Reljef (geografija)
Ovom članku potrebna je jezička standardizacija, preuređivanje ili reorganizacija. |
Ovaj članak zahtijeva čišćenje. |
Refelj označava i predstavlja više pojmova a to su:
1. Naziv za sve oblike (neravnine) na Zemljinoj površini. Jedan je od najvažnijih geografskih elemenata, a istražuje ga geomorfologija. Nastaje djelovanjem endogenih sila i egzogenih procesa u geološkoj prošlosti i danas.
2. Naziv za reljefnu kartu ili reljefni model, umanjeni trodimenzionalni prikaz dijela Zemljine površine od gipsa ili plastike. Reljefna karta sadrži neravnine, koje se na dvodimenzionalnoj karti dočaravaju s pomoću izohipsa, sjena i boje. Izrađuje se u svim mjerilima poput plana i karte. Visine (brda, planine) na reljefnoj karti ne odgovaraju mjerilu, jer se zbog zornosti uvećavaju. Povećavanje visina, tzv. potenciranje, manje je ako je reljefna karta krupnijega mjerila.
3. Kiparsko ostvarenje kod kojega prikazani lik ili predmet ne stoji slobodno u prostoru nego je vezan uz ravnu površinu, uzdižući se s nje u jače ili slabije naglašenim ispupčenjima. Prema stupnju ispupčenja razlikuju se dvije glavne vrste reljefa: niski reljef, koji je plošan i neznatno se izdiže nad plohom, i visoki reljef, s jako naglašenom modelacijom figura. Između niskog i visokoga reljefa postoji veći broj prijelaznih oblika. Za reljefe većih dimenzija uglavnom se koristi kamen, mramor, bronca, terakota, a u sitnoj plastici i umjetničkom obrtu bjelokost, drago i poludrago kamenje, zlato, srebro, plastika i dr. Reljefi služe za dekoraciju i raščlanjivanje građevina, odnosno predmeta (korica knjiga, kutijica, pokućstva i dr.).[1]
Broj pojava poredanih od tektonike ploča do erozije i depozicije, mogu stvarati i uticati na reljef. Biološki faktori mogu također uticati na reljef poput biljaka koje imaju ulogu u razvoju sastava dina i slanih močvara, te djelovanje korala i algi na oblikovanje koralnih grebena.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Kragić, Bruno, ured. (2021). "Hrvatska enciklopedija, mrežno izdanje". Zagreb: Hrvatska enciklopedija, mrežno izdanje. Pristupljeno 1. 2. 2023.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Popis reljefnih oblika
[uredi | uredi izvor]Strminski reljef
[uredi | uredi izvor]Obalski, morski i okeanski reljef
[uredi | uredi izvor]- bad
- barijera i barijerni tok
- delta
- draga
- estuari
- fjord
- greben
- hrid
- klif
- koralni greben
- laguna
- pličina (šelf) (razlikovati od plićaka)
- luk
- more
- obala
- okean
- okeanski hrbat i okeanski rov
- ostrvo, ostrvce, ostrvski luk, arhipelag, atol
- plaža i povišena plaža
- poluostrvo
- prevlaka
- rias
- rt
- slana močvara
- pećina
- sastav dina
- prolaz
- tombolo
- zaliv
- ždrijelo
Riječni reljef
[uredi | uredi izvor]- bara
- bazen
- brana
- delta
- dolina
- estuari
- izvor
- jezero
- klif
- korito
- meandar
- močvara
- poplavna ravan
- nasip
- ostrvo
- plaža
- potkova
- provalija
- moreuz
- rijeka
- sliv
- pećina
- terasasti tok
- tok
- ušće
- vododerina
- vodopad
- ždrijelo i kanjon
Planinski i glečerski reljef
[uredi | uredi izvor]- cirk
- dolina
- drumlin
- drumlinsko polje
- esker
- fjord
- isprana ravan
- kame
- kame delta
- kotao
- glečerska dolina
- glečerski rukavac
- glečer
- morena
- pingo
- planina i planinski lanac
- terasasti tok
- viseća dolina
Vulkanski reljef
[uredi | uredi izvor]- gejzir
- grotlo
- kaldera
- lavasta kupola
- okeanski hrbat
- okeanski jarak
- pepeljasti stožac
- tok lave
- vulkan, vulkanski štit i kompozitni vulkan (ili stratovulkan)
- vulkansko ostrvo
Erozivni reljef
[uredi | uredi izvor]Reljef koji nastaje erozijom i trošenjem obično se događa na obalama ili rijekama, te se mnogi pojavljuju iznad i ispod istih. Neki drugi reljefni erozivni oblici koji ne spadaju u gornje kategorije uključuju:
- Depozitni reljef – reljef oblikovan depozicijom tereta ili sedimenta (obično obalnog ili riječnog).
- Eolski reljef – reljef oblikovan vjetrom.