon, Sbaen

3ydd Tour Midi Pyrenees, Ffrainc

1af Cymal 2, Tour Midi Pyrenees, Ffrainc

1af Crys y Mynyddoedd, Tour Midi Pyrenees, Ffrainc

2003: Enillydd Cwpan y Byd Ras Ffordd i Ferched yr UCI; 1af Ras Cwpan y Byd, Amstel Gold; 1af Ras Cwpan y Byd, La Flèche Wallonne Féminine; 1af Ras Cwpan y Byd, GP Plouay; 1af GP San Francisco; 1af Cymal 5 Cylchdaith Holland i Ferched; 1af Crys y Mynyddoedd, Vuelta Castilla y Leon; 1af Gwobr Beicwraig Ifanc Gorau, Trofeo Banco Populare Alto Adige; 1af Gwobr Beicwraig Ifanc Gorau, Giro Della Toscana; 1af Cam 3a Giro Della Toscana; 1af Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Merched Prydain; 3ydd Pencampwriaeth y Byd, Ras Ffordd i Ferched, Hamilton

2004

1af Giro d'Italia Femminine (Giro Donne)

1af Cymal 8, Giro d'Italia Femminine (Giro Donne)

1af GP San Francisco/T Mobile International

1af

Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Merched Prydain

1af Gwobr Reidiwr Ifanc Gorau, Giro Della Toscana

1af Crys Pwyntiau, Giro Della Toscana

5ed Ras Ffordd i Ferched, Gemau Olympaidd yr Haf

19eg Treial Amser i Ferched, Gemau Olympaidd yr Haf

2005: 1af Ras Cwpan y Byd, La Flèche Wallonne Féminine; 1af GP Wallonie, Gwlad Belg; 1af Trofeo Alfredo Binda, Cittiglio, Yr Eidal; 1af 15fed Trofeo Citta di Rosignano, Yr Eidal; 1af Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Merched Prydain; 1af Cymal 5 Cylchdaith Holland i Ferched; 1af Cymal 1a Giro Della Toscana; 2il Pencampwriaeth y Byd Ras Ffordd i Ferched

2006

1af Rhengoedd y Byd, UCI

1af Cwpan y Byd Ras Ffordd i Ferched yr UCI

1af Ras Cwpan y Byd, Castilla y Leon

1af Ras Cwpan y Byd, La Flèche Wallonne Féminine

1af Ras Cwpan y Byd, Treial Amser Tîm yr Awr Aur

2il Ras Cwpan y Byd, La Coupe du Monde Montréal

2il Ras Cwpan y Byd, Open de Suède Vargarda

3ydd Ras Cwpan y Byd, GP de Plouay

4ydd Ras Cwpan y Byd, Cylchdaith Rotterdam

5ed Ras Cwpan y Byd, Berner-Rundfahrt

5ed Ras Cwpan y Byd, Rund um die Nürnberger Altstadt

6ed Ras Cwpan y Byd, Ronde van Vlaanderen

8fed Ras Cwpan y Byd, Geelong

1af Grande Boucle Feminine

1af Cymal 1, Grande Boucle Feminine

1af Cymal 2, Grande Boucle Feminine

1af Thuringen Rundfahrt (Cylchdaith yr Almaen i Ferched)

1af Cymal 2, Thuringen Rundfahrt

1af Cymal 4a, Thuringen Rundfahrt

1af Cymal 4b, Thuringen Rundfahrt

1af Cymal 5, Thuringen Rundfahrt

1af

Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Merched Prydain

1af Treial Amser Magali Pache

1af Crys y Mynyddoedd, Cylchdaith Seland Newydd

1af Gwobr Beicwraig Ifanc Gorau, Giro del Trentino

3ydd

Ras Ffordd Merched, Gemau'r Gymanwlad, Melbourne

3ydd Pencampwriaeth y Byd Ras Ffordd i Ferched

2007

1af Rhengoedd y Byd, UCI

1af

Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Merched Prydain

1af Grande Boucle Feminine

1af Cylchdaith Geelong

1af Cylchdaith Alfredo Binda

1af GP Costa Etrusca

2il Cwpan y Byd Ras Ffordd i Ferched yr UCI

1af Ras Cwpan y Byd, Ronde van Vlannderen

1af Ras Cwpan y Byd, Geelong

2il Ras Cwpan y Byd, GP de Plouay

2il Ras Cwpan y Byd, La Flèche Wallonne

4ydd Ras Cwpan y Byd, Berner-Rundfahrt

5ed Ras Cwpan y Byd, La Coupe du Monde Montréal

7fed Ras Cwpan y Byd, Ronde van Drenthe

12fed Ras Cwpan y Byd, Open de Suède Vargarda

34ain Ras Cwpan y Byd, Rund um die Nürnberger Altstadt

4ydd Treial Amser Magali Pache

2008

1af

Ras ffordd, Gemau Olympaidd yr Haf 2008

1af

Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain

4ydd Tour de l'Aude

1af Cymal 1, Tour de l'Aude

10fed Cymal 4, Tour de l'Aude

7fed Cymal 6, Tour de l'Aude

3ydd Cymal 9, Tour de l'Aude

2009

4ydd Iurreta-Emakumeen Bira

1af Cymal 2

1af Cymal 3b

1af Giro del Trentino

1af Pencampwriaethau Cenedlaethol Ras Ffordd Prydain

Rhagflaenydd: Megan Hughes	Pencampwraig Cenedlaethol Ras Ffordd i Ferched 1999	Olynydd: Ceris Gilfillan
Rhagflaenydd: Ceris Gilfillan	Pencampwraig Cenedlaethol Ras Ffordd i Ferched 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007 a 2008	Olynydd: I ddod

Rhagflaenydd: Mark Hughes	Personoliaeth Chwaraeon Cymreig y Flwyddyn BBC Cymru 2003	Olynydd: Tanni Grey-Thompson

Cyfeiriadau

↑ Vale of Glamorgan with Nicole Cooke^{[dolen farw]} Cycling Weekly 21 Medi 2007
↑ Andrew Longmore (30 Rhagfyr 2001). Cycling: Tenacity drives on a world-beater. The Independent.
↑ William Fotheringham (15 Awst 2008). Olympics: Cooke: 'I couldn't sleep lying next to that gold medal'. guardian.co.uk.
↑ Vos pips Cooke to World Cup crown BBC 16 Medi 2007
↑ 24th Tour de l'Aude - 2.2. Cycling News (25 Mai 2008).
↑ (Saesneg) Erthygl a fideo o'r sbrint am yr Aur, Gemau Olympaidd 2008. BBC Sport (10 Awst 2008).
↑ Cooke wins unprecedented tenth title. Cycling Weekly (2009-06-27).

Dolenni allanol

(Saesneg) Nicole Cooke - Gwefan Swyddogol
(Saesneg) Nicole Cooke - Seiclwraig
(Saesneg) Cyfweliad gyda Nicole Cooke
(Saesneg) Seiclwraig Gymreig Nicole Cooke yn hyderus o welliant Archifwyd 2007-09-29 yn y Peiriant Wayback

[1] Vale of Glamorgan with Nicole Cooke^{[dolen farw]} Cycling Weekly 21 Medi 2007

[2] Andrew Longmore (30 Rhagfyr 2001). Cycling: Tenacity drives on a world-beater. The Independent.

[3] William Fotheringham (15 Awst 2008). Olympics: Cooke: 'I couldn't sleep lying next to that gold medal'. guardian.co.uk.

[4] Vos pips Cooke to World Cup crown BBC 16 Medi 2007

[5] 24th Tour de l'Aude - 2.2. Cycling News (25 Mai 2008).

[6] (Saesneg) Erthygl a fideo o'r sbrint am yr Aur, Gemau Olympaidd 2008. BBC Sport (10 Awst 2008).

[7] Cooke wins unprecedented tenth title. Cycling Weekly (2009-06-27).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]