Biomatematika
Hierdie artikel behoort versmelt te word met Wiskundige en teoretiese biologie.
Maak seker om die inhoud te skuif na die bladsy wat reeds aan Wikidata gekoppel is!
Indien altwee gekoppel is, sien hier.
Biomatematika, Biowiskunde of Wiskundige en teoretiese biologie, is die wetenskap van die toepassing van wiskunde op biologiese verskynsels. Met behulp van eenvoudige wiskunde kan die mens onder andere die rangskikking van blare om 'n stingel, die vorm van byekorwe, skulpspirale, horings en die netjiese rangskikking van die sonneblom se sade verduidelik.
Die vinnige vooruitgang op die gebied van die Wentworth Thompson (1860-1948)in sy boek, On growth and form, toegeskryf word. Biomatematiese berekenings is egter reeds in die dertiende eeu deur die Italianer Leonardo Fibonacci gedoen. Fibonacci het op grond van die tempo waarteen konyne aanteel, die sogenaamde Fibonacci-getalreeks ontwikkel.
Fibonacci het gesê dat as 'n konyn-ouerpaar elke maand 'n paar (2) kleintjies in die wêreld bring, en die kleintjies altyd twee maande ná hul geboorte geslagsryp is, sal die getal diere ná 1,2,3,4,5 ... maande gelyk wees aan 1,1,2,3,5,8,13,ens. konyne. Die Fibonacci-reeks word dus gekenmerk deur die feit dat elke getal verkry word deur die twee voorafgaande getalle bymekaar te tel 0 1 = 1, 1 1 = 2, 1 2 = 3, 2 3 = 5 en daaropvolgend 8, 13, 21, 34 ensovoorts. In die natuur kan die Fibonacci-reeks op vele plekke waargeneem word: die sade van 'n sonneblom is altyd linksom en regsom twee agtereenvolgende Fibonacci-getalle: 34 linksom en 55 regsom, 55 linksom en 89 regsom, 89 linksom en 144 regsom ensovoorts. As die rye van 'n pynappel se knoppies na regs en na links getel word, is dit altyd twee opeenvolgende Fibonacci-getalle. Net so ook met 'n dennebol. Die rangskikking van blare om 'n plantstingel is ook op die Fibonacci-getal gegrond net soos die van blomblare op die blombodem.
Bronnelys
[wysig | wysig bron]- Wêreldspektrum, 1982 Ensiklopedie Afrikana (Edms) Bpk, ISBN 0908409419